Xem xét ban hành cơ chế thí điểm mô hình cửa khẩu thông minh tại Lào Cai
Hoạt động xuất nhập khẩu qua cửa khẩu Quốc tế Lào Cai đã trở thành động lực tăng trưởng kinh tế của tỉnh, mang lại nguồn thu quan trọng cho ngân sách Nhà nước.
Động lực tăng trưởng kinh tế
Sáng 28/9, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh (phường Yên Bái, tỉnh Lào Cai), Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Lào Cai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 diễn ra phiên trù bị với sự tham dự của 440 đại biểu đại diện cho trên 119.000 đảng viên trong toàn Đảng bộ.
Dự và theo dõi Đại hội phiên trù bị có đại diện lãnh đạo Vụ Địa phương I, đại diện Ban Tổ chức Trung ương, Văn phòng Trung ương Đảng.
Quang cảnh phiên trù bị Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Lào Cai lần thứ I.
Tại Phiên trù bị, Đại hội tiến hành bầu Đoàn Chủ tịch gồm 17 đồng chí; Đoàn Thư ký gồm 2 đồng chí; Ban Thẩm tra tư cách đại biểu gồm 5 đồng chí. Đồng thời, nhất trí thông qua chương trình, nội quy, quy chế Đại hội; thông báo chia 6 tổ đại biểu và bố trí địa điểm thảo luận.
Đại hội đã thảo luận, tham gia ý kiến vào văn kiện trình Đại hội Đảng bộ tỉnh Lào Cai nhiệm kỳ 2025 – 2030 và văn kiện Đại hội XIV của Đảng.
Phát biểu thảo luận về xây dựng cửa khẩu thông minh, nâng cao kim ngạch xuất nhật khẩu góp phần xây dựng Lào Cai trở thành trung tâm giao thương kinh tế quốc tế, ông Vương Trinh Quốc - Trưởng ban Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Lào Cai cho biết, cửa khẩu quốc tế Lào Cai có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng trong hệ thống cửa khẩu biên giới đất liền Việt Nam - Trung Quốc.
Nằm trên tuyến hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh, cửa khẩu Quốc tế Lào Cai không chỉ là cầu nối giao thương giữa Việt Nam và khu vực ASEAN với vùng Tây Nam Trung Quốc, mà còn là cửa ngõ để hàng hóa, dịch vụ từ Việt Nam xuất khẩu vào thị trường rộng lớn của Trung Quốc và ngược lại.
Ông Vương Trinh Quốc - Trưởng ban Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Lào Cai.
Theo ông Quốc, hoạt động xuất nhập khẩu qua cửa khẩu Quốc tế Lào Cai đã trở thành động lực tăng trưởng kinh tế của tỉnh, mang lại nguồn thu quan trọng cho ngân sách Nhà nước, thúc đẩy dịch vụ logistics, thương mại, vận tải phát triển, tạo thêm việc làm, cải thiện đời sống nhân dân vùng biên, góp phần giữ vững quốc phòng an ninh, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.
Trong phần thảo luận, ông Quốc đã nêu những kết quả tích cực trong hoạt động xuất nhập khẩu tại Lào Cai, đồng thời đã thực hiện nhiều đổi mới trong công tác quản lý cửa khẩu.
Theo đó, từ tháng 8/2023, nền tảng cửa khẩu số chính thức được vận hành, ứng dụng Internet vạn vật (IoT), camera AI, chia sẻ dữ liệu giữa các lực lượng chức năng.
Đã nâng cấp Cổng kiểm soát số 1, mở rộng các bãi xe, cải tạo bãi KB1, đồng thời đưa Trung tâm tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính tại cửa khẩu đi vào hoạt động.
Bên cạnh đó, ông Quốc nêu thực tiễn cũng cho thấy còn một số hạn chế như: Thủ tục chuyên ngành cơ bản còn xử lý thủ công, chưa có quy trình thông quan thông minh khép kín; hạ tầng logistics còn thiếu tính kết nối; chi phí vận tải và thời gian thông quan vẫn cao so với yêu cầu của thị trường; chưa có cơ chế, quy trình quản lý phù hợp cho phương tiện vận tải không người lái, trong khi đây là xu thế tất yếu quốc tế.
