Xây dựng mô hình nông nghiệp mới thân thiện môi trường

Thực tế cho thấy, các mô hình này không chỉ cho hiệu quả kinh tế cao mà còn góp phần hạn chế ô nhiễm môi trường, tạo sản phẩm nông nghiệp an toàn, bảo đảm chất lượng, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng hiện đại...

Khách du lịch trải nghiệm tại vườn nho hạ đen của Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ Đông Sơn (xã Phú Nghĩa). Ảnh: Minh Khuê

Các mô hình cho giá trị kinh tế cao

Theo Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Xứ Đoài (xã Hưng Đạo) Vương Đắc Lộc, mô hình trồng giống nho hạ đen và nho sữa theo hướng công nghệ cao sử dụng hệ thống nhà màng, áp dụng công nghệ tưới nhỏ giọt hiện đại cung cấp dinh dưỡng đến từng gốc nho, giữ ẩm cho đất, kết hợp máy móc cơ giới hóa, giảm công, chi phí lao động đang giúp tối ưu hóa năng suất, chất lượng vượt trội, tạo sản phẩm nho hạ đen thơm, giòn, ngọt, bán mức giá 150.000 đồng/kg, nho sữa 180.000 đồng/kg. Trên diện tích 5.000m2, mỗi năm trang trại cho thu 4-5 tấn quả bán ra thị trường.

Để nâng cao giá trị sản phẩm từ cây nho, hợp tác xã kết hợp du lịch trải nghiệm, khai thác đầm sen rộng 10ha với 80 giống sen Việt Nam và thế giới. Từ những vườn nho, vườn táo, đầm sen kết hợp chuỗi di tích quốc gia nổi tiếng của địa phương, hợp tác xã đang xây dựng tour trải nghiệm hành trình di sản, nông nghiệp sạch...

Còn theo ông Nguyễn Ngọc Quang, chủ trang trại Farm Nông nghiệp xanh (xã Thạch Thất), năm 2021, khi thấy nhiều nơi chuyển sang trồng nho khá thành công, ông quyết định tìm hiểu kỹ và thử nghiệm trồng nho hạ đen, nho sữa - hai giống có nguồn gốc từ Trung Quốc và Hàn Quốc, phù hợp điều kiện nắng nhiều ở miền Bắc. Mô hình gồm 110 gốc nho sữa Hàn Quốc và hơn 40 gốc nho ngón tay đen Trung Quốc trong khu vườn 1.500m2. Để nho ngọt, các chủ vườn chăm sóc rất cẩn thận, bón phân chuồng và bột đậu tương... Khi đạt hiệu quả kinh tế, ông nhân rộng mô hình với diện tích 3,5ha...

Hiện, nho hạ đen và nho sữa cho quả rất tốt, thương lái đến tận vườn đặt hàng với giá 130.000-180.000 đồng/kg, hiệu quả cao gấp 5-6 lần so với cây lúa. Không dừng ở việc sản xuất, trang trại Farm Nông nghiệp xanh còn thu hút nhiều khách du lịch yêu thích trải nghiệm thưởng thức nho tại vườn... Nếu làm tốt, mô hình này vừa cho thu nhập từ bán nho, vừa mở ra cơ hội làm dịch vụ trải nghiệm, rất hút khách, nhất là vào mùa hè hoặc dịp lễ...

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, Sở đang thực hiện Quyết định số 731/QĐ-UBND ngày 25-2-2022 của UBND thành phố về việc phê duyệt kế hoạch cơ cấu lại ngành Nông nghiệp thành phố Hà Nội giai đoạn 2022-2025, trong đó định hướng đẩy mạnh phát triển nền nông nghiệp hiện đại, nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ, kinh tế tuần hoàn gắn với phát triển công nghiệp chế biến nông sản, thích ứng biến đổi khí hậu, kết nối bền vững với chuỗi giá trị nông sản toàn cầu. Theo đó, Sở tổ chức khảo nghiệm các giống mới có ưu thế về năng suất, chất lượng, hiệu quả kinh tế, đưa vào sản xuất đại trà, hỗ trợ sản xuất một số loại giống nguyên chủng, cung cấp cho các vùng chuyển đổi, vùng sản xuất hàng hóa chất lượng cao.

Đến nay, Sở đã xây dựng và triển khai 98 mô hình trình diễn áp dụng giống mới, tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, đạt hiệu quả cao, tổng quy mô 423,8ha… Nhìn chung, các mô hình nông nghiệp mới, như: Nho hạ đen, nho sữa... đạt hiệu quả kinh tế cao, doanh thu trung bình từ 700 triệu đến 1 tỷ đồng/ha/vụ, sản lượng lớn, khả năng thu hoạch liên tục trong 10-15 năm. Mô hình này cũng tạo việc làm cho nhiều lao động, góp phần xóa đói giảm nghèo và có tiềm năng phát triển du lịch nông nghiệp.

Xây dựng thương hiệu, liên kết chuỗi

Tuy nhiên, các mô hình sản xuất nông nghiệp mới còn bất cập do quy mô nhỏ lẻ, manh mún, chưa hình thành vùng sản xuất tập trung. Ngoài ra, đầu ra cho sản phẩm còn bấp bênh, khó khăn trong xây dựng thương hiệu, mở rộng quy mô sản xuất... Để nhân rộng các mô hình nông nghiệp mới, Giám đốc Hợp tác xã Sinh Phát (xã Liên Minh) Nguyễn Văn Nội cho rằng, các ngành chức năng cần tạo điều kiện để các hợp tác xã liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị đưa nông sản sạch vào các siêu thị, cửa hàng tiện ích; đồng thời tạo điều kiện cho đơn vị được tiếp cận chính sách hỗ trợ, ưu đãi khu vực kinh tế tập thể; thường xuyên mở các lớp tập huấn về khoa học kỹ thuật, thị trường, đẩy mạnh tiêu thụ. Hoạt động quảng bá cần tập trung vào kênh truyền thông đa dạng, từ truyền thống đến truyền thông số và các nền tảng trực tuyến...

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Mạnh Phương, để nhân rộng các mô hình nông nghiệp mới, thân thiện môi trường, Sở Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục phối hợp với các địa phương đẩy mạnh cơ cấu lại nông nghiệp theo hướng phát triển nông nghiệp xanh, sinh thái, thông minh, công nghệ cao gắn với phát triển đô thị, dịch vụ, du lịch nông thôn, giáo dục trải nghiệm; xây dựng nền nông nghiệp hàng hóa tập trung, thân thiện môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và hội nhập quốc tế; phát triển sản xuất theo vùng chuyên canh, đặc sản vùng... Sở tiếp tục đổi mới, phát triển hợp tác xã trở thành tác nhân kinh tế quan trọng trong sản xuất - tiêu thụ, kết nối các thành phần trong chuỗi giá trị, đặc biệt là doanh nghiệp; đồng thời đẩy mạnh phát triển sản xuất cây giống, con giống phục vụ sản xuất...

Ngọc Quỳnh