Xuất khẩu thủy sản tăng trưởng khả quan

Tôm lấy lại đà tăng trưởng

Riêng tháng 2, kim ngạch xuất khẩu tôm đạt 231,406 triệu USD, tăng 33,9% so với tháng 2/2024. Sự phục hồi này cho thấy ngành tôm đang lấy lại đà tăng trưởng sau giai đoạn giá thấp kéo dài trong năm 2023-2024.

Xuất khẩu thủy sản 2 tháng đầu năm ghi nhận tăng trưởng khả quan. Ảnh: Quang Vinh.

Theo nhận định của VASEP, dù nhập khẩu từ Trung Quốc và Hoa Kỳ giảm trong năm 2024, các thị trường khác như EU và một số khu vực mới nổi đã bù đắp khoảng trống, giúp sản xuất tôm toàn cầu duy trì ổn định trong khi giá cả cải thiện. Đây là dấu hiệu của sự cân bằng lành mạnh hơn giữa cung và cầu. EU hiện là thị trường đáng chú ý với lượng nhập khẩu tôm chân trắng tươi đông lạnh và chế biến giá trị gia tăng đạt 376.875 tấn trong năm 2024, tăng 4% so với năm 2023. Xu hướng tăng trưởng dài hạn rõ ràng khi lượng nhập khẩu năm 2024 cao hơn 26% so với năm 2019, chủ yếu nhờ sự đóng góp từ Ecuador (tăng 78%) và Ấn Độ (tăng 47%).

“Triển vọng năm 2025 cho ngành tôm khá lạc quan, giá nhập khẩu trung bình tăng từ tháng 10/2024 và dự kiến duy trì ở mức cao trong suốt năm 2025 nhờ tồn kho ổn định, mang lại niềm tin cho cả nhà xuất khẩu và nhập khẩu” - bà Lê Hằng, Giám đốc Truyền thông VASEP nhận định.

Cùng với tôm, xuất khẩu cá tra ghi nhận kim ngạch xuất khẩu 253,241 triệu USD trong 2 tháng đầu năm 2025, song vẫn suy giảm 0,8% so với cùng kỳ năm 2024. Riêng trong tháng 2/2025, xuất khẩu cá tra đạt 120,057 triệu USD, tăng mạnh 32,8%, cho thấy dấu hiệu phục hồi trong ngắn hạn. Giá cá tra thương phẩm hiện ở mức cao nhất trong 3 năm qua, với 32.000-33.000 đồng/kg cho cá trên 1kg/con. Mức giá này đang đem lại lợi nhuận đáng kể cho người nuôi, lợi nhuận trung bình 2.000-3.500 đồng/kg. Đây là kết quả của nhu cầu xuất khẩu tăng, đặc biệt từ cuối năm 2024, khi các doanh nghiệp ghi nhận nhiều đơn hàng ổn định đến ít nhất tháng 6/2025.

Một số mặt hàng khác cũng ghi nhận tăng trưởng đáng kể: Mực, bạch tuộc: 101 triệu USD, tăng 13,8%; Nhuyễn thể có vỏ: 39 triệu USD, tăng 121,6%; Cua, ghẹ: 62,8 triệu USD, tăng 86,1%. Đáng chú ý, xuất khẩu cua ghẹ và nhuyễn thể có vỏ tăng mạnh nhờ nhu cầu cao từ Trung Quốc.

Tận dụng cơ hội để về đích

Theo VASEP, xuất khẩu thủy sản Việt Nam đang trên đà phục hồi mạnh mẽ, đặc biệt là tôm và cá tra. Tuy nhiên, những thách thức về chính sách thương mại, cạnh tranh quốc tế và các quy định siết chặt từ EU, Mỹ vẫn là rào cản lớn. Điển hình như với thị trường cá tra dù ghi nhận những tín hiệu tích cực song vẫn đối mặt với không ít thách thức. Giá nguyên liệu tăng do chi phí đầu vào (thức ăn, nhân công) leo thang và sự bất ổn từ chính sách thuế quan của Mỹ, với mức thuế bổ sung 10% áp lên thủy sản chế biến từ Trung Quốc, gián tiếp ảnh hưởng đến dòng chảy thương mại toàn cầu.

Tương tự ngành cá ngừ Việt Nam đang đối diện với thách thức lớn từ quy định quốc tế, đặc biệt là IUU (chống đánh bắt bất hợp pháp) từ EU và MMPA (Bảo vệ động vật biển) từ Mỹ.

Năm 2025 Bộ Nông nghiệp và Môi trường đặt mục tiêu đặt mục tiêu tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu thủy sản năm nay ở mức 10 - 15%, tiến tới mục tiêu 11 tỷ USD. Dù vẫn còn nhiều thách thức song theo đánh giá giới chuyên gia mục tiêu này hoàn toàn có thể về đích. Trong đó, Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện Việt Nam - Các tiểu vương quốc Ả-rập Thống nhất (UAE) (CEPA), được ký kết vào cuối tháng 10/2024, sẽ mở ra dư địa tăng trưởng mới cho ngành thủy sản Việt Nam, đặc biệt là các sản phẩm tôm và cá chế biến, có giá trị gia tăng cao.

Theo VASEP, trong giai đoạn từ 2018-2022, UAE đứng thứ 16 về nhập khẩu tôm từ Việt Nam, chiếm tỷ trọng 0,5% tổng giá trị xuất khẩu tôm Việt Nam đi các thị trường. Mỗi năm, Việt Nam xuất khẩu khoảng trên dưới 20 triệu USD tôm sang thị trường này. Tuy là thị trường nhỏ nhưng được coi là thị trường tiềm năng vì nhu cầu tiêu thụ thủy sản, trong đó có tôm, ngày một tăng và nhất là khi Hiệp định CEPA vừa mới được ký kết, mở thêm cơ hội cho xuất khẩu tôm sang thị trường này.

Khanh Lê