"Thời điểm vàng" để bứt phá trở thành trung tâm giao thương quốc tế
Cho rằng, nhiều nước trên thế giới đã và đang triển khai thành công mô hình cửa khẩu, cảng biển, cảng cạn thông minh. Như Trung Quốc đi đầu trong việc ứng dụng phương tiện vận tải không người lái tại các cửa khẩu Cam Kỳ Mao Đô, Sách Khắc, Mãn Đô Lạp, vận hành 24/7, giảm ùn tắc, nâng cao năng lực xử lý. Singapore triển khai cảng Tuas với hệ thống AGV điện hóa, giảm tới 50% khí thải carbon. "Đây là xu thế tất yếu toàn cầu", ông Quốc nói.
Theo ông Quốc, chủ trương xây dựng cửa khẩu thông minh cũng hoàn toàn phù hợp với định hướng lớn của Đảng và Chính phủ. Quyết định số 1620 ngày 20/12/2024 của Thủ tướng Chính phủ đã giao nhiệm vụ cụ thể cho tỉnh Lào Cai xây dựng mô hình cửa khẩu thông minh.
"Với yêu cầu rút ngắn thời gian thông quan, kiểm soát chất lượng hàng hóa ngày càng cao, có thể khẳng định việc xây dựng mô hình cửa khẩu thông minh tại cửa khẩu quốc tế đường bộ số II (Kim Thành) và cửa khẩu phụ Bản Vược, xã Bát Xát là yêu cầu tất yếu, khách quan, đồng thời cũng là "thời điểm vàng" để Lào Cai bứt phá trở thành trung tâm giao thương quốc tế", ông Quốc cho hay.
Đoàn Chủ tịch Đại hội tại phiên trù bị.
Mô hình cửa khẩu thông minh tại tỉnh Lào Cai là mô hình cửa khẩu đồng bộ liên thông kết nối dữ liệu về phương tiện, hàng hóa giữa hai bên và vận chuyển hàng hóa qua cửa khẩu bằng phương tiện giao thông minh tự động hóa hoàn toàn theo thỏa thuận quốc tế giữa Việt Nam và Trung Quốc trong phạm vi, thời gian và không gian xác định.
Cấu thành mô hình gồm ba yếu tố cốt lõi: hạ tầng công trình, hạ tầng công nghệ và hệ thống thông tin. Về hạ tầng bao gồm các hạng mục chủ yếu như: Trung tâm điều hành thông minh; Tuyến đường vận chuyển chuyên dụng cho phương tiện giao thông thông minh không người lái; Khu tập kết, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu; Cổng kiểm soát thông minh; Khu nâng hạ container…
Về ưu điểm, việc triển khai mô hình cửa khẩu thông minh giúp tăng năng lực thông quan gấp 2 lần, đồng thời chi phí logistics giảm từ 20–30%. Nâng cao quản lý Nhà nước, đảm bảo an ninh biên giới, quy trình minh bạch, giảm ùn tắc, giảm phát thải...
440 đại biểu tham dự phiên trù bị Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Lào Cai lần thứ I.
Để triển khai thành công mô hình cửa khẩu thông minh, ông Quốc cho biết, tỉnh Lào Cai kiến nghị Thủ tướng Chính phủ và các Bộ, ngành Trung ương xem xét: Ban hành cơ chế thí điểm mô hình cửa khẩu thông minh tại Lào Cai như cho phép không áp dụng Giấy phép vận tải quốc tế trong thời gian thử nghiệm, hoàn thiện hành lang pháp lý về thủ tục qua lại biên giới, trao đổi thông tin dữ liệu và thời gian làm việc tai cửa khẩu.
Ưu tiên bố trí vốn ngân sách Trung ương, ngân sách tỉnh để hoàn thiện hạ tầng cửa khẩu phụ Bản Vược đồng bộ với cửa khẩu Kim Thành.
Ông Quốc tin tưởng Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Lào Cai sẽ phát huy tinh thần đoàn kết, khát vọng đổi mới, huy động mọi nguồn lực, tranh thủ hợp tác quốc tế, triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó có mô hình cửa khẩu thông minh.
Qua đó, từng bước hiện thực hóa mục tiêu đưa Lào Cai trở thành cực tăng trưởng, trung tâm kết nối giao thương kinh tế quốc tế, xứng đáng với vị trí chiến lược nơi biên cương phía Bắc của Tổ quốc trong giai đoạn đưa đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng.
