Xăng dầu là mặt hàng bình ổn giá, nhà nước phải can thiệp

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương) cho biết thời gian qua, giá xăng, dầu trên thị trường thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp và hiện đang đứng ở mức cao. Hiện có nhiều ý kiến cho rằng nhà nước cần tiếp tục có các biện pháp về giảm các khoản thuế đang thu vào xăng, dầu để hỗ trợ cho người dân và doanh nghiệp. Quan điểm của Bộ trưởng về vấn đề này như thế nào?

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho hay, giá xăng, dầu hiện nay tăng cao, tuy nhiên đối với các nước xung quanh Việt Nam thì giá xăng, dầu của Lào vẫn cao hơn giá của chúng ta khoảng 10.000 đến 11.000 và giá của Thái Lan và giá của Campuchia cũng cao hơn ta từ 2.000 đến 300/lít. Hiện nay giá xăng, dầu của chúng ta đã lên cao thì có giảm thuế không?

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc.

Theo Bộ trưởng, giảm thuế hay không cũng thuộc thẩm quyền của Thường vụ Quốc hội và Quốc hội. Về giảm thuế môi trường trong xăng, dầu, đối với xăng là 4.000 một lít, chúng tôi đã đề xuất tại thời gian vừa rồi, được Thường vụ Quốc hội chấp thuận là giảm 2.000. Như vậy, cả nước giảm mất 24.000 tỷ tiền thu ngân sách, bây giờ còn 2.000 nữa. Theo quy định của luật, Thường vụ Quốc hội chỉ được quyết định giảm thêm 1.000 nữa, còn nếu muốn giảm tiếp 2.000 giá thuế môi trường trong xăng dầu thì thẩm quyền của Quốc hội.

Người đứng đầu ngành Tài chính nói thêm, thuế nhập khẩu hiện nay là 8%, vì theo lộ trình AFTA ta thì giảm xuống từ 8 đến 8,8%, thuế tiêu thụ đặc biệt là 10% và thuế GTGT là 10%. Có giảm thuế tiêu thụ đặc biệt nữa hay không thì cũng thuộc thẩm quyền của Quốc hội.

“Nhưng trước mắt chúng tôi sẽ đánh giá tác động và sẽ báo cáo với Chính phủ để trình với Thường vụ Quốc hội và Thường vụ Quốc hội giải trình với Quốc hội để có thể giảm thuế trong xăng dầu, để giảm giá, xăng dầu xuống. Tuy nhiên, chúng ta phải thực hiện một chính sách đồng bộ, nếu chúng ta chỉ giảm thuế để giảm giá xuống mà chúng ta vẫn để buôn lậu xảy ra thì vô hình chung là dòng tiền của chúng ta lại chạy sang nước ngoài, sang Lào, sang Campuchia, sang Thái Lan”, Bộ trưởng khẳng định.

Bên cạnh đó, theo Bộ trưởng giá không chỉ phụ thuộc vào vấn đề thuế mà phụ thuộc vào vấn đề quan hệ cung - cầu. Vậy bây giờ chúng ta mua ở đâu? Lâu nay chúng ta mua của Singapore, mua Singapore là tốt, là rẻ, hay mua Hàn Quốc là rẻ, hay mua của Malaysia rẻ, việc này phải tìm nguồn cung, sau này chúng tôi sẽ bàn với Bộ Công Thương, Bộ Công Thương chủ trì chuyện này để xem thử các công ty đầu mối mua ở đâu.

Cùng với đó, ông Hồ Đức Phớc cho rằng cần đẩy mạnh sản xuất trong nước. Ví dụ nhu cầu xăng dầu chúng ta hiện nay là 21 triệu tấn xăng dầu một năm, như vậy sản xuất trong nước là 11 triệu tấn, còn lại nhập khẩu khoảng 10 triệu tấn. Sản xuất trong nước thì hiện nay Nhà máy Bình Sơn công suất đạt 100%, rất tốt, nhưng nhà máy Nghi Sơn sản lượng rất thấp, có những giai đoạn dừng sản xuất, phải có biện pháp để đẩy sản xuất trong nước lên nữa. Vì vậy, cho nên chúng tôi cũng xin tiếp thu ý kiến của đại biểu để chúng tôi đánh giá tác động để tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ và tham mưu cho Thường vụ Quốc hội và Quốc hội.

