Xây dựng trường nội trú liên cấp xã biên giới: Hiện thực hóa giấc mơ

Đoàn công tác liên ngành của tỉnh Cao Bằng khảo sát vị trí xây dựng trường nội trú liên cấp tại xã Bế Văn Đàn.

Nhân dân ủng hộ và mong đợi

Nói đến chủ trương xây dựng trường nội trú liên cấp tại xã biên giới Cốc Pàng (Cao Bằng), anh Sần Mí Phư, dân tộc Mông ở xóm Chè Lỳ B, mắt sáng lên như vớ được vàng. Bao năm qua, những đứa con của anh đều phải trọ học dù đã đến điểm trường gần nhất.

Anh Phư bảo: Cái bụng mình ưng lắm à. Con mình sẽ có trường, lớp đẹp, nơi ăn, chốn ở khang trang, cả đời mình chưa bao giờ dám mơ. Mà quan trọng nhất là nó học được, nó có giỏi sau nó mới làm được cái lớn hơn mình làm.

Vào mùa mưa lũ, nhiều lần em Vi Thị Thảo Quyên con chị Nông Thị Lê xóm Bản Pò, xã Đức Long (Cao Bằng), phải vượt lũ đến trường.

Chị Nông Thị Lê, xóm Bản Pò, xã biên giới Đức Long (Cao Bằng), phụ huynh em Vi Thị Thảo Quyên, lớp 8, Trường Tiểu học và THCS Đức Long, cho biết: Nhà nước tạo điều kiện xây dựng trường nội trú thì bà con được nhờ. Con em mình bảo đảm được học đầy đủ, tiện nghi, phát triển toàn diện bản thân. Đặc biệt, nhà tôi sát biên giới, vào mùa mưa lũ nhiều lần con tôi phải vượt vùng lũ, lụt đến trường rất nguy hiểm. Tôi mong cháu ở nội trú hạn chế đi lại cho an toàn.

Ông Hoàng Văn Chữ ở thôn Còn Cảm, xã Khuất Xá (Lạng Sơn) xúc động nói: "Có trường nội trú, tôi sẽ gọi cháu tôi là Hoàng Bảo Lâm về học. Tôi mong có trường nội trú rồi không học sinh nào phải bỏ học nữa".

Gia đình ông Hoàng Văn Chữ (thôn Còn Cảm, xã Khuất Xá, tỉnh Lạng Sơn) có hoàn cảnh rất khó khăn.

Những người dân chúng tôi gặp, phỏng vấn đều bày tỏ sự ủng hộ với chủ trương xây dựng trường nội trú, sẵn sàng cho con, cháu theo học bởi các em được học tập trong điều kiện tốt hơn, có Nhà nước hỗ trợ ăn ở, sinh hoạt, đồng thời chất lượng giáo dục của địa phương cũng được nâng lên.

Quyết liệt vào cuộc, không kể ngày đêm

Ngay sau khi Bộ Chính trị ban hành Thông báo số 81-TB/TW ngày 18/7/2025, lãnh đạo 2 tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn lập tức rà soát, triển khai. Ông Quản Minh Cường, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Cao Bằng đã lập tức chỉ đạo UBND tỉnh, các ban, ngành nghiên cứu chủ trương và khảo sát thực tế nhằm thực hiện nhanh, hiệu quả nhất các nội dung công việc.

Ông Quản Minh Cường, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Cao Bằng chỉ đạo các cơ quan chức năng tỉnh thực hiện rà soát, xây dựng trường nội trú ở các xã biên giới ngay sau khi có Thông báo số 81.

Tỉnh Cao Bằng cũng ngay lập tức tổ chức cuộc họp khẩn trong đêm. Các sở, ban, ngành liên quan đều được quán triệt, xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, thời hạn trong thực hiện chủ trương quan trọng này.

Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng Quản Minh Cường cho biết: Thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị và Chính phủ, ngay sau khi có Thông báo số 81, tỉnh đã gấp rút triển khai kế hoạch xây dựng hệ thống trường học nội trú liên cấp tại các xã biên giới. Bước đầu, tỉnh dự kiến đầu tư xây dựng 10 trường trên địa bàn. Mỗi trường được quy hoạch bài bản, bảo đảm điều kiện học tập, sinh hoạt nội trú tốt nhất cho khoảng 1.000 học sinh, với quy mô 30 lớp, trên diện tích tối thiểu 5ha.

