Xuất khẩu cá ngừ nhiều biến động ngay đầu năm 2025

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam(VASEP), xuất khẩu cá ngừ trong tháng đầu năm 2025 giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2024, đặc biệt tại hầu hết các thị trường lớn. Số liệu từ Hải quan Việt Nam cho thấy, kim ngạch xuất khẩu cá ngừ trong tháng này chỉ đạt hơn 66 triệu USD, giảm 16% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong đó, cá ngừ đóng hộp chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, với mức giảm lên đến 36%. Nguyên nhân chính là do nguồn cung cá ngừ vằn trong nước khan hiếm, làm giảm khả năng cạnh tranh của sản phẩm này tại các thị trường có Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) như EU, hay Hiệp định Ðối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

Không chỉ EU, các thị trường lớn khác như Mỹ, Nhật Bản, Canada cũng ghi nhận sự sụt giảm đáng kể. Tại Mỹ, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam giảm nhẹ 2%, đạt gần 26 triệu USD. Nguyên nhân chính là do các nhà nhập khẩu đã tăng cường dự trữ vào cuối năm 2024 để đối phó với nguy cơ tăng thuế, dẫn đến tồn kho cao trong đầu năm 2025. Thêm vào đó, lo ngại về khả năng áp thuế mới dưới thời Tổng thống Donald Trump khiến nhiều doanh nghiệp Mỹ hạn chế ký kết đơn hàng mới, ảnh hưởng trực tiếp đến xuất khẩu cá ngừ Việt Nam.

Tình hình tại thị trường EU cũng không mấy khả quan, khi xuất khẩu cá ngừ giảm 13%, trong đó cá ngừ đóng hộp giảm mạnh 21%. Dù hạn ngạch thuế quan ưu đãi theo Hiệp định EVFTA đã được kích hoạt trở lại, nhưng sự thiếu hụt nguồn cung cá ngừ vằn tiếp tục là rào cản lớn đối với ngành xuất khẩu cá ngừ sang khu vực này.

Tại các nước thuộc khối CPTPP, thị trường cũng chịu áp lực lớn, với xuất khẩu sang Nhật Bản và Canada giảm mạnh lần lượt 26% và 36%.

VASEP dự báo rằng ngành cá ngừ toàn cầu sẽ tiếp tục đối diện với nhiều biến động do thay đổi trong thói quen tiêu dùng, chính sách thuế quan và sự mất cân đối cung - cầu. Dù vậy, các hiệp định thương mại tự do như EVFTA, CPTPP hay UAE sẽ mang lại lợi thế cạnh tranh cho cá ngừ Việt Nam khi xuất khẩu sang EU, Nhật Bản, Canada và một số thị trường tiềm năng khác.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất vẫn nằm ở việc đáp ứng quy tắc xuất xứ. Các tiêu chuẩn về truy xuất nguồn gốc, đánh bắt bền vững và chống khai thác IUU đang trở thành điều kiện bắt buộc tại nhiều thị trường lớn. Nếu không nhanh chóng thích nghi, ngành cá ngừ Việt Nam có thể tiếp tục gặp khó khăn trong thời gian tới.

Ngành cá ngừ Việt Nam đang nỗ lực mở rộng thị trường, cải thiện năng lực chế biến và đảm bảo tiêu chuẩn quốc tế; từ đó duy trì đà tăng trưởng, hướng tới mục tiêu xuất khẩu vượt mốc 1 tỷ USD trong năm 2025.

NH