Vụ trái cây hè nhiều lo lắng

Vườn sầu riêng của nông dân ở huyện Cẩm Mỹ chờ thu hoạch. Ảnh: B.Nguyên

Trái cây trễ vụ, năng suất giảm mạnh so với mọi năm do ảnh hưởng khô hạn nắng nóng cao điểm vừa qua khiến nông dân vào vụ với nhiều lo lắng, đặc biệt là nỗi lo giảm lợi nhuận vì vừa giảm năng suất, vừa mất cơ hội bán được trái cây đầu vụ với giá tốt.

* Lỡ cơ hội bán được giá cao

Theo Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, trong 4 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu rau quả của Việt Nam đạt 1,8 tỷ USD, tăng hơn 32% so với cùng kỳ năm ngoái. Việc xuất khẩu trái cây đạt tăng trưởng tốt phần lớn nhờ nhu cầu cao từ thị trường Trung Quốc, đặc biệt là xuất khẩu sầu riêng.

Theo số liệu thống kê của Trung Quốc, quý I-2024, Trung Quốc thông qua cửa khẩu Hữu Nghị Quan (tỉnh Lạng Sơn) đã nhập khẩu 48 ngàn tấn sầu riêng, trị giá 1,85 tỷ nhân dân tệ (khoảng 2,56 triệu USD). Trong số đó, lượng nhập khẩu sầu riêng Việt Nam đạt 35 ngàn tấn, trị giá 1,28 tỷ nhân dân tệ (khoảng 1,77 triệu USD).

Tính đến cuối năm 2023, Đồng Nai có gần 79,4 ngàn hécta trồng cây ăn trái, tăng 2.747 hécta so với năm 2022, chiếm hơn 46,7% tổng diện tích cây lâu năm trên địa bàn.

Nhờ xuất khẩu tốt nên những tháng đầu năm 2024, giá sầu riêng xuất khẩu mua tại vườn có thời điểm đến 200 ngàn đồng/kg. Tuy nhiên, nguồn sầu riêng xuất khẩu giá cao này chủ yếu ở các tỉnh miền Tây vốn làm được sầu riêng trái vụ.

Hiện đa số các vùng trồng sầu riêng trên địa bàn Đồng Nai vẫn ở giai đoạn dưỡng trái. Vụ thu hoạch sầu riêng của Đồng Nai tập trung từ tháng 5 đến tháng 7. Tuy nhiên, mọi năm, từ tháng 3, nhiều nhà vườn đã thu hoạch sầu riêng. Năm nay, mùa khô nắng nóng gay gắt, kéo dài hơn mọi năm khiến cây sầu riêng trễ vụ, nhà vườn lỡ đợt trái cây đầu mùa giá cao.

Đây cũng là nguyên nhân khiến nhiều loại trái cây hè khác như măng cụt, chôm chôm… cũng vào vụ trễ hơn cả tháng so với cùng kỳ năm ngoái. Nguồn cung ít hơn khiến giá các loại trái cây hè đầu vụ năm nay cao hơn so với cùng kỳ năm ngoái. Theo thương lái mua trái cây trên địa bàn tỉnh, giá trái cây hè đầu vụ năm nay cao hơn mọi năm.

Vào thời điểm tháng 3-4, một số nhà vườn có sầu riêng chín sớm thì bán được với giá hơn 100 ngàn đồng/kg. Măng cụt đầu mùa, nông dân bán tại vườn thời điểm cao nhất lên đến 80 ngàn đồng/kg, chôm chôm Thái 45 ngàn đồng/kg. Tuy nhiên, mức giá cao này đa số các nhà vườn ở Đồng Nai không được hưởng, vì hiện chưa có thu hoạch.

* Lo mất năng suất, chất lượng giảm

Vào thời điểm này, nhiều địa phương ở miền Tây đã thu hoạch sầu riêng, chôm chôm, măng cụt… khiến giá mặt hàng này giảm từng ngày. Hiện giá sầu riêng Ri6 bán tại vườn chỉ còn từ 55-60 ngàn đồng/kg, Monthong còn 65-70 ngàn đồng/kg; măng cụt chỉ còn từ
40-45 ngàn đồng/kg, chôm chôm Thái còn 22-25 ngàn đồng/kg, giảm hơn nhiều so với vài tuần trước đó. Thế nhưng, nhiều nhà vườn phải cả tháng nữa mới bước vào vụ thu hoạch.

Lão nông Trần Văn Lộc (ngụ xã Bình Lộc, thành phố Long Khánh) chuyên làm du lịch vườn cho biết, mọi năm, các nhà vườn mở cửa đón khách từ dịp lễ 30- 4 và 1-5, vì thời điểm này, nhiều nhà vườn đã trĩu trái chín. Nhưng năm nay, dự kiến đến ngày 1-6, ông mới bắt đầu nhận khách, mất cơ hội đón đợt khách nghỉ lễ đông đúc từ cuối tháng 4 vì trái cây hè vào vụ trễ. Không chỉ trễ vụ, nhiều nhà vườn bị giảm năng suất, chất lượng trái không đạt bằng mọi năm.

Theo nhiều nhà vườn trồng măng cụt, chôm chôm tại xã Bình Lộc, nắng nóng gay gắt khiến năng suất măng cụt, chôm chôm giảm từ 20-30% so với cùng kỳ mọi năm. Những cây măng cụt, chôm chôm vẫn sai trái thì trái nhỏ, thịt trái cũng ít hơn nên tỷ lệ trái cây đạt loại 1 bán được với giá cao giảm, ảnh hưởng đến lợi nhuận của nông dân.

Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Xuân Định (huyện Xuân Lộc) Đặng Thị Thúy Nga nhận xét, năm nay, nhiều nhà vườn trồng cây ăn trái trên địa bàn xã giảm năng suất, chất lượng trái không bằng so với vụ trước, có thể ảnh hưởng đến thu nhập của nông dân.

Bình Nguyên