“Không chỉ là công trình giáo dục, mỗi ngôi trường còn là biểu tượng của niềm tin, là nơi khơi nguồn tri thức, giữ gìn văn hóa dân tộc, ươm mầm đội ngũ cán bộ địa phương cho tương lai” - ông Quản Minh Cường nhấn mạnh.

Ông Trịnh Trường Huy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng cho biết, tỉnh đã giao các sở, ngành và địa phương rà soát kỹ lưỡng, đề xuất quy hoạch đất, xác định vị trí xây dựng trường học phù hợp, bảo đảm điều kiện địa hình, giao thông, dân cư và khả năng phát triển lâu dài.

Tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ năm học 2025-2026, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng, ông Trịnh Trường Huy phát biểu, nhấn mạnh nhiệm vụ xây dựng trường nội trú liên cấp tại các xã biên giới.

Với Lạng Sơn, tỉnh có 11 xã biên giới và đã lựa chọn 11 điểm để xây dựng các trường nội trú. Thực hiện chủ trương này, UBND tỉnh Lạng Sơn đã khảo sát, xác định cụ thể các khu đất dự kiến đầu tư xây dựng và khả năng huy động học sinh cho các trường này. Mục tiêu khuôn viên đất sẽ đạt từ 5ha trở lên, quy mô khoảng 30 lớp và huy động khoảng 1.000 học sinh mỗi trường.

Ông Dương Xuân Huyên, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lạng Sơn thông tin: Tỉnh xác định sẽ đầu tư đồng bộ để đảm bảo các tiêu chuẩn kỹ thuật, quy mô, diện tích trường lớp và có đủ cơ sở vật chất để phục vụ cho việc học tập, rèn luyện cũng như là các hoạt động về văn hóa, tinh thần, thể chất.

Lạng Sơn cũng đang dự kiến sẽ xây dựng và khởi công trong năm học này là 3 đến 4 trường theo danh mục được duyệt. Sau khi được duyệt thì xác định cụ thể các điểm và các trường này sẽ là kinh nghiệm để tiếp tục triển khai trong thời gian tiếp theo - Ông Dương Xuân Huyên nhấn mạnh.

Sẵn sàng khởi công

Bước đầu, tỉnh Cao Bằng đang lập phương án đầu tư xây dựng dự án Trường Phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học và Trung học cơ sở Phục Hòa, tại xóm Bản Mới, xã Phục Hòa. Trực tiếp đến đây khảo sát, chúng tôi thấy đây là một khu đất rộng bằng phẳng, hiện đang được trồng mía.

Ông Vũ Anh Tuấn, Bí thư Đảng ủy xã Phục Hòa (Cao Bằng) cho biết: Ngay sau khi có chỉ đạo của tỉnh, xã đã rà soát và lựa chọn vị trí tại xóm Bản Mới. Đây là vị trí trung tâm, có quỹ đất rộng, thuận lợi trong việc xây dựng. Trường dự kiến được xây dựng trên diện tích đất 6ha, với 36 lớp, 1.260 học sinh, mỗi lớp tối đa 35 học sinh.

Lãnh đạo xã Phục Hòa (Cao Bằng) khảo sát khu vực dự kiến xây dựng trường nội trú liên cấp.

Ông Bế Văn Phùng, Phó Chủ tịch UBND xã Phục Hòa (Cao Bằng) trao đổi: Sau khi lựa chọn địa điểm, chỉ trong chưa đầy 1 tuần, xã Phục Hòa đã cơ bản “giải phóng mặt bằng xong trong lòng dân”, nghĩa là người dân đồng thuận có thể lấy đất bất cứ lúc nào. Xã đang gấp rút hoàn thiện thủ tục, hồ sơ pháp lý để khởi công xây dựng trường trong thời gian sớm nhất.

PV Báo GD&TĐ tìm hiểu khu vực dự kiến xây dựng Trường Phổ thông liên cấp Tiểu học và THCS dân tộc nội trú xã Khuất Xá tại thôn Pắn Pé, xã Khuất Xá, tỉnh Lạng Sơn.

Tỉnh Lạng Sơn dự kiến đề xuất xây dựng trường phổ thông nội trú liên cấp đầu tiên là Trường Phổ thông liên cấp TH-THCS dân tộc nội trú xã Khuất Xá với quy mô 5,05ha tại thôn Pắn Pé. Trường sẽ được xây dựng trên tổng diện tích quy hoạch 9,6ha đất đã đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật như đường giao thông, trạm cấp nước, trạm biến áp cấp điện do trước đây là dự án đầu tư cơ sở hạ tầng Khu tái định cư Hồ Bản Lải.

