Xuất khẩu năm 2024: Đối mặt nhiều khó khăn

Chưa tạo ra đột phá

Trong 7 tháng năm 2024, tổng số lượt tàu chở hàng hóa xuất nhập khẩu (XNK) qua cảng nước sâu Dung Quất khoảng 110 lượt, trong đó có 64 lượt tàu chở hàng XK; tổng lượng hàng hóa XNK đạt khoảng 14 triệu tấn, tăng 17% về lượng hàng hóa và tăng 14% về giá trị. Tổng kim ngạch XK 7 tháng qua ước đạt 1,597 tỷ USD, tăng 10,7% so với cùng kỳ và đạt gần 64% kế hoạch năm. Tuy nhiên, mức tăng này chưa đạt kỳ vọng, tạo đà bứt phá, đưa kim ngạch XK đạt mốc kỷ lục mới cho Quảng Ngãi là 2,5 tỷ USD vào cuối năm 2024. Hàng hóa XK chủ yếu là sợi, giày dép, quần áo, túi xách, đệm lò xo và các sản phẩm công nghiệp như dầu FO, sản phẩm thép, dăm gỗ.

Tàu cập cảng PTSC (Khu Kinh tế Dung Quất) để nhập hàng xuất khẩu. Ảnh: T.NHỊ

Trong 7 tháng qua, một số sản phẩm nguyên liệu chế biến đã tăng mạnh. Theo thống kê của UBND tỉnh, sản phẩm dệt phục vụ XK đã tăng 45,78%; sản xuất hóa chất tăng 14,12%. Đặc biệt là sản phẩm kim loại XK tăng hơn 49% nhờ xuất khẩu thép của Tập đoàn Hòa Phát tăng. Sản phẩm điện tử, máy vi tính và sản phẩm quang học để XK tăng 48%, do Công ty TNHH Điện tử Foster đang dần tìm được hướng đi mới, sản xuất loa thay cho tai nghe. Trong 7 tháng qua, chỉ có sản phẩm giường, tủ, bàn ghế XK tăng đột biến, với mức tăng 173%, nhưng giá trị chiếm tỷ lệ nhỏ trong tổng giá trị hàng hóa XK.

Đồng hành cùng doanh nghiệp

Hiện tại, Quảng Ngãi có 401 doanh nghiệp (DN) hoạt động trong lĩnh vực XNK; số lượng DN hoạt động thường xuyên từ đầu năm 2024 đến nay là 211 DN. Các cơ quan, đơn vị có chức năng liên quan đến hoạt động XNK hàng hóa đã triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ DN thực hiện nhanh chóng các thủ tục, sớm đưa hàng hóa rời cảng Dung Quất gia nhập thị trường thế giới; đồng thời nhanh chóng giải tỏa hàng hóa nhập khẩu để đáp ứng nhu cầu sản xuất tiêu dùng. Các đơn vị như Cục Hải quan tỉnh, Cảng vụ Hàng hải tỉnh đã tổ chức đối thoại với các DN, lắng nghe và giải quyết những vướng mắc DN gặp phải trong quá trình XNK hàng hóa. Đồng thời cũng kiên quyết xử lý các vi phạm về hải quan, với tổng số tiền xử phạt trong 7 tháng qua khoảng 350 triệu đồng.

Cục Hải quan tỉnh tăng cường thu ngân sách
Phó Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh Huỳnh Văn Cường cho biết, từ đầu năm đến nay, Cục Hải quan tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tăng cường quản lý thu ngân sách nhà nước, kiểm tra đối với tờ khai luồng xanh của doanh nghiệp nhằm phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật thuộc lĩnh vực hải quan. Tính đến giữa tháng 8/2024, Cục Hải quan tỉnh đã thu gần 8.100 tỷ đồng, vượt 4% chỉ tiêu pháp lệnh được giao, tăng 58% so với cùng kỳ năm 2023. Cục cũng đã hoàn thuế cho 72 bộ hồ sơ, với số tiền hoàn thuế hơn 108 tỷ đồng. Riêng đối với việc thu hồi nợ thuế, đến kỳ báo cáo, số nợ cưỡng chế hơn 41 tỷ đồng.

TRƯỜNG AN

Hiện nay, nhiều DN của Quảng Ngãi đang nỗ lực tìm kiếm đơn hàng để gia tăng lượng hàng XK, tăng doanh thu và đóng góp vào thu ngân sách. Tuy nhiên, nhiều DN hoạt động trong lĩnh vực XNK cho biết, hiện đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức mới, đặc biệt là giá thép đang ở mức thấp nhất trong nhiều năm trở lại đây. Một số DN tuy giá trị XK hàng hóa tăng nhưng thiếu tính ổn định bền vững, vì chịu sự ảnh hưởng mạnh từ các yếu tố bất ổn về chuỗi cung ứng và nhu cầu thị trường thế giới. Đặc biệt là chi phí vận chuyển tăng cao đã khiến cho chi phí XK hàng hóa “đội” lên đáng kể, trong khi đơn giá vẫn phải giữ ở mức bình thường.

Gia công hàng may mặc xuất sang Châu Âu tại Nhà máy May Vinatex Dung Quất (Phân khu công nghiệp Sài Gòn - Dung Quất thuộc Khu Kinh tế Dung Quất). Ảnh: T.NHỊ

Bên cạnh đó, hàng XK của Quảng Ngãi còn phụ thuộc vào thị trường truyền thống, trong khi thị trường này ngày càng thu hẹp. Một số mặt hàng XK còn phải đối mặt với áp lực về phòng vệ thương mại, rào cản kỹ thuật liên quan đến môi trường, chuyển đổi xanh. Chính vì thế, dự kiến nguồn thu ngân sách từ hoạt động XNK của ngành chức năng cũng dè dặt. Theo dự báo của Cục Hải quan tỉnh, dự kiến số thu ngân sách từ hoạt động XNK năm 2024 đạt gần 10,9 nghìn tỷ đồng, nhưng số thu dự kiến năm 2025 chỉ khoảng 10,3 nghìn tỷ đồng. Chỉ tiêu kim ngạch XK tỉnh đặt ra trong năm 2024 là 2,5 tỷ USD, nhưng đến hết tháng 7/2024 mới chỉ đạt 1,597 tỷ USD.

THANH NHỊ