Xóa mù chữ cho trẻ em vùng DTTS: Những bước tiến vững chắc

Mặc dù là một quốc gia đang phát triển, còn gặp nhiều khó khăn, nhưng Việt Nam luôn được các tổ chức quốc tế đánh giá là cao về thành tích giáo dục và phổ cập giáo dục so với các nước có mức thu nhập tương đương.

Từ năm 2014 đến nay, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách nhằm thúc đẩy phổ cập giáo dục, xóa mù chữ; tăng cường tiếng Việt cho trẻ em mầm non, học sinh tiểu học vùng DTTS như: Nghị định số 86/2015/NĐ-CP ngày 2/10/2015 của Chính phủ “Về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập từ năm học 2015 - 2016 đến năm học 2020 - 2021” xác định “trẻ em học mẫu giáo và học sinh là người dân tộc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn được giảm học phí 70%”. Nghị định số 116/2016/NĐ-CP ngày 18/7/2016 của Chính phủ “Quy định chính sách hỗ trợ học sinh và trường phổ thông xã, thôn đặc biệt khó khăn” và Nghị định số 57/2017/NĐ-CP ngày 9/5/2017 của Chính phủ “Quy định chính sách ưu tiên tuyển sinh và hỗ trợ học tập đối với trẻ mẫu giáo, học sinh, sinh viên, các DTTS rất ít người” đã quy định cụ thể mức hỗ trợ cho đồng bào DTTS ở từng cấp học…

Đặc biệt, kế hoạch hành động quốc gia thực hiện chương trình Nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững được ban hành theo Quyết định số 622/QĐ-TTg ngày 10/05/2017 của Thủ tướng Chính phủ, nêu rõ 17 mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam đến năm 2030 mang nhiều ý nghĩa thiết thực trong công tác xóa mù chữ cho trẻ em. Trong đó, nhiều mục tiêu và chỉ tiêu cụ thể nhắm đến giải quyết các vấn đề còn thiếu hụt của trẻ em DTTS và miền núi một cách toàn diện.

Cùng với đó, các địa phương có đồng bào DTTS cũng tích cực thực hiện một số chính sách riêng, đặc thù trong giáo dục như dạy tiếng và chữ viết của đồng bào DTTS, xóa mù chữ, nâng cao tiếng Việt cho học sinh. Trong giai đoạn vừa qua, có 6 ngôn ngữ DTTS (H'Mông, Chăm, Khmer, Gia Rai, Ba Na và Ê Đê) trong hệ thống phổ thông được dạy và học tại 22 tỉnh, thành phố.

Nhờ đó, tình hình đi học của trẻ em DTTS ngày càng được cải thiện. Kết quả điều tra 53 DTTS 2024 cho biết: Tỷ lệ đi học chung cấp tiểu học của người DTTS là 103,2%, cấp THCS là 91,2% và THPT là 53,8%. Mức độ tiếp cận với giáo dục phổ thông của người DTTS ngày càng được cải thiện và thể hiện ở cả ba cấp học. So với năm 2015, tỷ lệ đi học chung cấp tiểu học tăng 4,6 điểm phần trăm, cấp THCS tăng 7,3 điểm phần trăm và cấp THPT tăng 12 điểm phần trăm. Tỷ lệ trẻ em đi học đúng tuổi cấp tiểu học chung của 53 DTTS đạt 96,3%. Tỷ lệ đi học đúng tuổi cấp THCS và THPT của trẻ em DTTS lần lượt là 86,6% và 51,1% và đều có sự tăng lên so với năm 2019, cấp THCS tăng 0,5 điểm phần trăm, cấp THPT tăng 4,1 điểm phần trăm.

Tỷ lệ học sinh người DTTS đến trường tăng cao, học sinh lưu ban, bỏ học ngày càng giảm. Kết quả điều tra 53 DTTS 2024 cho thấy, tỷ lệ trẻ em DTTS trong độ tuổi đi học phổ thông nhưng không đi học giảm 1,8 điểm phần trăm, từ 15,5% năm 2019 xuống còn 13,7% năm 2024.

Những thông tin trên là minh chứng cho thấy những bước tiến vững chắc của Việt Nam trong việc đẩy mạnh xóa mù chữ cho trẻ em vùng DTTS và miền núi, đặc biệt là trẻ em trong gia đình có hoàn cảnh khó khăn trong vùng nhằm tạo điều kiện cho các em tiếp cận với các cơ hội một cách bình đẳng.

Bình An