Xây dựng nông thôn mới gắn với giảm nghèo bền vững

Một góc xã nông thôn mới xã Thăng Long.

Mặc dù đã hoàn thành Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM từ năm 2016, tuy nhiên chỉ sau vài năm, một số tiêu chí đã bắt đầu bị xuống cấp và không còn đạt yêu cầu. Đặc biệt là khi xã có chủ trương xây dựng NTM nâng cao, đem soi vào mới thấy NTM của Thăng Long đã bắt đầu bị “cũ hóa”.

Theo đó, hệ thống đường giao thông, hệ thống thủy lợi, hạ tầng thương mại nông thôn, nhà văn hóa các thôn, trường học… đã được xây dựng từ nhiều năm trước bắt đầu có dấu hiệu bị xuống cấp. Để đáp ứng tiêu chuẩn quy định các tiêu chí NTM nâng cao cần phải được nâng cấp, cải tạo. Trong khi đó nguồn lực cần để đầu tư xây dựng NTM nâng cao rất lớn, dàn trải trên nhiều lĩnh vực; ngân sách xã và sự hỗ trợ từ ngân sách cấp trên hạn hẹp, huy động vốn từ cộng đồng dân cư khó khăn; một lực lượng lớn lao động trẻ, khỏe có trình độ tay nghề đi làm ăn xa, dẫn đến thiếu hụt nguồn lao động có chất lượng.

Đặc biệt trong tiêu chí môi trường, địa bàn xã đang gặp phải tình trạng ô nhiễm môi trường từ bụi, do các xe chở đất phục vụ cao tốc gây hư hỏng, người dân đã nhiều lần có ý kiến.

Trước thực trạng trên, Đảng bộ xã Thăng Long đã ban hành nghị quyết thực hiện nhiệm vụ về phát triển kinh tế, trên cơ sở đó chính quyền đã chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ từ sản xuất nông nghiệp theo hướng liên kết, chuỗi giá trị, cải tạo vườn tạp, trồng các loại cây có giá trị kinh tế cao, duy trì, mở rộng các cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ, thu hút vốn đầu tư, tạo việc làm; từng bước chuyển dịch cơ cấu lao động, vận động thành lập doanh nghiệp, đến nay xã đã có 30 doanh nghiệp vừa và nhỏ đang hoạt động có hiệu quả.

Đồng thời, để giải quyết vấn đề ô nhiễm bụi do vận chuyển đất, chính quyền xã đã tổ chức đối thoại với người dân, làm việc với phía doanh nghiệp, yêu cầu có cam kết bằng văn bản thực hiện sửa chữa đường giao thông, các xe chở đất phải vận chuyển đúng tải trọng, đúng tốc độ, không để đất rơi vương vãi, thực hiện tưới nước giảm bụi thường xuyên.

Là xã thuần nông nên Thăng Long xác định, chỉ có dịch chuyển cơ cấu cây trồng, vật nuôi mới giúp xã tháo gỡ những khó khăn đã tồn tại bấy lâu. Xác định được mục tiêu, UBND xã đã vận động người dân mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, mùa vụ theo hướng tích cực, đẩy mạnh chuyển giao khoa học, ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất gắn với bao tiêu sản phẩm. Đồng thời, để phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững, xã đã xây dựng cơ chế hỗ trợ, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân tích tụ, tập trung được hơn 60ha diện tích đất ruộng manh mún, nhỏ lẻ sang đầu tư sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, theo hướng hàng hóa, qua đó đã xuất hiện nhiều mô hình cho hiệu quả kinh tế cao.

Lĩnh vực chăn nuôi cũng được xem là mũi nhọn trong phát triển kinh tế của địa phương, do đó xã cũng triển khai nhiều cơ chế hỗ trợ, khuyến khích người dân đưa trang trại chăn nuôi ra đồng vì vừa có quỹ đất để mở rộng đầu tư phát triển sản xuất, vừa bảo đảm vệ sinh môi trường…

Tính đến đầu năm 2023, thu nhập của các trang trại, gia trại trên địa bàn xã đạt từ 100 triệu đồng đến hơn 1 tỷ đồng/mô hình/năm; tạo việc làm thường xuyên cho hàng chục lao động địa phương, với thu nhập từ 3-6 triệu đồng/người/tháng. Giá trị sản xuất ngành nông - lâm - thủy sản năm 2022 đạt hơn 209 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, các ngành nghề tiểu thủ công nghiệp cũng được đẩy mạnh sản xuất. Chỉ tính riêng hoạt động sản xuất miến, gạo của các hộ gia đình trong xã đã và đang tạo việc làm cho hàng trăm lao động, đem lại nguồn thu hàng tỷ đồng/năm...

Đến hết tháng 1/2023, toàn xã có 2 hợp tác xã; 24 doanh nghiệp và 1.009 hộ đang hoạt động sản xuất, kinh doanh có hiệu quả trên địa bàn, tạo việc làm cho hàng nghìn lao động địa phương với mức thu nhập từ 5-10 triệu đồng/người/tháng. Giá trị sản xuất ngành tiểu thủ công nghiệp, thương mại dịch vụ của xã đạt 451,5 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, thời gian qua, thực hiện kế hoạch xây dựng xã NTM nâng cao, các thôn đã chủ động trong việc xây dựng, chỉnh trang khuôn viên nhà văn hóa; xây dựng các tiêu chí thôn kiểu mẫu; đổ bê tông, mở rộng đường làng, ngõ xóm, khuôn viên vườn hộ, tường rào, cây xanh... thu nhập bình quân đầu người của dân trong xã đã đạt 58 triệu đồng/người. Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm xuống chỉ còn 3,9%.

Nguyễn Chung