Xuất khẩu chanh dây sang Mỹ, thêm cơ hội cho nông dân
Theo thông tin từ Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và PTNT), Việt Nam và Mỹ đang đàm phán về biện pháp kiểm dịch thực vật với chanh dây tươi. Khi quá trình này hoàn thành, dự kiến năm 2025, Việt Nam sẽ có thêm sản phẩm chanh dây xuất khẩu sang thị trường Mỹ.
Theo Đề án phát triển sản xuất rau, hoa và cây ăn quả đến năm 2030, định hướng đến năm 2040 của tỉnh, cây chanh dây được xác định là 1 trong 5 cây ăn quả chủ lực (gồm: chanh dây, chuối, bơ, dứa, sầu riêng). Theo dự kiến, năm 2025, diện tích cây chanh dây trên địa bàn tỉnh sẽ tăng lên 20.000 ha, lớn nhất cả nước.
Ông Đoàn Ngọc Có-Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT-cho biết: Chanh dây là loại cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao. Do vậy, Sở Nông nghiệp và PTNT triển khai nhiều giải pháp để phát triển loại cây trồng này theo hướng bền vững như: ưu tiên quỹ đất, kiểm soát chặt chẽ giống và vật tư nông nghiệp đầu vào, xây dựng quy trình canh tác hữu cơ, tưới tiết kiệm nước, ứng dụng khoa học kỹ thuật…
Hiện nay, một số doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đã triển khai các dự án đầu tư ươm cây giống chất lượng cao để cung ứng ra thị trường. Cụ thể: Viện Sản xuất cây giống chanh dây của Công ty cổ phần Nafoods Group có tổng diện tích nhà kính 6 ha với công suất 6-7 triệu cây giống/năm; Trung tâm cây giống của Công ty cổ phần Quốc tế Thông Đỏ với diện tích hơn 12 ha, công suất khoảng 20 triệu cây giống/năm...
Ông Lê Văn Tuyến-Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Quốc tế Thông Đỏ-thông tin: “Trong hơn 12 ha sản xuất giống chanh dây có 8 ha nhà màng ứng dụng công nghệ hiện đại để cho ra cây giống tốt nhất. Số lượng cây giống gần như cung cấp đủ cho nhu cầu của nông dân trên địa bàn tỉnh và một số tỉnh lân cận”.
Toàn tỉnh hiện có khoảng 4.700 ha chanh dây, tập trung chủ yếu tại các huyện: Đak Đoa (800 ha), Ia Grai (960 ha), Chư Prông (715 ha), Chư Păh (500 ha), Chư Sê (470 ha), Mang Yang (300 ha), TP. Pleiku (230 ha)... Đồng thời, có 8 vườn cây chanh dây đầu dòng được công nhận với gần 1.200 cây. Hàng năm, các cơ sở này có khả năng cung cấp khoảng 2,65 triệu hom giống, đảm bảo cho diện tích trồng mới 4.240-5.300 ha/năm.
Với nguồn nguyên liệu dồi dào cũng như cơ hội tiếp cận các thị trường lớn, nhiều nhà đầu tư trong lĩnh vực chế biến đã không ngần ngại chọn Gia Lai để đặt nhà máy như: Công ty TNHH Quicornac, Công ty cổ phần Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao, Công ty cổ phần Nafoods Group…
Theo ông Lưu Quốc Thạnh-Tổng Giám đốc Công ty TNHH Quicornac (Khu Công nghiệp Trà Đa, TP. Pleiku): “Hương vị chanh dây tím của Gia Lai ngày càng được thế giới ưa chuộng. Các sản phẩm của Công ty đã được phân phối đến hơn 40 nước trên thế giới, trong đó, khoảng 70% là xuất khẩu sang châu Âu. Hiện năng lực thu mua và chế biến của Quicornac đảm bảo tiêu thụ ổn định quanh năm cho người dân các tỉnh Tây Nguyên”.
Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh còn có 3 đơn vị thực hiện chuỗi liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ gồm: Công ty cổ phần Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao liên kết canh tác 305 ha chanh dây tại huyện Ia Grai với 150 hộ dân tham gia; Công ty cổ phần Quốc tế Thông Đỏ liên kết với Hợp tác xã Nông nghiệp và dịch vụ Hùng Thơm Gia Lai và 2 tổ hợp tác tại huyện Mang Yang trồng 109,5 ha với 223 hộ dân tham gia; Hợp tác xã Thành Đạt liên kết canh tác 50 ha tại huyện Chư Pưh với 170 hộ dân tham gia.
Tất cả những yếu tố trên chính là cơ sở vững chắc để Gia Lai xây dựng nguồn nguyên liệu rộng lớn, đảm bảo chất lượng nhằm phục vụ xuất khẩu.
Chị Lê Thị Mây (thôn 5, xã An Phú, TP. Pleiku) cho biết: “Gia đình tôi có 5 năm theo nghề trồng chanh dây. Năm nay, tôi xuống giống Summit Đức Điền trên diện tích khoảng 18 ha ở tỉnh Gia Lai và Kon Tum.
Với chất lượng giống tốt, chăm sóc đúng tiêu chuẩn, dự ước năng suất khoảng 50 tấn/ha. Hiện gia đình tôi ký hợp đồng bán sản phẩm cho Công ty TNHH một thành viên Nông nghiệp SeSan Gia Lai để phục vụ xuất khẩu”.
Việt Nam và Mỹ đang đàm phán về biện pháp kiểm dịch thực vật đối với chanh dây tươi. Dự kiến sau khi quá trình này hoàn thành, Việt Nam sẽ có thêm sản phẩm chanh dây xuất khẩu sang thị trường Mỹ vào năm 2025 với kim ngạch dự ước 50-100 triệu USD.
Tuy nhiên, để tiếp cận thị trường khó tính nhất thế giới này đòi hỏi chất lượng chanh dây Gia Lai phải đảm bảo được các tiêu chuẩn nghiêm ngặt. Ông Hoàng Thế Hùng (làng Breng 1, xã Ia Dêr, huyện Ia Grai) chia sẻ: “Gia đình tôi đang trồng 7 ha chanh dây theo tiêu chuẩn GlobalGAP.
Tuy nhiên, để chanh dây đạt các tiêu chuẩn xuất khẩu vào thị trường khó tính như Mỹ thì người nông dân rất cần sự hỗ trợ của các cấp, ngành và doanh nghiệp trong việc liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm”.