Trực tiếp tới khảo sát, phóng viên Báo Giáo dục và Thời đại thấy khu đất rộng đã có hạ tầng giao thông, điện, đèn chiếu sáng và nhiều hạng mục khác.

Ông Vi Văn Phong, Chủ tịch UBND xã Khuất Xá cho biết: Dự án xây dựng trường rất thuận lợi vì không phải thực hiện đền bù giải phóng mặt bằng. Khu đất đã được đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật, có tính khả thi trong thi công cao và có thể khởi công sớm. Các cấp chính quyền đang giải quyết những vướng mắc về thủ tục chuyển đổi công năng sử dụng; điều chỉnh, cập nhật quy hoạch và chuyển đổi mục đích đất ở sang đất giáo dục.

Khảo sát từng địa phương

Ngoài Phục Hòa, 21 xã biên giới của Cao Bằng và 11 xã biên giới của Lạng Sơn đều được khảo sát chi tiết địa điểm xây dựng. Hai tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn đã thành lập đoàn công tác liên ngành trực tiếp đi khảo sát.

Đoàn công tác liên ngành của tỉnh Cao Bằng khảo sát vị trí xây dựng trường nội trú liên cấp tại xã Bế Văn Đàn.

Ông Lương Tuấn Hùng, Giám đốc Sở Xây dựng, đơn vị trưởng đoàn khảo sát trực tiếp tại các xã biên giới tỉnh Cao Bằng, cho biết: Đoàn công tác thực hiện nhiệm vụ với tinh thần thần tốc, không quản ngày đêm, làm việc trên thực địa chứ không chỉ trên giấy tờ. Tinh thần chỉ bàn làm, không bàn lùi Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhiều lần nhắc đến được chúng tôi phát huy triệt để trong các chuyến công tác. Tại thực địa, Đoàn tìm mọi giải pháp để khắc phục khó khăn, lựa chọn vị trí đẹp nhất với diện tích theo định hướng của cấp trên.

Chiều 25/8 vừa qua, Bộ Xây dựng tổ chức cuộc họp trực tuyến với Sở Xây dựng, Sở Giáo dục và đào tạo các địa phương về thiết kế mẫu phương án kiến trúc Trường nội trú liên cấp tại các xã biên giới đất liền.

Theo thiết kế, trường sẽ có đầy đủ các khối chức năng: Học tập, hành chính, sinh hoạt, thể thao và nội trú. Thiết kế hướng đến sự đồng bộ, hiện đại, nhưng vẫn linh hoạt để thích ứng với địa hình và khí hậu từng vùng. - Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Lạng Sơn Dương Công Vĩ chia sẻ.

Dự kiến dự án xây dựng trường nội trú liên cấp sẽ được tỉnh Cao Bằng giao cho Ban Quản lý Dự án Đầu tư và Xây dựng tỉnh làm chủ đầu tư. Ông Nguyễn Huy Hoàng, Giám đốc Ban thể hiện quyết tâm: Chúng tôi đã cử người tham gia đoàn khảo sát vị trí xây dựng và tích cực chuẩn bị nhằm triển khai dự án nhanh, tốt nhất khi đầy đủ các điều kiện.

Có thể thấy, hai tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn đang triển khai đồng bộ các giải pháp với tinh thần chủ động, minh bạch, chặt chẽ. Ông Trịnh Trường Huy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho biết: Việc tổ chức xây dựng trường học vùng biên được thực hiện theo nguyên tắc “6 rõ” mà Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo: rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ kết quả, rõ trách nhiệm và rõ thẩm quyền.

“Tỉnh đã thành lập các tổ công tác đặc biệt để kiểm tra thực địa, xác định phương án đầu tư, thiết kế, lập dự toán phù hợp với tiêu chuẩn kỹ thuật và mục tiêu giáo dục, bảo đảm tuân thủ pháp luật, tuyệt đối không để xảy ra thất thoát, lãng phí, tiêu cực trong quá trình triển khai” - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn nêu rõ.

Tỉnh Cao Bằng đang phấn đấu xây dựng trường nội trú liên cấp tại xã Phục Hòa, còn tỉnh Lạng Sơn là tại xã Khuất Xá, trong thời gian sớm nhất. Và hiện nay, một nhiệm vụ vô cùng quan trọng và nặng nề là “thổi hồn” cho những ngôi trường này. Vấn đề này sẽ được đề cập trong kỳ 3: “Thổi hồn cho ngôi trường mới”.

Quốc Tuân - Phạm Vũ