Xu hướng việc làm năm 2024 biến động ra sao?

Doanh nghiệp tìm kiếm nguồn nhân lực tại Phiên giao dịch việc làm tại Hà Nội. Ảnh: Lan Hương.

Cắt giảm việc làm giảm nhiệt

Báo cáo Lương và thị trường lao động năm 2024 do Navigos Search khảo sát vào quý III/2023 từ 550 doanh nghiệp (DN) cùng hơn 4.000 ứng viên làm việc tại 23 ngành nghề, ở 6 tỉnh, thành: Hải Phòng, Hà Nội, Đà Nẵng, Bình Dương, Đồng Nai, TPHCM cho thấy, 82% DN được khảo sát chịu tác động tiêu cực từ thị trường khi tổng cầu thế giới sụt giảm, mất đơn hàng và cắt giảm nhân sự là biện pháp ứng phó đầu tiên với 69% lựa chọn; gần 53% DN tạm ngừng tuyển dụng mới.

Toàn bộ DN trong lĩnh vực ngân hàng, vận tải, vật liệu xây dựng, dược phẩm, bảo hiểm, dịch vụ chăm sóc sức khỏe tham gia khảo sát cắt giảm dưới 25% nhân viên. Các công ty dịch vụ tài chính và tư vấn, chứng khoán, dệt may, da giày giảm 25-50% nhân sự.

Nếu bị cắt giảm, tỷ lệ lao động quay trở lại được thị trường khá thấp. Cụ thể, chỉ hơn 4% tìm được việc mới, 11% vẫn thất nghiệp, 2% chọn làm thời vụ và hơn 1% chuyển sang tự kinh doanh riêng. Làn sóng cắt giảm việc làm dự báo kéo dài tới đầu năm 2024 song có dấu hiệu giảm nhiệt từ quý III năm nay.

“Trong năm sau, gần 60% công ty được khảo sát cho biết sẽ tuyển dụng thêm dưới 25% lao động. Gần 100 DN muốn tuyển thêm 25-50% nhân sự. Một phần nhỏ có nhu cầu về lao động thời vụ hoặc làm tự do. Chỉ trên 1% đơn vị muốn tuyển dụng quy mô lao động trên 75%” - báo cáo cho hay.

Theo ông Vũ Quang Thành - Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, hiện nhu cầu tuyển dụng của các DN trên địa bàn Hà Nội đang tăng lên ở cả 2 phân khúc toàn thời gian và bán thời gian, tập trung vào một số nhóm ngành nghề như thương mại - dịch vụ, công nghiệp chế biến, chế tạo, bất động sản, tài chính - ngân hàng...

“Đặc biệt, nhu cầu tuyển lao động thời vụ, lao động bán thời gian tăng nhanh hơn, nhằm chuẩn bị cho hoạt động của các DN đón nhiều ngày lễ, Tết dịp cuối năm như Noel, Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán” - ông Thành cho biết.

Tương tự theo ngành lao động ở nhiều địa phương như Bình Dương, Tiền Giang, Tây Ninh…, hiện nhiều DN có nhu cầu tuyển lao động với số lượng lớn để phục vụ sản xuất. Yêu cầu cấp bách nên các địa phương đã kết nối, chia sẻ dữ liệu để cung - cầu lao động có thể gặp nhau.

Từ dữ liệu các địa phương cung cấp, hơn 11.000 đầu việc tại sàn giao dịch việc làm liên kết vùng vừa được TPHCM đứng ra tổ chức, theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, với sự tham gia của 18 địa phương và gần 200 DN.

Còn tại TPHCM, Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động TPHCM (Falmi) đã có dự báo ban đầu về nhu cầu tuyển dụng nguồn nhân lực quý I/2024. Theo đó, riêng quý I/2024, nhu cầu nhân lực của thành phố là khoảng 77.500-86.000 chỗ làm việc. Trong đó, khu vực thương mại - dịch vụ chiếm 72,63%; công nghiệp - xây dựng chiếm 27,23%; khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản chiếm 0,14%....

Cần giữ được người lao động

Nhận định về xu hướng thị trường lao động năm 2024, Navigos cho biết, xu hướng việc làm được người lao động quan tâm nhất trong năm 2023 sẽ kéo dài đến năm 2024 là làm việc linh hoạt. Đặc biệt, mối quan tâm về sức khỏe tâm thần cũng được ghi nhận khi cân bằng giữa công việc và cuộc sống đứng thứ hai. Các yếu tố khác bao gồm làm việc từ xa, sử dụng AI và trao quyền cho người lao động. Các vị trí công việc mới cũng sẽ dần xuất hiện, tập trung vào trí tuệ nhân tạo, số hóa, phân tích dữ liệu và phân tích kinh doanh.

Theo các chuyên gia của Navigos, người lao động cần liên tục cập nhật về tin tức thị trường, xu hướng tuyển dụng, nắm bắt yêu cầu của nhà tuyển dụng, chủ động học hỏi để phát triển và thể hiện tốt các kỹ năng giải quyết vấn đề, giao tiếp hiệu quả, ngoại ngữ và thích ứng với thay đổi... Đặc biệt là phải nắm bắt các xu hướng làm việc mới, biết áp dụng AI vào công việc để nâng cao năng suất lao động...

Để thu hút, tuyển dụng và giữ chân nhân tài hiệu quả trong bối cảnh thị trường khó khăn như hiện nay, DN cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, nắm bắt được tin tức kinh tế thị trường, xu hướng thị trường tuyển dụng và tâm lý của người lao động nhằm xây dựng kế hoạch thu hút, tuyển dụng và giữ chân nhân tài hiệu quả. Để làm được điều này, DN cần xây dựng cơ chế lương - thưởng minh bạch và hấp dẫn; chú trọng vào lương như một yếu tố thu hút ứng viên khi tuyển dụng; đảm bảo các chính sách về lương, thưởng cho người lao động.

Lê Bảo