Xây dựng chính sách thuế hỗ trợ hiệu quả mục tiêu tăng trưởng

Việc xây dựng chính sách thuế cần bảo đảm mục tiêu quản lý hiệu quả và thúc đẩy phát triển kinh tế. Ảnh: ST

Nuôi dưỡng nguồn thu, bảo đảm sự phát triển của doanh nghiệp

Dự thảo Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) và Dự thảo Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) được trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8 và dự kiến sẽ được tiếp thu, giải trình, chỉnh lý trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 9 sắp tới. Cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý hai Dự thảo Luật này, tại Phiên họp thứ 43 vừa qua, các Ủy viên UBTVQH nhấn mạnh, đây là các dự luật có tác động lớn tới cộng đồng doanh nghiệp, hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như tình hình phát triển kinh tế - xã hội. Do đó, Cơ quan soạn thảo và Cơ quan thẩm tra cần tiếp tục rà soát để bảo đảm thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng, góp phần tạo đột phá trong tháo gỡ vướng mắc về thể chế, phục vụ cho tăng trưởng kinh tế.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định lưu ý, quá trình xây dựng các Dự thảo Luật hiện chưa tính đến mục tiêu tăng trưởng kinh tế từ 8% trở lên vào năm 2025 và đạt mức tăng trưởng hai con số trong những năm tiếp theo, như Trung ương và Quốc hội đã đề ra. Vì vậy, cần có sự rà soát, điều chỉnh phù hợp để bảo đảm các quy định thuế hỗ trợ hiệu quả mục tiêu phát triển kinh tế.

Đồng tình quan điểm này, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, quá trình sửa đổi và ban hành luật phải đảm bảo chặt chẽ, thuyết phục, đồng thời hướng đến mục tiêu quản lý hiệu quả và thúc đẩy phát triển kinh tế. Đơn cử, với vấn đề thuế suất và mức thuế đối với thuốc lá, rượu, bia, nước giải khát có đường... trong Dự thảo Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Tài chính và cơ quan thẩm tra tiếp tục tham vấn ý kiến của các Bộ, ngành liên quan để bổ sung thông tin, dữ liệu cho các phương án và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp tới.

“Việc tăng thuế suất với các mặt hàng này góp phần định hướng tiêu dùng, song cũng phải hết sức lắng nghe ý kiến từ doanh nghiệp, tính toán kỹ lưỡng để không làm tổn hại đến ngành sản xuất hợp pháp và không vô tình tạo điều kiện cho thị trường thuốc lá lậu, rượu bia lậu phát triển mạnh” - Chủ tịch Quốc hội nói và cho rằng, nguyên tắc chung là phải hài hòa giữa yêu cầu bảo vệ sức khỏe người dân, mục tiêu thúc đẩy sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế - xã hội, không gây cản trở hoạt động bình thường của doanh nghiệp, đồng thời tham khảo kinh nghiệm quốc tế và đảm bảo phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam.

Tương tự, với Dự thảo Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lưu ý, việc xây dựng chính sách thuế cần bảo đảm các mục tiêu tăng trưởng kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát và bảo đảm an sinh xã hội. Sự phát triển của doanh nghiệp là yếu tố then chốt để thúc đẩy sự phát triển của đất nước, do đó, cần đặc biệt lưu ý những nội dung có thể tác động đến nguồn thu ngân sách nhà nước. Chủ tịch Quốc hội khẳng định, nhiệm vụ đặt ra là phải nuôi dưỡng nguồn thu, bảo đảm thu đúng, thu đủ, tránh tình trạng tận thu, đồng thời phải ngăn chặn hiệu quả các hành vi lợi dụng chính sách để trốn thuế.

Bảo đảm các chính sách ưu đãi, tạo động lực cho tăng trưởng

Trong bối cảnh cần tập trung thúc đẩy khoa học, công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo làm động lực cho tăng trưởng, việc cần có chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực KHCN, góp phần thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển KHCN cũng là vấn đề đặt ra khi hoàn thiện Dự thảo Luật Thuế TNDN.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Nghị quyết số 193/2025/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia vừa qua trên thực tế chưa có quy định ưu đãi thuế TNDN có tác động thực chất hơn so với hiện hành để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư phát triển KHCN. Do đó, trên cơ sở nội dung ưu đãi thuế TNDN dựa trên chi phí đã được quy định tại Nghị quyết về cơ chế đặc thù của Khánh Hòa và TP. Hồ Chí Minh cũng như kinh nghiệm các nước, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị bổ sung vào Dự thảo Luật Thuế TNDN nội dung giao Chính phủ quy định chi tiết về nội dung này (bao gồm mức chi được trừ bổ sung, thời gian và phạm vi áp dụng cho nghiên cứu phát triển, đổi mới sáng tạo…) để tạo cơ sở pháp lý và linh hoạt cho Chính phủ trong nghiên cứu xây dựng chính sách và tổ chức thực hiện.

Quan tâm đến nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy nhấn mạnh, với quan điểm tập trung các chính sách ưu đãi thuế vào Luật Thuế TNDN thay vì quy định rải rác trong các luật chuyên ngành, cần tiến hành rà soát kỹ lưỡng Dự thảo Luật để bảo đảm không bỏ sót các nội dung quan trọng, thể chế hóa đầy đủ Nghị quyết số 57-NQ/TW. “Hoạt động KHCN không chỉ giới hạn ở nghiên cứu, mà còn bao gồm các khâu quan trọng khác như ứng dụng, thử nghiệm, chuyển giao công nghệ... Do đó, cần có quy định cụ thể về chính sách ưu đãi để khuyến khích doanh nghiệp tham gia vào toàn bộ chu trình này” - ông Lê Quang Huy nêu rõ.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cũng cho rằng, việc thể chế hóa ngay Nghị quyết số 57-NQ/TW đặt ra yêu cầu rất cao về hoàn thiện thể chế, sửa đổi các luật có liên quan ngay trong năm 2025. Luật Thuế TNDN tác động rất lớn đến ưu đãi, những vấn đề khuyến khích trong phát triển KHCN, vì vậy, cần tiếp tục rà soát để tiếp thu, hoàn chỉnh và có thể quy định ngay trong Luật các chính sách liên quan đến phát triển KHCN./.

Đ. KHOA