Vượt thách thức, HTX tại Lạng Sơn vươn lên phát triển bền vững

Kinh tế tập thể (KTTT) từ lâu đã được xác định là một trong những trụ cột quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế bền vững của quốc gia. Tại Lạng Sơn, KTTT không chỉ đóng vai trò thúc đẩy phát triển kinh tế tỉnh mà còn góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo theo Chương trình Mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững.

Doanh thu tăng gấp 5 lần

Thời gian qua, lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn đã thực hiện nhiều giải pháp đổi mới công tác giảm nghèo, khơi dậy khát vọng xây dựng cuộc sống ấm no của người dân trong điều kiện mới.Trong đó, nhiều địa phương lấy nòng cốt là phát triển mô hình KTTT, HTX. Nhờ vậy, công tác giảm nghèo bền vững trên địa bàn đã có chuyển biến tích cực, ví dụ như năm 2023, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh Lạng Sơn giảm 2,9% so với năm 2022 (từ 8,92% xuống còn 6,02%, tương đương giảm 5.100 hộ). Năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh tiếp tục giảm xuống còn 3,48%.

Đáng chú ý, sự phát triển đa dạng của các HTX trong nhiều lĩnh vực, trong đó lĩnh vực nông nghiệp có vai trò chủ chốt, mang lại những kết quả đáng khích lệ trong công cuộc giảm nghèo.

Điển hình như HTX Chế biến nông sản Lụa Vy, xã Quan Sơn, huyện Chi Lăng được thành lập năm 2020, với ngành nghề chính là sản xuất, kinh doanh các loại trà diếp cá, xạ đen, ổi...

Bà Vi Thị Lụa, Giám đốc HTX cho biết: Khi vừa thành lập và đi vào hoạt động, HTX phải đối diện với tình hình dịch COVID-19 diễn biến phức tạp gây ảnh hưởng đến khả năng tiêu thụ sản phẩm. Những năm sau đó, HTX tiếp tục gặp phải khó khăn do ảnh hưởng của thiên tai dẫn tới máy móc hư hỏng, vùng nguyên liệu cũng bị ảnh hưởng.

Các sản phẩm của HTX Chế biến nông sản Lụa Vy được giới thiệu tại hội chợ để mở rộng thị trường tiêu thụ.

Trước thực tế đó, Giám đốc Vi Thị Lụa cùng các thành viên HTX đã bàn bạc và đưa ra các giải pháp khắc phục phù hợp. Theo đó, HTX đã chủ động tìm hiểu, tiếp cận với các nền tảng mạng xã hội để quảng bá, giới thiệu các sản phẩm của HTX, qua đó dần khắc phục hạn chế trong khâu tiêu thụ. Cùng với đó, HTX tiếp tục huy động các nguồn lực để đầu tư trang thiết bị máy móc, các phương tiện cần thiết để nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh; không ngừng tìm tòi, học hỏi để đổi mới và đưa ra thị trường những sản phẩm trà có chất lượng tốt.

Sau 1 năm thành lập, năm 2021, sản phẩm Trà diếp cá của HTX là một trong 10 sản phẩm được UBND tỉnh công nhận là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp tỉnh. Đến nay, HTX đã xây dựng được sản phẩm trà đạt sản phẩm OCOP 3 sao. Ngoài ra, sản phẩm trà của HTX được chứng nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu, danh hiệu Thương hiệu vàng nông nghiệp Việt Nam...

Đồng thời, HTX tạo mối liên kết, tiêu thụ nông sản với hàng chục hộ dân ở trong và ngoài xã, giúp người dân yên tâm sản xuất. Hiện, một số hộ dân trong huyện Chi Lăng đã chủ động liên hệ với HTX để ký hợp đồng liên kết tiêu thụ cây rau má, diếp cá và một số nông sản khác. Điển hình, HTX liên kết với một số hộ dân trong huyện Chi Lăng để trồng và thu mua cây diếp cá với giá thu mua ổn định từ 10.000-12.000 đồng/kg.

