Xét xử vụ Việt Á: Thừa nhận sai phạm, nhưng xin không xem xét trách nhiệm hình sự (?)

Sáng nay (9-1), phiên tòa xét xử 38 bị cáo, trong đó có hai cựu Bộ trưởng trong đại án Việt Á tiếp tục phần tranh luận.

Tranh luận số tiền hối lộ của cựu Thứ trưởng

Bào chữa cho bị cáo Phạm Công Tạc - cựu Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH-CN), luật sư tập trung tranh luận về khoản tiền mà Phan Quốc Việt (Chủ tịch, kiêm Tổng giám đốc Công ty Việt Á) khai đã đưa hối lộ. Luật sư cho rằng, lời khai ban đầu của Việt phù hợp với lời khai của bị cáo Tạc và khẳng định thân chủ chỉ nhận 100 triệu đồng chứ không phải 50.000 USD từ Phan Quốc Việt như cáo trạng quy kết.

Cựu Thứ trưởng Bộ KH-CN Phạm Công Tạc

Về quan điểm của đại diện VKS cho rằng, mặc dù bị cáo Tạc chỉ thừa nhận là đã nhận 100 triệu đồng nhưng căn cứ vào lời khai của các bị cáo khác, dữ liệu điện tử, sao kê tài khoản ngân hàng của Việt, kết quả thực nghiệm điều tra và các tài liệu chứng cứ khác, đủ cơ sở xác định Phạm Công Tạc đã nhận 50.000 USD, đồng thời đề nghị mức án từ 3-4 năm tù, luật sư cho rằng, lời khai ban đầu của Phan Quốc Việt về việc đưa cho bị cáo Tạc 100 triệu đồng là có căn cứ. Các căn cứ VKS nêu như lời khai bị cáo khác, dữ liệu điện tử, sao kê tài khoản… chưa đủ cơ sở để xác định bị cáo Tạc nhận 50.000 USD.

Cụ thể, ban đầu, Việt khai rằng tháng 8-2020 có nhắn tin cho bị cáo Tạc xin đến thăm và đưa túi quà, trong đó có 100 triệu đồng. Trước khi đi, Việt còn nhắn tin cho bị cáo Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó vụ trưởng của Bộ KH-CN) hỏi chuẩn bị bao nhiêu là hợp lý. Khi ấy, Hùng trả lời 50 (triệu đồng) là được rồi… “Lời khai ban đầu của Việt phù hợp với lời khai của bị cáo Tạc” - luật sư nhấn mạnh.

Nhưng hai tháng sau, Việt thay đổi lời khai nói rằng đã đưa cho bị cáo Tạc 50.000 USD, lấy từ nguồn tiền bán test xét nghiệm, nhân viên Công ty Việt Á rút tiền, đổi sang USD đưa cho bị cáo này. Tiếp đó, Việt lại thay đổi, khai rằng khi ở Đà Nẵng đã rút 5 tỷ đồng từ ngân hàng, đổi sang USD, cho vào vali, đi máy bay ra Hà Nội... Việt sau đó lại khai, giao số tiền USD đó cho bị cáo Vũ Đình Hiệp giữ, khi nào Việt cần sẽ đưa.

Tại tòa, Việt cũng khai đưa tiền cho nhiều cá nhân nên không nhớ con số chính xác. Tương tự, lời khai của bị cáo Hiệp cũng không thống nhất và chứa đựng mâu thuẫn.

Do đó, luật sư cho rằng cựu Thứ trưởng Phạm Công Tạc chỉ nhận 100 triệu đồng từ Phan Quốc Việt và đề nghị HĐXX xem xét toàn diện chứng cứ, lời khai, tài liệu có trong hồ sơ vụ án để đánh giá đúng vai trò, tính chất, mức độ hành vi của thân chủ mình. Luật sư cũng nhấn mạnh vai trò của bị cáo Tạc là thấp nhất.

Còn luật sư bào chữa cho bị cáo Nguyễn Văn Trịnh (cựu cán bộ Văn phòng Chính phủ) cho biết, bị cáo này có gần 30 năm công tác, đạt được nhiều thành tích. Ngoài ra, luật sư cũng đề cập tới việc bị cáo Nguyễn Văn Trịnh có đơn xin tự thú. Cụ thể, 11 ngày trước khi bị khởi tố, bị cáo Trịnh đã có đơn xin tự thú gửi Cơ quan CSĐT, đã chủ động khai báo về toàn bộ sai phạm của mình.

Quá trình xét hỏi tại tòa, bị cáo luôn nhất quán, thành khẩn thừa nhận sai phạm của bản thân, công nhận bản kết luận điều tra, cáo trạng là đúng. Từ đó, luật sư mong HĐXX chấp thuận việc tự thú này của bị cáo là tình tiết giảm nhẹ.

