Xây dựng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

Tọa đàm “Kỹ năng nghiên cứu khoa học cho sinh viên trong thời đại trí tuệ nhân tạo AI” năm 2025, tại trường Đại học Điều dưỡng Nam Định. (Ảnh: Trường Đại học Điều dưỡng Nam Định).

Trong lộ trình phát triển khoa học, công nghệ, và chuyển đổi số của Nam Định, tỉnh đã quyết liệt chỉ đạo, cụ thể bằng Nghị quyết của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XX, nhiệm kỳ 2020-2025, về chuyển đổi số tỉnh Nam Định đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

Trong đó xác định quan điểm chỉ đạo: Chuyển đổi số trước tiên là chuyển đổi nhận thức; trên cơ sở nguyên tắc lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ.

Tỉnh đã từng bước hoàn thiện cơ chế chính sách trong giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; trong và ngoài nước; cơ chế đặc thù trong hợp tác đào tạo; phát triển đội ngũ các nhà khoa học đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới.

Đáng chú ý, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các địa phương, đơn vị triển khai thực hiện, như: Kế hoạch thực hiện Chương trình hành động số 36-Ctr/TU ngày 10/7/2023 của Ban thường vụ Tỉnh ủy về việc thực hiện Chỉ thị số 21-CT/TW ngày 4/5/2023 của Ban Bí thư về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Kế hoạch thực hiện Chiến lược quốc gia về thu hút, trọng dụng nhân tài đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 trên địa bàn tỉnh Nam Định; Kế hoạch triển khai thực hiện chương trình chuyển đổi số trong giáo dục nghề nghiệp giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn đến năm 2030...

Năm 2025, Ủy ban nhân dân tỉnh Nam Định đã giao Sở Nội vụ tham mưu, xây dựng chính sách thu hút, tuyển dụng, đãi ngộ, giữ chân nguồn nhân lực chất lượng cao, nhân tài về khoa học, công nghệ và chuyển đổi số làm việc trong các cơ quan của hệ thống chính trị.

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Nam Định, ông Vũ Trọng Quế cho biết: Thực hiện chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh, Sở Thông tin và Truyền thông (nay là Sở Khoa học và Công nghệ) trong 3 năm gần đây đã tổ chức nhiều lớp tập huấn, cập nhật kiến thức lĩnh vực chuyển đổi số.

Trong đó, đã phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông (nay là Bộ Khoa học và Công nghệ) tổ chức tập huấn, phổ biến kiến thức chuyển đổi số về phát triển dữ liệu số cho hơn 3.800 người thuộc các cơ quan Nhà nước 3 cấp tỉnh Nam Định; tổ chức 3 hội nghị tập huấn, hướng dẫn kỹ năng sử dụng các nền tảng số cho hơn 10.000 thành viên Tổ công nghệ số cộng đồng; từ năm 2021 đến nay, đã tổ chức 22 hội nghị về chuyển đổi số cho các cơ quan, đơn vị; tổng số lượng đại biểu tham dự trực tiếp tại các điểm cầu là hơn 90.000 đại biểu.

Sở Thông tin và Truyền thông (nay là Sở Khoa học và Công nghệ) cũng đã phối hợp với các sở, ngành, chính quyền các cấp tổ chức thành công hơn 50 hội nghị phổ biến các nội dung về chuyển đổi số; 150 hội nghị đào tạo, phổ biến kỹ năng số cho người dân tại các xã, phường, thị trấn; thành lập và tổ chức hoạt động có hiệu quả Tổ Công nghệ số cộng đồng tại các khu dân cư, tổ dân phố, thôn, xóm trên địa bàn tỉnh.

Gần đây, phong trào đã được triển khai ở tỉnh Nam Định với tinh thần cách mạng toàn dân, toàn diện; để đưa phong trào “Bình dân học vụ số” trở thành một phong trào ý nghĩa, thiết thực, có sức lan tỏa cao truyền cảm hứng học tập, ứng dụng kỹ năng số trong lao động sản xuất và cuộc sống hằng ngày, tỉnh phối hợp với Tập đoàn công nghệ Viễn thông quân đội Viettel và các doanh nghiệp viễn thông khác xây dựng hình thức, phương tiện và cơ sở vật chất phục vụ truyền tải, giúp người dân làm chủ kỹ năng số.

Cùng với đó là gắn việc thực hiện phong trào “Bình dân học vụ số” với việc triển khai thực hiện Đề án Nâng cao nhận thức, phổ cập kỹ năng và phát triển nguồn nhân lực chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, với tinh thần quyết tâm “không để ai bị bỏ lại phía sau” trong tiếp cận công nghệ số, tạo động lực quan trọng thúc đẩy chuyển đổi số, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân trong kỷ nguyên số.

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Nam Định Vũ Trọng Quế nêu dẫn chứng: Trong tháng 5/2025, Sở Khoa học và Công nghệ đã tổ chức khóa tập huấn “Ứng dụng AI trong hỗ trợ truyền thông, marketing và quản lý doanh nghiệp cho các Start-up Nam Định”; tiếp đó là các lớp tập huấn kỹ năng ứng dụng AI trong công việc cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động các Sở Xây dựng, Nội Vụ và Ủy ban nhân dân huyện Ý Yên.

Nhiều nội dung quan trọng được chuyển tải như: Làm quen và sử dụng công cụ AI cơ bản; ứng dụng AI vào học tập và nghiên cứu; tổ chức hoạt động đoàn-hội hiệu quả; truyền thông sáng tạo với AI; marketing tự động hóa bằng AI...

Trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Nam Định có thuận lợi là tỉnh có các trường đại học, cao đẳng, cơ sở đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, có thể cung cấp nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn và khả năng nghiên cứu khoa học, công nghệ để phục vụ cho các lĩnh vực đột phá như khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Đó là 4 trường đại học (Đại học Điều dưỡng Nam Định; Đại học Sư phạm Kỹ thuật Nam Định; Đại học Kinh tế-Kỹ thuật Công nghiệp; Đại học Lương Thế Vinh); 7 trường cao đẳng; 5 trường trung cấp; 45 trường trung học phổ thông công lập (trong đó có 1 trường THPT chuyên; 12 trường THPT ngoài công lập; 3 trung tâm Giáo dục thường xuyên cấp tỉnh; 9 trung tâm Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên cấp huyện).

Theo thống kê của ngành chức năng, trong những năm qua, tỉnh đã dành nhiều nguồn lực chi cho ngành giáo dục, đào tạo và dạy nghề (năm 2023 là hơn 4.550 tỷ đồng; năm 2024 là hơn 5.430 tỷ đồng, chiếm khoảng hơn 1/4 tổng chi ngân sách hàng năm của tỉnh).

Nhờ đó, chất lượng và hiệu quả giáo dục nghề nghiệp có những chuyển biến rõ rệt; kỹ năng nghề của người tốt nghiệp các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đã được nâng lên; ở nhiều nghề trọng điểm, kỹ năng nghề của lao động trong tỉnh đã đạt chuẩn quốc gia và khu vực; lao động qua đào tạo nghề nghiệp tham gia vào hầu hết các lĩnh vực của nền kinh tế và đảm nhận được các vị trí công việc phức tạp; trên 80% người học có việc làm hoặc tự tạo việc làm ngay sau khi tốt nghiệp.

Lê Xuân Trường