Xây dựng Luật Dân số để thích ứng với già hóa dân số

Thảo luận tại tổ trong buổi sáng nay, các đại biểu Quốc hội đã đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết để hoàn thiện Luật Dân số một cách chất lượng nhất.

Tại Tổ Hà Nội, Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài, Trường đoàn ĐBQH TP. Hà Nội chủ trì phiên thảo luận. Cùng dự có Chủ tịch HĐND Thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn, Phó Trưởng đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội.

Dự thảo Luật Dân số đang được xây dựng để thích ứng với xu hướng già hóa dân số nhanh ở Việt Nam, tập trung vào việc giải quyết các vấn đề như: duy trì mức sinh thay thế, giảm bất cân bằng giới tính khi sinh, thích ứng với dân số già, phân bố dân số hợp lý, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và lồng ghép các yếu tố dân số vào kế hoạch phát triển.

Dự báo, đến năm 2036, tỷ lệ người cao tuổi trên 60 tuổi ở nước ta sẽ đạt 20%. Trước thách thức già hóa dân số, dự thảo Luật Dân số bổ sung các giải pháp hỗ trợ chăm sóc người cao tuổi, phát triển nguồn nhân lực chăm sóc và bảo vệ người cao tuổi trước các hành vi vi phạm quyền hợp pháp. Do đó, các đại biểu đồng tình và nhấn mạnh tới tính cấp bách thông qua Luật Dân số ở thời điểm này là phù hợp; tuy nhiên cần luật hóa nhiều quy định cũng như dự thảo Luật cần bổ sung nhiều chính sách để thích nghi với vấn đề già hóa dân số.

Đại biểu Trần Thị Nhị Hà - Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội phân tích: “Các cơ sở dưỡng lão đều rất cần thiết khi nhu cầu đang rất lớn. Nhưng tại sao chúng ta lại gặp khó khăn với những mô hình như vậy? - đây là câu hỏi cần sự vào cuộc của tất cả các ngành và trong Luật Dân số mới chỉ dừng lại ở cách chăm sóc, phương thức chăm sóc chứ chưa có những quy định, chính sách để hỗ trợ những mô hình trên thành công”.

Đồng tình với quan điểm này, đại biểu Nguyễn Anh Trí cũng đưa ra con số cảnh báo: mức sinh thay thế tại Việt Nam đang ở mức 2,01. Nguy cơ giảm xuống 1,8 là nhãn tiền, đây là mức khó có thể vực dậy. Việt Nam đang đối mặt với hai nguy cơ cùng lúc, đó là giảm sinh và già hóa dân số. Dự thảo Luật Dân số nên bổ sung thêm chính sách về dân số quốc gia và qua đó, có những chính sách cụ thể để phát huy vai trò của người cao tuổi.

“Chúng ta cần nhất quán một mục tiêu đó là chính sách dân số của Nhà nước khi về nguyên tắc, trong bất cứ một bộ luật nào đều có một chính sách của Nhà nước, đặc biệt liên quan đến vấn đề dân số cần một chính sách lớn và thống nhất. Bên cạnh đó, chúng ta cần cụ thể hóa chính sách đó trong văn bản luật vì khi được đưa vào văn bản luật thì lúc đó mới tạo sự cam kết của Nhà nước, chính phủ với vấn đề dân số đối với người dân”, Đại biểu Nguyễn Anh Trí - Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội đề xuất.

Đại biểu Trương Xuân Xừ thì cho rằng, dự thảo Luật đã quy định rõ về chế độ phụng dưỡng người cao tuổi. Tuy nhiên, với tỷ lệ già hóa dân số đang tăng nhanh, phụng dưỡng không thôi là chưa đủ, Luật cần có những quy định rõ về phát huy vai trò của người cao tuổi trong đóng góp cho nền kinh tế.

Đại biểu Trương Xuân Xừ - Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội cho biết: “Hiện nay, có khoảng 10 triệu người cao tuổi vẫn đang tham gia sản xuất; 400 nghìn người vẫn là chủ hộ kinh doanh, xí nghiệp, hợp tác xã. Trong mục ‘Thích ứng với già hóa dân số’ nên có 2 điều, trong đó điều 1 là ‘Chăm sóc và phụng dưỡng’ thì đã có, nhưng cần có mục thứ 2 là ‘Phát huy người cao tuổi’, lúc đó mới thể hiện rõ sự thích ứng với già hóa dân số”.

Luật Dân số là luật hoàn toàn mới. Quan điểm của các đại biểu do đó cũng có nhiều ý kiến trái ngược. Đại biểu đề nghị ban soạn thảo cần cân nhắc kỹ, phân tích mở rộng để bộ luật quan trọng này khi được thông qua có thể sớm được thực thi, từ đó sớm có những giải pháp thích nghi với tình trang già hóa dân số nhanh hiện nay.

Lệ Cẩm