WTO cảnh báo thương mại toàn cầu suy giảm vì thuế quan

Tổng giám đốc WTO Ngozi Okonjo-Iweala phát biểu tại cuộc họp báo tại trụ sở WTO ở Geneve, Thụy Sĩ hôm 16-4. Ảnh: AP

Trong báo cáo công bố hôm 16-4, WTO cho biết, triển vọng thương mại toàn cầu đã xấu đi đáng kể do sự gia tăng thuế quan và bất ổn về chính sách thương mại.

Trong kịch bản Mỹ áp thuế đối ứng ở mức 10% với hầu hết các nước, khối lượng thương mại hàng hóa thế giới dự kiến sẽ giảm 0,2% trong năm 2025 thay vì tăng trưởng 3% như dự báo trước đó của WTO. Sự suy giảm dự kiến sẽ đặc biệt nghiêm trọng ở Bắc Mỹ, nơi xuất khẩu có thể giảm 12,6% trong năm nay.

“Những rủi ro đối với dự báo này bao gồm việc Mỹ triển khai các mức thuế đối ứng cao hiện đang bị đình chỉ cũng như sự lan tỏa rộng hơn của bất ổn chính sách thương mại vượt ra ngoài các mối quan hệ thương mại liên quan đến Mỹ”, WTO lưu ý.

Nếu được áp dụng đầy đủ như thông báo ban đầu, thuế đối ứng sẽ làm giảm tăng trưởng thương mại hàng hóa thế giới thêm 0,6 điểm phần trăm còn sự lan rộng của bất ổn chính sách thương mại sẽ làm giảm thêm 0,8 điểm phần trăm. Xét về tổng thể, thuế quan đối ứng và sự lan rộng của bất ổn thương mại sẽ dẫn đến sự sụt giảm 1,5% trong khối lượng thương mại hàng hóa thế giới vào năm 2025, WTO cảnh báo.

Tổng giám đốc WTO Ngozi Okonjo-Iweala cho biết, nỗi lo sợ lớn nhất của bà là nền kinh tế của Trung Quốc và Mỹ đang tách rời nhau. WTO ước tính, thương mại hàng hóa giữa hai nước này sẽ giảm 81% và có thể lên tới 91% nếu không có các miễn trừ gần đây đối với các sản phẩm như điện thoại thông minh.

“Viễn cảnh tách rời kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc có thể gây ra hậu quả sâu rộng nếu điều này làm gia tăng tình trạng phân mảnh rộng hơn của nền kinh tế toàn cầu theo đường lối địa chính trị thành hai khối biệt lập”, bà Okonjo-Iweala phát biểu với các phóng viên tại Geneva (Thụy Sĩ).

Trong kịch bản này, GDP toàn cầu có thể giảm 7% trong dài hạn, theo người đứng đầu WTO.

Những bất ổn về thuế quan gần đây diễn ra sau một năm thương mại thế giới tăng trưởng mạnh mẽ vào năm 2024, trong đó thương mại hàng hóa tăng 2,9% và thương mại dịch vụ tăng 6,8%.

Hồi đầu tháng Tư, Tổng thống Donald Trump đã gây sốc cho các đối tác thương mại và thị trường toàn cầu đầu tháng 4 khi công bố một loạt các mức thuế đối ứng với hàng nhập khẩu từ hơn 180 nền kinh tế.

Trung Quốc là nước nước bị ảnh hưởng nặng nề nhất khi hứng chịu nhiều đợt áp thuế của Mỹ trong năm nay. Hôm 15-4, Nhà Trắng cho biết, Trung Quốc đối mặt mức thuế lên tới 245% với một số hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ “do các hành động trả đũa của nước này”. Đến nay, Bắc Kinh đã áp thuế trả đũa 125% đối với hàng hóa Mỹ.

Theo Ralph Ossa, nhà kinh tế trưởng của WTO, cuộc chiến thuế quan giữa Trung Quốc và Mỹ có thể sẽ dẫn đến sự suy giảm mạnh mẽ trong hoạt động thương mại giữa hai nước.

Tuần trước, Tổng thống Donald Trump tuyên bố rằng, mức thuế đối ứng với hàng nhập khẩu từ hầu hết các đối tác thương mại sẽ được giảm xuống 10% trong 90 ngày để tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán thương mại.

WTO cho biết tác động của quyết định này khác nhau tùy theo từng khu vực. Bắc Mỹ sẽ trừ 1,7 điểm phần trăm khỏi mức tăng trưởng thương mại hàng hóa toàn cầu vào năm 2025. Trong khi đó, châu Á và Châu Âu vẫn tiếp tục đóng góp tích cực cho thương mại hàng hóa toàn cầu giảm một nửa xuống còn 0,6 điểm phần trăm so với dự báo trước đây,

WTO cho biết thêm, sự gián đoạn thương mại Mỹ-Trung dự kiến gây ra sự chuyển hướng thương mại đáng kể, làm dấy lên mối lo ngại ở các thị trường khác về sự cạnh tranh gia tăng từ Trung Quốc.

Theo tổ chức này, xuất khẩu hàng hóa của Trung Quốc dự kiến sẽ tăng từ 4-9% trên tất cả các khu vực bên ngoài Bắc Mỹ khi thương mại chuyển hướng. Đồng thời nhập khẩu của Mỹ từ Trung Quốc dự kiến sẽ giảm mạnh trong các lĩnh vực như dệt may và thiết bị điện, tạo ra cơ hội xuất khẩu mới cho các nhà cung cấp khác ở một số nền kinh tế kém phát triển.

Cùng ngày, Cơ quan Thương mại và Phát triển của Liên hợp quốc (UNCTAD) dự báo, tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ chậm lại còn 2,3% so với mức 2,8% trong năm 2024 do căng thẳng thương mại.

Theo CNBC, Reuters

Lê Linh