Vụ nổ nhà máy khí đốt tại Mỹ làm tăng khủng hoảng năng lượng châu Âu

Freeport LNG, nhà điều hành một trong những nhà máy xuất khẩu lớn nhất của Mỹ sản xuất khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG), sẽ đóng cửa ít nhất ba tuần sau một vụ nổ tại cơ sở ven biển Vịnh Texas, làm tăng nguy cơ khủng hoảng khí đốt ở châu Âu.

Cơ sở của Freeport LNG ở Quintana, Texas. Đây là một trong bảy nhà máy hoạt động ở Mỹ. Ảnh: Craig Hartley / Bloomberg.

Nhà máy, cung cấp khoảng 20% lượng LNG của Mỹ, đã thông báo ngừng hoạt động vào cuối ngày thứ 4 sau khi đánh giá thiệt hại đối với cơ sở lớn.

Nhà máy Freeport có thể xử lý tới 2,1 tỷ ft khối khí tự nhiên mỗi ngày (bcfd) và ở mức tối đa công suất có thể xuất khẩu 15 triệu tấn mỗi năm (MTPA) khí lỏng. Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ, xuất khẩu LNG của Mỹ đạt mức kỷ lục 9,7 bcfd vào năm ngoái.

Hôm thứ 5, giá khí đốt châu Âu tăng tới 1/5 do các thương nhân lo ngại các lô hàng Mỹ bị mất sẽ gây căng thẳng cho một thị trường vốn đang gặp khó khăn với nguồn cung từ Nga giảm.

Châu Âu đã tăng dự trữ LNG toàn cầu trong những tháng gần đây khi họ cố gắng xoay chuyển mạnh mẽ khỏi hoạt động xuất khẩu khí đốt tự nhiên của Nga. Theo Independent Commodity Intelligence Services (ICIS), khu vực này, bao gồm cả Vương quốc Anh, đã nhập khẩu 28,2 triệu tấn từ tháng 2 đến tháng 4 - tăng 29% so với cùng kỳ năm ngoái.

Mỹ là nhà cung cấp LNG lớn nhất thế giới, chiếm hơn 1/5 lượng xuất khẩu toàn cầu, theo dữ liệu từ công ty phân tích Vortexa. Sản lượng từ cơ sở Freeport LNG chiếm 18% lượng xuất khẩu này.

Không có đường ống dẫn trực tiếp giữa Mỹ và châu Âu, các công ty năng lượng Mỹ làm lạnh khí đốt tự nhiên xuất khẩu của họ xuống -260 độ F và đưa khí đốt hóa lỏng lên các tàu chở dầu để vận chuyển ra nước ngoài. Quá trình đó, mặc dù phức tạp hơn so với vận chuyển đường bộ, nhưng nó đã trở nên quan trọng khi châu Âu phải tìm nguồn cung năng lượng thay thế trong cuộc xâm lược Ukraine của Nga.

Vụ nổ Freeport có thể giáng một đòn vào giải pháp cung cấp năng lượng của châu Âu, đặc biệt nếu cơ sở không hoạt động trở lại sớm.

Felix Booth, người đứng đầu bộ phận LNG tại Vortexa, nói với CNN Business: “Bất chấp ước tính ban đầu của nhà điều hành là ba tuần ngừng hoạt động, tác động sản xuất có thể sẽ kéo dài sang tháng 7.”

Vortexa ước tính việc ngừng hoạt động sẽ khiến sản lượng của nhà máy giảm 8% trong tháng này và năm sau.

Alex Munton, giám đốc khí đốt toàn cầu và LNG tại Rapidan Energy, nói với CNN Business: “Điều này sẽ làm mất nguồn cung năng lượng trên thị trường, nhất là vào thời điểm khủng hoảng năng lượng như hiện nay.”

Châu Âu sẽ là khu vực bị ảnh hưởng trực tiếp nhiều nhất. Theo dữ liệu từ ICIS, vào tháng 3, có tới 80% hàng hóa của Freeport LNG đã đến lục địa này, bao gồm cả Thổ Nhĩ Kỳ.

Ruth Liao, biên tập viên của LNG Americas tại ICIS, nói với CNN Business: “Điều này sẽ thắt chặt nguồn cung nhanh chóng, đặc biệt là ở Đại Tây Dương, vì phần lớn hàng hóa đã được chuyển đến châu Âu.”

Dữ liệu của ICIS cho thấy tin tức về việc ngừng hoạt động của nhà máy Freeport đã khiến giá LNG tương lai ở Đông Á tăng 4% vào thứ 5, đạt gần 25 USD/mét triệu đơn vị nhiệt Anh (mmbtu). Hợp đồng khí đốt tự nhiên châu Âu kỳ hạn cũng tăng gần 9% vào thứ 5.

Mặt khác, giá khí đốt tự nhiên kỳ hạn tại Mỹ lại giảm 6% vào thứ 5 do nhu cầu dự kiến giảm và hiện nhà máy Freeport đang ngừng hoạt động.

Thiếu hụt LNG

Sự thèm muốn của Châu Âu đối với LNG đang đẩy thế giới đến bờ vực của tình trạng thiếu hụt năng lượng vào mùa đông. Một phân tích gần đây của Rystad Energy dự báo rằng nhu cầu LNG toàn cầu sẽ vượt cung 26 triệu tấn vào cuối năm - tương đương với lượng cung ứng trong khoảng 25 ngày - nếu EU tiếp tục giảm mạnh sự phụ thuộc vào khí đốt tự nhiên của Moscow. Châu Âu đã có kế hoạch giảm tiêu thụ nguồn cung cấp khí đốt của Nga xuống 2/3 vào cuối năm nay.

Giá LNG dự kiến sẽ tăng cao, với các nền kinh tế ở châu Á, chẳng hạn như Ấn Độ, Pakistan và Bangladesh, có nhiều khả năng sẽ bị đội giá. Theo dự đoán của Rystad Energy, những quốc gia này có thể tăng cường sử dụng than và dầu.

Dữ liệu của Vortexa cho thấy sự gián đoạn đối với nguồn cung cấp LNG lớn nhất của châu Âu – Mỹ chiếm 45% lượng nhập khẩu trong tháng 5 và tháng 4.

Henning Gloystein, giám đốc năng lượng, khí hậu và tài nguyên tại Eurasia Group, nói với CNN Business rằng hoạt động bão trên mức trung bình ở Vịnh Mexico vào cuối năm nay có thể làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt sắp tới.

Ông nói: “Nếu thời gian ngừng hoạt động tại Freeport được kéo dài và dự đoán thời tiết về bão trở thành hiện thực chính xác vào thời điểm mà châu Âu cố gắng lấp đầy hàng tồn kho của mình thông qua nhập khẩu LNG trước mùa đông tới và để chuẩn bị cho sự gián đoạn đường ống dẫn dầu tiềm tàng của Nga, mọi thứ có thể sẽ trở nên rất khó khăn đối với Châu Âu”.

Huy Hoàng (Theo CNN)