Xe tăng hàng hiếm T-80UE1 của Nga tham chiến tại Ukraine

Xe tăng hàng hiếm T-80UE1 là sản phẩm được Nga xác định dành cho thị trường xuất khẩu, tuy nhiên nó đã phải tham gia chiến dịch quân sự đặc biệt trên đất Ukraine.

Báo chí Ukraine mới đây đã đăng tải hình ảnh cho thấy một số chiếc T-80UE1 bị phá hủy trên chiến trường bởi tên lửa chống tăng NLAW, trong khi một số khác lọt vào tay binh sĩ Ukraine.

Việc phải huy động khẩn cấp dòng xe tăng T-80UE1 cho thấy lực lượng tăng thiết giáp của Nga đang phải bổ sung gấp nhiều xe thuộc tuyến sau nhằm bù đắp tổn thất trên chiến trường.

Trước đó đã có ghi nhận về việc xe tăng T-72A trong cấu hình cơ bản được lấy khỏi kho dự trữ, chỉ bổ sung những miếng giáp phản ứng nổ Kontakt-1 rồi lập tức phải tham chiến.

Thậm chí mới đây còn có thông tin ngay cả những chiếc T-62M/MV lạc hậu hơn nhiều cũng đã được mang ra khỏi kho để chạy thử - dấu hiệu cho thấy chúng sẽ được đưa ra tiền tuyến nếu phát sinh yêu cầu.

Quay lại với chiếc T-80UE1, hiện nay Quân đội Nga còn rất nhiều xe tăng chiến đấu chủ lực T-80U và T-80UD dư thừa từ thời Liên bang Xô Viết đang nằm trong tình trạng hoang phế vì vượt quá nhu cầu sử dụng.

Mặc dù Quân đội Nga đã hiện đại hóa một số chiếc T-80BV lên chuẩn T-80BVM để khai thác tiếp nhưng như vậy vẫn chẳng thấm vào đâu so với số xe bị vứt vương vãi khắp nơi.

Như một phương án giải quyết số chiến xa dư thừa trên, Nga đã tiến hành tháo tháp pháo của những chiếc T-80U/UD này và lắp lên khung gầm T-80BV để tạo ra phiên bản T-80UE1 chuyên dùng cho xuất khẩu.

Xe tăng chiến đấu chủ lực T-80UE1 được đánh giá là vẫn đáp ứng tốt mọi yêu cầu của tác chiến hiện đại, giá thành của nó rẻ hơn nhiều so với MBT sản xuất mới, rất phù hợp với các quốc gia có ngân sách quốc phòng eo hẹp.

Bắt đầu phục vụ trong Quân đội Liên Xô từ thập niên 1970, đặc trưng của xe tăng T-80BV nằm ở động cơ turbine khí (GTE) cho độ linh hoạt cao, khả năng tăng tốc nhanh và hoạt động êm ái.

Tuy nhiên cái giá phải trả cho hiệu suất là mức độ tiêu hao nhiên liệu quá "khủng", lên tới 8 lít cho mỗi km (so với 2 - 4 lít của dòng T-72/90 khi lắp đặt động cơ diesel thông thường).

GTD của T-80BV tương tự như loại lắp trên trực thăng, khác với những động cơ đốt trong khác, toàn bộ quá trình đốt diễn ra trong một dòng di chuyển của khí. Giải pháp này giúp động cơ không bị mất năng lượng và hoạt động tốt kể cả ở dải nhiệt độ thấp mà không gặp phải bất cứ vấn đề nào.

Âm thanh khi động cơ T-80 khởi động rất dễ nhận biết, nó giống như tiếng ồn của máy bay, điều này khiến T-80 nhận biệt danh "Xe tăng tên lửa". Mặc dù vậy khi chuyển động nó lại êm hơn nhiều so với những chiến xa lắp động cơ diesel khác.

Hiện tại chưa rõ có bao nhiêu chiếc T-80BV được hoán cải sang T-80UE1, bởi gần đây Quân đội Nga đã ngừng chương trình này để tập trung nâng cấp T-80BV thành T-80BVM.

So sánh đặc tính kỹ chiến thuật cơ bản, về cả khả năng tấn công lẫn phòng thủ thì T-80BVM đều được nhận xét cao hơn hẳn dòng T-80U lẫn T-80UE1.

Bạch Dương