Vũ khí nhiệt áp – công nghệ của tử thần trên chiến trường hiện đại

Bom nhiệt áp.

Bom nhiệt áp, còn được gọi là "bom chân không", tuy nhiên, tên gọi này không chính xác và không mang tính chính thức. Loại vũ khí này lần đầu tiên xuất hiện vào năm 1943 khi nhà vật lý người Áo Zippermayr tạo ra vụ nổ bằng cách kích hoạt hỗn hợp dễ cháy gồm bụi than và oxy lỏng.

Quả bom do nhóm của Zippermayr phát triển đã tạo ra sức công phá tương tự bom hạt nhân, nhưng không gây ra bức xạ phóng xạ và có chi phí thấp hơn đáng kể.

Đạn nhiệt áp được quân đội Mỹ sử dụng rộng rãi trong Chiến tranh vùng Vịnh và các chiến dịch tại Iraq. Liên Xô (sau này là Nga) cũng tập trung nghiên cứu và cải tiến loại vũ khí này.

Theo quan điểm của các chuyên gia quân sự Liên Xô, bom nhiệt áp có thể thay thế vũ khí hạt nhân chiến thuật một cách hiệu quả. Chúng không làm gia tăng nguy cơ leo thang xung đột như vũ khí hạt nhân và không gây ra hậu quả phóng xạ kéo dài.

Hệ thống pháo nhiệt áp.

Nga hiện tích hợp vũ khí nhiệt áp vào nhiều loại khí tài khác nhau, bao gồm bom, tên lửa không đối đất, tên lửa dẫn đường, hệ thống pháo binh dã chiến và súng phóng lựu cầm tay dành cho bộ binh.

Vũ khí nhiệt áp được tạo thành từ gần 100% thuốc nổ, bổ sung thêm nhiên liệu, khi kết hợp với oxy trong không khí sẽ tạo ra sóng xung kích mạnh hơn nhiều lần so với chất nổ thông thường.

Nhiên liệu sử dụng có thể ở dạng rắn hoặc lỏng, trong đó kim loại dạng bột như titan, magiê và bo thường được sử dụng để tăng cường sức công phá.

Loại vũ khí này có khả năng bao phủ một khu vực rộng lớn bằng hỏa lực. Cơ chế phát tán chất nổ trong không khí giúp tận dụng oxy có sẵn để duy trì quá trình cháy, tạo ra hiệu ứng hủy diệt mạnh mẽ.

Mặc dù các loại vũ khí nổ thông thường cũng sử dụng hỗn hợp nhiên liệu và chất oxy hóa, nhưng vũ khí nhiệt áp tận dụng gần như toàn bộ nhiên liệu để gia tăng sức công phá, khiến nó nguy hiểm hơn đáng kể so với vũ khí nổ truyền thống.

Vũ khí nhiệt áp còn được gọi bằng nhiều tên khác nhau như "vũ khí chân không" hay "vũ khí nhiên liệu-không khí". Chúng hoạt động theo cơ chế nổ hai giai đoạn: đầu tiên, một kíp nổ kích hoạt một lượng nhỏ thuốc nổ thông thường để giải phóng đám mây nhiên liệu chứa các hạt kim loại; sau đó, một vụ nổ thứ hai sẽ kích hoạt đám mây này, tạo ra một đợt sóng xung kích mạnh mẽ cùng nhiệt độ cực cao, gây sát thương lớn trên diện rộng.

Mô tả một vụ nổ của vũ khí nhiệt áp.

Một vụ nổ nhiệt áp sẽ tạo ra một làn sóng xung kích mạnh mẽ, một quả cầu lửa khổng lồ và quan trọng nhất là một vùng chân không hút hết oxy từ môi trường xung quanh.

Đây chính là lý do loại bom này đôi khi được gọi là "bom chân không". Vụ nổ kéo dài lâu hơn đáng kể so với vũ khí nổ thông thường, có phạm vi ảnh hưởng rộng, tàn phá một khu vực lớn hơn nhiều.

Sức công phá của vũ khí nhiệt áp có thể xuyên qua các công trình, giết chết những người bên trong bằng sóng xung kích và nhiệt độ cực cao, có thể lên tới 1000°C ngay tại tâm vụ nổ.

Tác động của loại vũ khí này đối với con người vô cùng khủng khiếp: vụ nổ sẽ rút hết oxy khỏi phổi và thiêu rụi chúng thành tro, gây chấn động não, làm thủng màng nhĩ, chảy máu mũi, gãy xương và gây bỏng nghiêm trọng trên cơ thể.

Một hệ thống vũ khí nhiệt áp trên chiến trường.

Tên gọi “nhiệt áp” phản ánh đặc trưng của loại vũ khí này, kết hợp giữa nhiệt độ cực cao và áp suất khủng khiếp tạo ra trong vụ nổ. Vũ khí nhiệt áp tồn tại dưới nhiều hình thức và kích cỡ khác nhau, từ các loại đạn nhỏ, đạn tên lửa cho đến bom cỡ lớn, được thiết kế để phá hủy boongke ngầm và các hệ thống hầm trú ẩn kiên cố.

Cách duy nhất để bảo vệ bản thân khỏi tác động của loại vũ khí này là trú ẩn trong một căn phòng kín, nơi hỗn hợp thuốc nổ không thể xâm nhập.

Tuy nhiên, căn phòng đó cũng phải đủ vững chắc để chịu được áp lực từ sóng xung kích. Con người hầu như không có cơ hội sống sót trước một vụ nổ nhiệt áp - mũ bảo hộ, áo chống đạn hay thậm chí ẩn nấp sau tường đều vô dụng, và tất cả diễn ra chỉ trong tích tắc.

Chính vì mức độ hủy diệt khủng khiếp này, vũ khí nhiệt áp có thể được coi là một dạng vũ khí hủy diệt hàng loạt, trở thành "tử thần" trên chiến trường hiện đại.

(Theo TDP)

Hạ Thảo