Xuất khẩu thủy sản vào giai đoạn nước rút

Xuất khẩu thủy sản dự kiến tăng mạnh những tháng cuối năm. Ảnh: Hòa Thy.

Vẫn nhiều thăng trầm

Ông Nhữ Văn Cẩn - Phó Cục trưởng Cục Thủy sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết, 6 tháng đầu năm, ngành thủy sản vẫn phải đối mặt với một số khó khăn như ảnh hưởng của biến động thế giới về chính trị, kinh tế, xã hội và xung đột vũ trang ở một số khu vực; giá cả một số hàng hóa, vật tư đầu vào ở mức cao, chi phí logistic cao gây áp lực đối với hoạt động sản xuất... Tuy vậy, trong 6 tháng đầu năm, tổng sản lượng khai thác vẫn ước khoảng 1,953 triệu tấn, tăng 1% so với cùng kỳ, đạt 55,2% kế hoạch cả năm gồm: sản lượng khai thác biển đạt 1,864 triệu tấn (bao gồm: cá biển đạt 1,45 triệu tấn; tôm biển đạt 67 nghìn tấn; thủy sản khác đạt 341 nghìn tấn); sản lượng khai thác nội địa đạt 89 nghìn tấn.

Về xuất khẩu, theo VASEP tháng 5/2024, xuất khẩu cá tra của Việt Nam đạt 80.000 tấn, đây là mức xuất khẩu cao nhất kể từ năm 2022. Trong đó, thị trường Trung Quốc là động lực chính cho sự tăng trưởng này.

Cũng theo VASEP, thị trường Trung Quốc đang phục hồi mạnh mẽ, với nhu cầu cao và giá cả ổn định. Điều này có thể tiếp tục thúc đẩy xuất khẩu cá tra Việt Nam trong 6 tháng cuối năm nay. Cùng với thị trường Trung Quốc, khối lượng xuất khẩu cá tra sang một số thị trường khác cũng ghi nhận tăng đáng kể như: ASEAN tăng 7%, Mexico tăng 15% và Vương quốc Anh tăng 33%. Đặc biệt theo số liệu của Hải quan Việt Nam, nửa đầu tháng 6/2024, xuất khẩu cá tra sang châu Âu (EU) đạt gần 7 triệu USD, tăng 9% so với cùng kỳ.

VASEP dự báo, trong 6 tháng cuối năm 2024, khối lượng xuất khẩu cá tra sẽ tiếp tục tăng do nhu cầu cao từ các thị trường chính như Trung Quốc và ASEAN. Tuy nhiên, giá xuất khẩu cá tra có thể vẫn sẽ ở mức thấp, do áp lực cạnh tranh và chi phí đầu vào cao. Các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng sản phẩm, đa dạng hóa thị trường và tìm kiếm các giải pháp để giảm chi phí sản xuất.

Với thị trường châu Âu (EU) đại diện VASEP cho biết, EU là một trong những thị trường tiêu thụ nhiều nhất cá tra Việt Nam. Tuy nhiên, 5 tháng đầu năm nay, thị trường này liên tục tăng giảm thất thường nhu cầu nhập khẩu cá tra. Sau khi tăng nhập khẩu 20% cá tra từ Việt Nam trong tháng 1, EU ngay lập tức giảm nhập khẩu trong 2 tháng sau đó. Tháng 2/2024, EU nhập khẩu 8 triệu USD, giảm 46% và tháng 3/2024, nhập khẩu hơn 18 triệu, giảm 7% so với cùng kỳ năm ngoái.

Một trong những nguyên nhân dẫn đến sự sụt giảm trong tháng 2/2024 là do trùng kỳ nghỉ Tết Nguyên đán. Mặc dù vậy, tháng 2/2024 vẫn là tháng chứng kiến giá trị xuất khẩu cá tra sang thị trường này thấp nhất trong 3 năm trở lại đây, kể từ đầu năm 2022.

Mục tiêu 5,5 tỷ USD cho nửa cuối năm

Ngành thủy sản đặt mục tiêu 6 tháng cuối năm, tổng sản lượng thủy sản đạt 4,89 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt 5,1 tỷ USD. Tổng sản lượng thủy sản cả năm đạt 9,22 triệu tấn và kim ngạch xuất khẩu đạt 9,5 tỷ USD.

Theo nhận định của VASEP, kinh tế Mỹ năm nay có những tín hiệu lạc quan. Lạm phát tại Mỹ đã giảm nhanh từ 9% xuống còn 3% trong năm nay, vì thế có thể sẽ sớm có động thái cắt giảm lãi suất trong năm nay để kích cầu tiêu dùng, do đó sẽ có cơ hội tốt cho tăng tiêu dùng thủy sản. Lũy kế nửa đầu năm, xuất khẩu thủy sản sang Mỹ đạt 733 triệu USD, tăng 9%.

Với thị trường EU, đại diện VASEP cho biết, 6 tháng đầu năm xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang các thị trường khu vực này vẫn tăng trưởng dương 7%, trong đó xuất khẩu cá tra tăng 6% so với cùng kỳ. Mặc dù kim ngạch xuất khẩu cá tra sang EU không ổn định, tuy nhiên, nhìn chung lũy kế xuất khẩu thủy sản sang thị trường này trong 6 tháng đầu năm nay vẫn tăng trưởng ấn tượng, do EU tăng nhập khẩu tôm từ Việt Nam.

Tuy nhiên, đại diện VASEP cho rằng, thị trường EU đang có xu hướng ổn định dần, với nền kinh tế đảm bảo tăng trưởng, tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp kỷ lục. Giá cả thị trường và tiêu dùng cũng dần ổn định, lạm phát thủy sản tiếp tục giảm xuống mức 2,1% trong tháng 5. Nửa cuối năm nay, xuất khẩu cá tra sang EU vẫn được kỳ vọng sẽ tăng trở lại sau kỳ nghỉ hè ở châu Âu.

Từ đó, VASEP hy vọng năm nay tình hình xuất khẩu thủy sản sẽ ổn định đúng chu kỳ thông thường, tăng tốc vào quý 3 và quý 4. Dự báo kim ngạch xuất khẩu thủy sản 6 tháng cuối năm sẽ cao hơn khoảng 15% so với cùng kỳ năm 2023, đạt trên 5,5 tỷ USD, đưa kết quả xuất khẩu cả năm 2024 tới gần 10 tỷ USD, tăng 12% so với năm 2023.

Khanh Lê