WB: Kinh tế thế giới đối mặt thập kỷ tồi tệ nhất từ những năm 1960

Ảnh minh họa - Ảnh: AP

Theo báo cáo Triển vọng Kinh tế Toàn cầu cập nhật 6 tháng một lần của Ngân hàng Thế giới (WB), kinh tế thế giới đang trên đà có thập kỷ tăng trưởng yếu nhất kể từ thập niên 1960 và cuộc chiến thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump là nhân tố chính gây áp lực lên các nền kinh tế.

Trong báo cáo công bố ngày 10/6, WB dự báo loạt chính sách thuế quan mới của ông Trump với các đối tác thương mại của Mỹ sẽ làm giảm tăng trưởng kinh tế thế giới xuống mức thấp nhất kể từ khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 và không tính các giai đoạn suy thoái toàn cầu.

Dù nhận định kinh tế thế giới sẽ không suy thoái do thuế quan, nhưng WB cho rằng nếu dự báo tăng trưởng toàn cầu năm nay và 2026 của tổ chức này chính xác, thì tăng trưởng kinh tế toàn cầu bình quân trong 7 năm đầu tiên của thập niên 2020 sẽ ở mức thấp nhất kể từ thập niên 1960.

Trong báo cáo, tổ chức có trụ sở tại Washington DC hạ dự báo tăng trưởng GDP toàn cầu năm nay xuống còn 2,3%, từ mức dự báo 2,7% đưa ra hồi tháng 1. Dự báo này được đưa ra dựa trên giả định rằng thuế quan toàn cầu sẽ được duy trì ở các mức vào cuối tháng 5.

Đây là mức tăng trưởng thấp nhất trong vòng 17 năm trở lại đây, không tính hai cuộc suy thoái toàn cầu vào năm 2009 do khủng hoảng tài chính và vào năm 2020 do đại dịch Covid-19. Theo dữ liệu của WB, năm 2009 và 2020 ghi nhận tăng trưởng toàn cầu ở mức -1,3% và -2,9%.

“Thuế quan tăng vọt và tình hình bất ổn kéo theo sau đó sẽ là nguyên nhân chính gây ra suy giảm tăng trưởng kinh tế trên diện rộng và tác động tiêu cực tới triển vọng của hầu hết các nền kinh tế trên thế giới”, các nhà phân tích của WB nhận định trong báo cáo.

Cũng theo báo cáo, tình trạng bất ổn do căng thẳng thương mại leo thang đã khiến WB phải giảm dự báo tăng trưởng của gần 70% số nền kinh tế trên thế giới. Đây là các nền kinh tế nằm ở tất cả các khu vực và nhóm thu nhập. WB cho rằng các xu hướng dài hạn như nợ công tăng cao là nhân tố khiến nhiều nền kinh tế đang phát triển giảm tốc tăng trưởng.

Cũng trong ngày 10/6, tổ chức xếp hạng tín nhiệm Fitch Ratings đã hạ triển vọng của trái phiếu chính phủ toàn cầu trong năm nay từ trạng thái “trung tính” xuống “tiêu cực” do tác động của thuế quan tăng lên và bất ổn chính sách thương mại.

“Chiến tranh thương mại toàn cầu leo thang, sự bấp bênh về thời điểm áp thuế quan và tác động của những yếu tố này tới khối lượng thương mại toàn cầu, chuỗi cung ứng, hoạt động đầu tư và quan hệ quốc tế là những cú sốc lớn với nền kinh tế thế giới”, Fitch Ratings nhận định.

Kể từ khi nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai vào cuối tháng 1 năm nay, ông Trump đã tăng thuế quan với hàng hóa từ hầu hết đối tác thương mại trên thế giới và với nhiều mặt hàng quan trọng như ô tô và thép. Thuế đối ứng với mức thuế quan tăng cao từ 10-50% dự kiến sẽ hết thời hạn tạm hoãn thực thi vào ngày 9/7 tới trừ khi các quốc gia đạt được thỏa thuận với Mỹ.

Vòng đàm phán thương mại mới giữa Mỹ và Trung Quốc tại Anh đầu tuần này vừa kết thúc. Hai bên nhất trí xây dựng một khuôn khổ để thực thi thỏa thuận "đình chiến" thương mại đạt được trước đó và nội dung cuộc điện đàm giữa nhà lãnh đạo hai nước. Dù vậy, sự khó lường trong cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới được dự báo sẽ vẫn tác động tiêu cực tới nền kinh tế toàn cầu, gây áp lực với cả người tiêu dùng lẫn doanh nghiệp.

Trong báo cáo mới nhất của WB, tổng sản phẩm trong nước (GDP) của Mỹ được dự báo sẽ tăng trưởng 1,4% trong năm nay và tăng 1,6% năm 2026. Hai con số này giảm lần lượt 0,9 và 0,4 điểm phần trăm so với dự báo của WB hồi tháng 1.

Khu vực đồng tiền chung châu Âu eurozone cũng bị hạ dự báo tăng trưởng năm nay từ 1% còn 0,7%. Tăng trưởng năm 2026 của khối này bị giảm từ mức 1,2% còn 0,8%.

Với Trung Quốc, nền kinh tế ảm đạm cùng với cuộc chiến thuế quan với Mỹ vẫn là áp lực lớn. Tuy nhiên, Trung Quốc là một trong số ít nền kinh tế không bị WB hạ dự báo tăng trưởng. Tổ chức này giữ nguyên dự báo tăng trưởng của Trung Quốc năm 2025 là 4,5% và năm 2026 là 4%.

Theo các nhà phân tích WB, tác động của cuộc chiến thuế quan với Mỹ và giảm tốc tăng trưởng tại các nền kinh tế lớn với Trung Quốc sẽ được bù đắp bởi các biện pháp kích thích tài khóa và tiền tệ của Bắc Kinh. Các biện pháp kích thích này cũng sẽ bù đắp phần nào cho thị trường lao động yếu và khủng hoảng bất động sản.

Dù vậy, tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới được dự báo sẽ tiếp tục đà giảm tốc. WB nhận định GDP của Trung Quốc sẽ giảm xuống còn 3,9% trong năm 2027, phản ánh tác động của tăng trưởng năng suất sụt giảm, dân số già hóa và nợ công cao.

Đức Anh