Xây dựng môi trường lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ

Chủ động đối thoại vì quyền lợi người lao động

Thời gian qua, hầu hết các vụ tranh chấp, ngừng việc tập thể, các bức xúc trong công nhân lao động đều liên quan đến tiền lương, phúc lợi, điều kiện làm việc. Đây là những yếu tố trực tiếp ảnh hưởng đến đời sống công nhân. Nhận thức rõ điều đó, công đoàn các cấp đã đổi mới phương thức hoạt động, tăng cường đối thoại, thương lượng và ký kết thỏa ước lao động tập thể (TƯLĐTT) với nhiều điều khoản có lợi hơn so với luật, nhất là về tiền lương, thời giờ làm việc, an toàn lao động, phúc lợi và bữa ăn ca.

Tiêu biểu như Công ty TNHH Giầy Rollsport Việt Nam (tỉnh Thanh Hóa) - doanh nghiệp 100% vốn đầu tư của Đài Loan (Trung Quốc), giải quyết việc làm cho gần 20.000 lao động. Chủ tịch Công đoàn công ty Nguyễn Văn Tý cho biết, những năm qua, Ban Chấp hành công đoàn luôn phối hợp chặt chẽ với Ban Giám đốc trong thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, thường xuyên đối thoại, nắm bắt tâm tư người lao động. Trên cơ sở đó, công đoàn đã tham gia cùng doanh nghiệp sửa đổi nội quy, thương lượng ký kết TƯLĐTT với nhiều điều khoản có lợi cho công nhân, như: thưởng tháng lương 13; hỗ trợ đoàn viên có hoàn cảnh khó khăn; giảm giờ làm cho lao động nữ mang thai từ tháng thứ 7 (làm 7 giờ/ngày nhưng hưởng lương 8 giờ/ngày); tăng tiền ăn ca, hỗ trợ chuyên cần, nhà trọ, xăng xe… Hiện nay, thu nhập bình quân của người lao động đạt 6,5 triệu đồng/người/tháng, công nhân yên tâm gắn bó, doanh nghiệp phát triển bền vững.

Xây dựng quan hệ lao động ổn định, hài hòa, bền vững sẽ giúp người lao động yên tâm gắn bó với doanh nghiệp. Ảnh: Ngọc Tuấn

Tại Công ty CP TASA Group (Phú Thọ) - doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng với gần 1.000 lao động, công đoàn cơ sở đã phối hợp Ban Giám đốc thực hiện nghiêm TƯLĐTT, bảo đảm đầy đủ chế độ tiền lương, bảo hiểm, an toàn lao động và phúc lợi. Chế độ chính sách chăm sóc người lao động luôn duy trì ổn định với tổng thu nhập bình quân 12,7 triệu đồng/người/tháng, đời sống người lao động được cải thiện rõ rệt.

Theo Chủ tịch Công đoàn công ty Tạ Thị Minh Thu, muốn doanh nghiệp phát triển, mối quan hệ giữa người sử dụng lao động và người lao động phải ổn định, tiến bộ. Vì vậy, mọi nguyện vọng, thắc mắc của người lao động đều được lãnh đạo quan tâm, giải quyết công bằng, dân chủ. Điều đó càng khẳng định, tổ chức công đoàn là chỗ dựa tin cậy, là cầu nối giữa người lao động với người sử dụng lao động, đồng thời là nhân tố quan trọng góp phần bảo đảm an sinh xã hội và ổn định chính trị.

Phòng ngừa tranh chấp, củng cố niềm tin của người lao động

Thực hiện chỉ đạo của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, các cấp công đoàn đã chủ động tham gia xây dựng, giám sát thực hiện thang bảng lương, quy chế trả lương, thưởng, nội quy lao động và quy chế thực hiện dân chủ ở cơ sở. Đây là những công cụ quan trọng phòng ngừa tranh chấp, tạo đồng thuận trong doanh nghiệp.

Tính đến nay, đã có 1.429 TƯLĐTT được ký mới, 3.125 bản được sửa đổi, bổ sung, nâng tỷ lệ doanh nghiệp có thỏa ước đạt 75%. Nhiều TƯLĐTT có điều khoản có lợi hơn cho người lao động như tăng tiền lương, hỗ trợ bữa ăn ca, điều chỉnh thời giờ làm việc và các chế độ phúc lợi khác. Đặc biệt, 1.298 công đoàn cơ sở đã thương lượng với chủ doanh nghiệp để tăng giá trị bữa ăn ca, góp phần cải thiện sức khỏe và tinh thần cho người lao động.

Không chỉ là “người đại diện” trong thương lượng, công đoàn còn là điểm tựa pháp lý và tinh thần của người lao động. Nhiều trường hợp, công đoàn trực tiếp tham gia tố tụng để bảo vệ người lao động bị xâm phạm quyền lợi. Điển hình là vụ ông Lưu Trí Hiếu, kỹ thuật viên Công ty TNHH BOT Phú Mỹ 3 (TP. Hồ Chí Minh), bị chấm dứt hợp đồng sau tai nạn lao động. Với sự hỗ trợ của Liên đoàn Lao động tỉnh, ông Hiếu được tòa tuyên thắng kiện, buộc doanh nghiệp bồi thường gần 1,8 tỷ đồng. Đây là minh chứng rõ nét cho vai trò của công đoàn trong bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động.

Cùng với đó, công tác tư vấn, hỗ trợ pháp lý cũng được triển khai sâu rộng, hiệu quả. Các cấp công đoàn đã hỗ trợ tư vấn pháp luật cho 38.659 lượt người lao động, hơn 7.500 cuộc tuyên truyền pháp luật, thu hút 800.000 lượt người tham dự. Theo Phó Trưởng ban Quan hệ lao động (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) Trần Thị Thanh Hà, công đoàn các cấp đã thường xuyên cử cán bộ bám sát cơ sở, kịp thời phát hiện, tham mưu giải quyết ổn định các vụ việc phát sinh, không để trở thành “điểm nóng” về an ninh trật tự tại khu công nghiệp, khu chế xuất, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

Đặc biệt, trong những tình huống nhạy cảm, công đoàn luôn là lực lượng tiên phong ổn định tâm lý người lao động. Như năm 2018, khi một số đối tượng lợi dụng việc thảo luận dự thảo Luật Đơn vị hành chính - kinh tế, đặc biệt và Luật An ninh mạng để kích động công nhân, công đoàn các địa phương đã nhanh chóng tuyên truyền, vận động, giúp người lao động hiểu rõ bản chất sự việc, góp phần ổn định trật tự, doanh nghiệp sớm trở lại sản xuất.

Từ thực tiễn có thể thấy, ở đâu có tổ chức công đoàn đồng hành thì ở đó mối quan hệ lao động được duy trì hài hòa, ổn định và tiến bộ. Phát huy những kết quả đạt được, thời gian tới, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam sẽ tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động theo hướng thực chất, hiệu quả; tăng cường thương lượng tập thể, ký kết thỏa ước chất lượng cao, chú trọng đến tiền lương, an toàn lao động và phúc lợi. Song song sẽ tiếp tục tổ chức các hoạt động chăm lo tốt đời sống vật chất và tinh thần cho đoàn viên, người lao động thông qua các chương trình ý nghĩa như: “Tháng Công nhân”, “Tết Sum vầy”, “Mái ấm Công đoàn”,… góp phần xây dựng quan hệ lao động bền vững, hài hòa và tiến bộ trong tình hình mới.

Trần Tâm