Trước đó, bị cáo Nguyễn Văn Trịnh bị Viện kiểm sát (VKS) đề nghị mức án 7 - 8 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Bị cáo Nguyễn Văn Trịnh (cựu cán bộ Văn phòng Chính phủ)

Ông Chu Ngọc Anh có lỗi nhưng không đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự?

Đây là quan điểm của luật sư bào chữa cho cựu Bộ trưởng Bộ KH-CN Chu Ngọc Anh. Vị luật sư này cho rằng, ông Chu Ngọc Anh đã thừa nhận hành vi và chỉ mong HĐXX xem xét bối cảnh khách quan, đánh giá toàn diện vụ án.

Theo luật sư, bị cáo Chu Ngọc Anh đã trao đổi với Thứ trưởng Phạm Công Tạc để tổ chức cuộc gặp với các nhà khoa học, xin ý kiến, góp ý, khuyến cáo. Bị cáo Chu Ngọc Anh đã ký các quyết định, xác định 3 nhiệm vụ chính, trong đó có nhiệm vụ nghiên cứu kit xét nghiệm Covid-19. Tiếp đó, Bộ KH-CN và Học viện Quân y ký hợp đồng triển khai. Từ đó luật sư cho rằng Việt Á tham gia là theo đề nghị của Học viện Quân y.

Cựu Bộ trưởng Bộ KH-CN Chu Ngọc Anh

Về việc đưa kit xét nghiệm sản xuất thương mại trái quy định, vị luật sư cho rằng, đề tài này dừng ở mức nghiên cứu quy trình, Bộ KH-CN không chịu trách nhiệm sản xuất thương mại. Đây là nội dung nằm ngoài phạm vi đề tài. Vấn đề sản xuất thương mại là trách nhiệm của Bộ Y tế. Đề tài vẫn thuộc phạm vi quản lý của Học viện Quân y nên trách nhiệm chính là Học viện Quân y.

“Trong vụ án này, ông Chu Ngọc Anh có lỗi sai nhưng không nguy hiểm đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự” – luật sư đề nghị HĐXX cho bị cáo Chu Ngọc Anh được hưởng mức án bằng thời hạn tạm giam.

Luật sư đề nghị... trả lại tiền đã đưa hối lộ về cho Việt Á (?)

Trước đó, bào chữa cho bị cáo Phan Quốc Việt (Chủ tịch, kiêm Tổng giám đốc Công ty Việt Á), luật sư đánh giá, bị cáo đã chủ động khai báo và thành khẩn khai báo về hành vi vi phạm quy định về đấu thầu, đồng thời thừa nhận hậu quả do hành vi vi phạm quy định về đấu thầu gây ra là thiệt hại 402 tỷ đồng của Nhà nước.

Đối với việc đưa tiền cho các cá nhân, luật sư cho rằng động cơ của Phan Quốc Việt chỉ với một suy nghĩ là những người đã có công giúp Công ty Việt Á được sản xuất test xét nghiệm Covid-19 phục vụ chống dịch, khi doanh nghiệp có lợi nhuận thì trích ra để cảm ơn họ. Việc đưa tiền cám ơn này đều thực hiện sau khi Công ty Việt Á được sản xuất test xét nghiệm Covid-19 và thu được lợi nhuận từ việc sản xuất test này.

Trong quá trình điều tra, Phan Quốc Việt đã chủ động khai báo về hành vi đưa hối lộ của mình; tích cực hợp tác giúp cơ quan điều tra để điều tra, xử lý các hành vi đưa hối lộ và nhận hối lộ trong vụ án này được thuận lợi, nhanh chóng.

Về số tiền Phan Quốc Việt đã đưa hối lộ, do Việt chủ động khai báo với cơ quan điều tra về hành vi này; tích cực hợp tác giúp điều tra, xử lý các hành vi đưa hối lộ và nhận hối lộ liên quan. Do vậy, luật sư đề nghị HĐXX trả lại toàn bộ số tiền mà Việt đã đưa hối lộ về cho Công ty Việt Á (?!).

Đối với các tài sản là số tiền trong tài khoản; trong các sổ tiết kiệm của Phan Quốc Việt và các thửa đất của vợ chồng Phan Quốc Việt đang bị tạm giữ, kê biên, luật sư đề nghị HĐXX xem xét nếu tài sản nào không thuộc diện phải kê biên để đảm bảo thi hành án thì trả lại cho bị cáo vì số tiền bồi thường thiệt hại thuộc trách nhiệm của Công ty Việt Á.

Trà My