Những năm gần đây, doanh thu của HTX đạt khoảng 2 tỷ đồng/năm, tăng gấp 5 lần so với năm đầu đi vào hoạt động. Nhờ hoạt động hiệu quả, HTX đã tạo việc làm ổn định cho gần 10 lao động thường xuyên với thu nhập hằng tháng khoảng 7,5 triệu đồng/người và 20 lao động thời vụ.

“Ngôi sao HTX” năm 2025

Được thành lập từ giữa năm 2021 - thời điểm dịch COVID-19 bùng phát, HTX Sản xuất dịch vụ nông lâm sản Bản Quyền Tràng Định, xã Đề Thám, huyện Tràng Định gặp rất nhiều khó khăn về việc sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Tuy nhiên, HTX đã chủ động tìm hiểu nhu cầu thị trường, đồng thời huy động nguồn nội lực để đầu tư trang thiết bị, máy móc, ứng dụng khoa học công nghệ, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Theo đó, HTX đã xây dựng vùng nguyên liệu, đầu tư trang thiết bị cùng nhiều tài sản phục vụ sản xuất, kinh doanh. Đồng thời, HTX chủ động đẩy mạnh công tác quảng bá, xúc tiến thương mại tiêu thụ sản phẩm.

Bà Trần Thị Thu Lan, Giám đốc HTX đã xây dựng các kênh quảng bá trên nền tảng mạng xã hội Tiktok với tên "Lan Ngọc tea", mạng xã hội Facebook với tên "Trà Lan Ngọc"... Qua đó, người tiêu dùng biết đến sản phẩm của HTX nhiều hơn và số lượng sản phẩm tiêu thụ, doanh thu của HTX ngày một tăng.

Cụ thể, khoảng 2 năm gần đây, bình quân mỗi năm, HTX tiêu thụ ra thị trường khoảng 150.000 hộp trà cũng như các sản phẩm thảo dược khác như gối dược liệu, muối ngâm chân thảo mộc, nụ nhang xông phòng... Sản phẩm tiêu thụ ổn định, HTX giúp bà con trong vùng tiêu thụ nguyên liệu với giá cao, ổn định hơn ngoài thị trường (trung bình mỗi năm, HTX tiêu thụ cho người dân khoảng 300 tấn hồi tươi, 113 tấn hồi khô, hơn 130 tấn thảo dược các loại...). Doanh thu năm 2024 của HTX đạt 2,5 tỷ đồng, gấp 5 lần so với năm 2022. Hoạt động ổn định, hiệu quả, HTX tạo việc làm cho 25 thành viên và lao động với thu nhập bình quân đạt 8 triệu đồng/người/tháng, tăng 3 triệu đồng so với năm 2022.

HTX Sản xuất dịch vụ nông lâm sản Bản Quyền thu mua hồi hữu cơ của người dân để sản xuất trà hoa hồi

Từ kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh như vậy, HTX Nông lâm sản Bản Quyền đã vươn lên trở thành một trong những HTX tiêu biểu hàng đầu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn. Gần đây nhất, HTX là 1 trong 100 HTX tiêu biểu toàn quốc được tôn vinh và trao giải “Ngôi sao HTX” năm 2025.

Ông Liễu Xuân Du, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết: HTX Nông lâm sản Bản Quyền đã tận dụng được tiềm năng, lợi thế của địa phương về nguồn nguyên liệu dồi dào, nhân lực sẵn có để đầu tư sản xuất, kinh doanh các mặt hàng nông sản, dược liệu. Cùng với đó, HTX đã không ngừng nỗ lực vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, linh hoạt trong sản xuất, quảng bá giới thiệu sản phẩm cũng như phát huy hiệu quả chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể của Nhà nước...

KTTT vươn lên để thích ứng

Dù còn nhiều khó khăn, nhưng nhờ sự linh hoạt trong chiến lược quản lý, cùng sự hỗ trợ đồng bộ từ chính quyền địa phương, đã giúp các HTX không chỉ duy trì hiệu quả hoạt động mà còn bắt nhịp nhanh với xu thế hiện đại hóa, trở thành điểm tựa vững chắc thúc đẩy KTTT phát triển bền vững và hòa nhập sâu rộng vào dòng chảy kinh tế quốc gia.