Bộ trưởng chia sẻ, “chúng tôi định có văn bản đề nghị với Chính phủ để đề nghị với Quốc hội ủy quyền cho Thường vụ Quốc hội để quyết định thuế trong xăng dầu để linh hoạt, bởi Quốc hội có 6 tháng họp một lần. Tuy nhiên sau khi đối chiếu Hiến pháp, chúng tôi thấy các quy định nghĩa vụ thuế là theo quy định của pháp luật. Cho nên chỉ khi được Quốc hội đồng ý thì chúng tôi mới có cơ sở để trình”.

Tranh luận với ý kiến Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, đại biểu Nguyễn Văn Thân (đoàn Thái Bình) cho rằng, kinh tế của chúng ta là kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa, cho nên can thiệp vào giá xăng dầu quá nhiều thì tôi cho là nó không vận hành phù hợp với giá thị trường, hãy để giá đó tự nhiên theo giá tăng, giảm của thế giới, chúng ta có can thiệp thì chúng ta can thiệp phần nào thôi. Ở đây có rất nhiều doanh nghiệp, kể cả doanh nghiệp nội địa và doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, nếu chúng ta giảm cái này nó lại ảnh hưởng đến xuất khẩu và các cái khác. Cho nên tôi nghĩ sự can thiệp cũng đúng mức, chúng ta không cố gắng để làm sao giảm tối thiểu nhất và giá rẻ nhất so với các nước xung quanh.

Về ý kiến này, bày tỏ quan điểm cá nhân của mình, ông Hồ Đức Phớc cho hay mặt hàng xăng dầu là mặt hàng bình ổn giá, do nhà nước bình ổn, vì vậy cho nên đến một lúc nào đó thì nhà nước phải can thiệp vào để giảm giá xăng dầu.

“Việc giảm giá xăng dầu sẽ có lợi ích là giảm được giá thành sản xuất, thúc đẩy tăng trưởng, thúc đẩy sức cạnh tranh và giải quyết được lao động, từ đó sẽ có tích lũy cho nền kinh tế. Chúng ta lại thu được thuế thông qua giá trị gia tăng của nền kinh tế, thuế GTGT và thu nhập doanh nghiệp ở mặt hàng khác, cho nên chúng tôi cho rằng đây cũng là một giải pháp, tuy nhiên là giảm đến mức nào thì phải đánh giá tác động, chúng tôi xin tiếp thu”, Bộ trưởng nói.

Chủ tịch Vương Đình Huệ chia sẻ, những vấn đề về thuế dù thuộc phạm vi thẩm quyền của Bộ hay của Chính phủ hay là của Quốc hội và Thường vụ Quốc hội thì cũng cần phải có đề xuất từ Bộ quản lý nhà nước. Hiện nay, cử tri và người dân đang trông chờ phản ứng chính sách này thì cũng mong Bộ trưởng quan tâm và thể hiện quan điểm nguyên tắc của mình trả lời hôm nay bằng những văn bản, những đề xuất rất cụ thể để các cơ quan có thẩm quyền xem xét để quyết định. Trong giá cơ sở của mặt hàng xăng dầu còn liên quan rất nhiều thứ nữa chứ không phải chỉ có vấn đề về thuế và phí, còn có chi phí định mức, lợi nhuận định mức,…

"Chia lửa" với Bộ trưởng Bộ Tài chính, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái khẳng định, Thủ tướng Chính phủ sẽ chỉ đạo Bộ Tài chính, Bộ Công Thương theo chức năng, nhiệm vụ khẩn trương đề xuất các giải pháp để bình ổn giá xăng dầu, nhất là rà soát, nghiên cứu điều chỉnh thuế suất thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường áp dụng đối với xăng dầu để kiểm soát mặt hàng này.

An Nhiên