Xuất khẩu giá cao nhưng gạo Việt không đủ để bán

Theo Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công Thương, thị trường xuất khẩu gạo trong quý 1 ghi nhận sự tăng trưởng ấn tượng so với cùng kỳ năm ngoái.

Ở các thị trường truyền thống, xuất khẩu gạo của Việt Nam tăng rất mạnh như, Philippines tăng 44,8%; Trung Quốc tăng 118,8%... Còn một số thị trường tiềm năng như Chile tăng gấp 25 lần; Singapore tăng gần 30%;…

Đặc biệt, xuất khẩu gạo sang châu Âu ghi nhận tăng trưởng rất tốt, nhờ các sản phẩm gạo thơm ST, gạo phẩm chất chất lượng cao với giá trị gia tăng cao. Chẳng hạn, như thị trường Hà Lan, Ba Lan tăng gấp 2 lần so với cùng kỳ năm ngoái, thị trường Bỉ tăng 58,5%.

“Điều này cho thấy chất lượng gạo của Việt Nam đang ngày càng gia tăng, đáp ứng được yêu cầu từ các thị trường khó tính, đồng thời cho thấy tiềm năng mở rộng thị phần gạo chất lượng cao của Việt Nam”, đại diện Cục Xuất nhập khẩu đánh giá.

Số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy, trong quý 1, dù nhiều mặt hàng chủ lực đều giảm mạnh, xuất khẩu gạo đạt hơn 1,85 triệu tấn gạo với trị giá 981 triệu USD, tăng hơn 23% về lượng và tăng 34% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2022.

Đặc biệt, giá gạo xuất khẩu bình quân đạt 529 USD/tấn, tăng gần 9% so với mức bình quân cùng kỳ năm 2022. Nhiều thời điểm trong các tháng, giá gạo xuất khẩu 5% tấm đứng đầu thế giới, cao hơn giá gạo cùng chủng loại của Thái Lan và Ấn Độ.

Ông Huỳnh Văn Khỏe - Giám đốc Công ty Đại Dương Xanh - cho hay, ngành gạo Việt Nam đang có cơ hội rất lớn để vươn lên tầm cao mới. "Bây giờ nếu mọi người hỏi tôi khó khăn là gì? Tôi nói thật, không phải chảnh, đó là không đủ gạo để bán. Nói chính xác là không đủ gạo chất lượng theo tiêu chuẩn thị trường EU, Mỹ để xuất khẩu theo nhu cầu khách hàng", ông Khỏe nói.

Theo ông Khỏe, Công ty Đại Dương Xanh đã xuất khẩu gạo sang EU từ khi chưa có Hiệp định thương mại tự do EU – Việt Nam (EVFTA), với lượng bán chỉ 1-2 container (khoảng 20 tấn/container), nhưng nay đã lên đến vài ngàn tấn/năm. Tuy nhiên, số lượng chưa "thấm tháp" so với nhu cầu của thị trường này.

Thị trường EU nhập khẩu gạo Việt chất lượng, có thương hiệu từ 1.500 - 1.800 USD/tấn nhưng số lượng gạo của Việt Nam không đủ để bán.

"Vấn đề bây giờ không phải là giá cả mà chúng ta cần số lượng đủ để cung cấp cho đối tác. Chúng tôi đã tìm được thị trường ngách giá cao và đang làm việc với các địa phương để mở rộng vùng nguyên liệu. Trước khách hàng mua gạo Việt Nam vì giá rẻ, nay họ mua gạo Việt vì chất lượng", ông Khỏe bày tỏ.

Nhận định về thị trường gạo trong thời gian tới, ông Nguyễn Ngọc Nam - Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam - cho biết, nhu cầu nhập khẩu gạo tại các thị trường truyền thống của Việt Nam như Philippines, Trung Quốc, Indonesia và các quốc gia châu Phi vẫn tiếp tục tăng mạnh. Tại các nước EU, do xung đột giữa Nga và Ukraine khiến nhu cầu dự trữ lương thực ở mức cao, giúp các doanh nghiệp xuất khẩu gạo có cơ hội lớn.

Theo ông Nam, Việt Nam đang có lợi thế hơn Thái Lan, Ấn Độ do nguồn cung sớm từ vụ Đông Xuân, sản lượng, chất lượng lúa gạo ổn định nên dự báo trong ngắn hạn, giá gạo Việt Nam vẫn ở mức tốt…

“Thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam năm nay dự báo sẽ được mùa. Vấn đề của ngành gạo là khâu sản xuất và liên kết sản xuất sao cho có các chủng loại gạo phù hợp với nhu cầu thị trường”, ông Nguyễn Ngọc Nam nhấn mạnh.

Xuân Phong