Đến ngày 31/12/2024, toàn tỉnh có 310 tổ hợp tác với tổng số 5.600 thành viên, doanh thu bình quân ước đạt 650 triệu đồng/năm; thành lập mới 68 HTX, đạt 136% kế hoạch, lũy kế đến nay toàn tỉnh có 549 HTX, tổng số thành viên là 6.350 người. Nhiều đơn vị tiêu biểu như HTX chế biến nông sản Lụa Vy (Chi Lăng), HTX nông sản Toàn Thương (Văn Lãng), hay HTX Thành Lộc (Lộc Bình) không ngừng đổi mới công nghệ, mở rộng thị trường, góp phần đưa thương hiệu nông sản Lạng Sơn vươn xa.

Nhận thức rõ vai trò của KTTT, các cấp, ngành tại Lạng Sơn đã triển khai hàng loạt giải pháp thiết thực để hỗ trợ các HTX vượt qua khó khăn. Điển hình là hội nghị kết nối tiêu thụ sản phẩm HTX do UBND tỉnh tổ chức vào tháng 4/2024, mở ra cơ hội hợp tác giữa các HTX và doanh nghiệp. Tại hội nghị, 6 hợp đồng tiêu thụ sản phẩm và cung ứng vốn đã được ký kết, giúp các HTX mở rộng đầu ra và tăng tính ổn định trong sản xuất.

Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh Lạng Sơn cũng đóng vai trò quan trọng khi cung cấp 2,5 tỷ đồng vốn vay cho 9 HTX trong năm 2024. Ngoài ra, Liên minh HTX tỉnh đã phối hợp tổ chức 26 hội nghị tập huấn về quản trị, chuyển đổi số và kết nối thị trường, tạo điều kiện cho các HTX không chỉ cải thiện năng lực quản lý mà còn ứng dụng công nghệ vào sản xuất và quảng bá sản phẩm.

Bên cạnh đó, Liên minh HTX tỉnh đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị tham mưu UBND tỉnh tổ chức hội nghị gặp mặt các HTX tỉnh, phối hợp triển khai tập huấn nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ thông tin cho thành viên HTX và đồng bào vùng dân tộc thiểu số và miền núi, tư vấn và hỗ trợ HTX thụ hưởng các chính sách hỗ trợ của Nhà nước,…

Năm 2024, doanh thu bình quân mỗi HTX tại Lạng Sơn đạt 1,35 tỷ đồng, vượt 35% kế hoạch, trong đó có 115 HTX hoạt động khá, tốt với doanh thu trên 1,5 tỷ đồng/năm. Thu nhập của lao động trong các HTX tăng lên mức 5-7 triệu đồng/người/tháng. Những con số này không chỉ là minh chứng cho sự thành công của các HTX mà còn cho thấy Lạng Sơn đang đóng góp tích cực vào việc thực hiện các mục tiêu của cả nước về nâng cao năng suất lao động, cải thiện đời sống người dân và thúc đẩy phát triển bền vững.

Bên cạnh đó, các HTX tại Lạng Sơn còn thể hiện sự đồng hành chặt chẽ với xu thế hiện đại hóa nông nghiệp và chuyển đổi số. Việc nhiều HTX đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, mở rộng thị trường qua nền tảng trực tuyến không chỉ giúp nâng cao hiệu quả sản xuất mà còn tạo ra hình mẫu điển hình trong quá trình chuyển đổi KTTT trên toàn quốc.

Những nỗ lực không ngừng của các HTX tại Lạng Sơn, kết hợp với sự hỗ trợ từ chính quyền đang dần đưa KTTT địa phương trở thành một trong những điểm sáng nổi bật trong chiến lược phát triển quốc gia. Với nền tảng bền vững đã được xây dựng, cùng tinh thần đổi mới và sáng tạo, Lạng Sơn không chỉ kỳ vọng nâng cao vị thế KTTT trong tỉnh mà còn đóng góp quan trọng vào hành trình phát triển kinh tế bền vững, hội nhập quốc tế của Việt Nam.

Hoàng Hà