Xuất khẩu xi măng, clinker phục hồi

Xuất khẩu tăng mạnh

Xuất khẩu xi măng, clinker những tháng gần đây phục hồi thấy rõ, nhờ đó đưa tổng sản lượng lẫn trị giá xuất khẩu 10 tháng của năm 2025 đạt xấp xỉ 30 triệu tấn, trị giá 1,113 tỷ USD, tăng lần lượt 18,1% và 14,9% so với cùng kỳ năm trước, theo số liệu cập nhật mới nhất của Cục Thống kê. Đà phục hồi ở kênh xuất khẩu những tháng qua đã giúp ngành xi măng tiêu thụ được một lượng đáng kể sản phẩm, các doanh nghiệp cải thiện hoạt động bán hàng, tác động đến hiệu quả sản xuất kinh doanh.

Giá xuất khẩu trung bình xi măng, clinker của Việt Nam 9 tháng qua khoảng 38,7 USD/tấn. Bangladesh, Philippines vẫn là 2 thị trường xuất khẩu xi măng, clinker lớn nhất. Sau quý I tăng trưởng âm và quý II tăng dần lên, quý III đã chứng kiến sự phục hồi rõ nhất. Theo Hiệp hội Xi măng Việt Nam, xuất khẩu xi măng và clinker quý III/2025 tăng khoảng 10% so với quý trước, đạt gần 9,5 triệu tấn, tiếp tục là điểm sáng của ngành.

Thị trường xuất khẩu xi măng, clinker tháng 10 cho thấy xu hướng cải thiện ổn định. Sản lượng nhích lên, giá trị xuất khẩu tiếp tục tăng, các doanh nghiệp xi măng vừa giữ vững thị trường truyền thống vừa mở rộng sang các thị trường xuất khẩu mới. Đây là nền tảng quan trọng để ngành xi măng củng cố đà phục hồi và thích ứng với áp lực dư cung của ngành cũng như biến động thương mại quốc tế.

Kết quả xuất khẩu của 10 tháng năm nay cũng bằng xuất khẩu của cả năm ngoái. Năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu 29,7 triệu tấn xi măng và clinker, thu về 1,15 tỷ USD, giảm hơn 4% về lượng và giảm gần 14% về kim ngạch so với năm 2023. Nhờ xuất khẩu tăng trưởng, kết hợp với tiêu thụ nội địa tốt lên với loạt dự án đầu tư công được đẩy mạnh, xây dựng nhà cửa của người dân, hàng loạt nhà sản xuất đã báo lãi trở lại. Bước sang quý IV, triển vọng phục hồi được kỳ vọng rõ hơn khi thời tiết thuận lợi và giải ngân đầu tư công tăng tốc, tạo đà cho nhu cầu vật liệu xây dựng trở lại.

Ông Lương Đức Long, Phó chủ tịch, Tổng thư ký Hiệp hội Xi măng Việt Nam nhận định, mức thuế suất thuế xuất khẩu đối với mặt hàng clinker xi măng được giảm từ 10% xuống còn 5% từ cuối tháng 5/2025, kéo dài đến hết năm 2026 hỗ trợ ngành xi măng trong nước đang tạo tác động tích cực cho hoạt động xuất khẩu, cùng với đó, các nhà sản xuất đẩy mạnh tìm kiếm khách hàng mới, thị trường mới.

Lực đẩy cho hành trình “về đích”

Thị trường xi măng Việt Nam đang ghi nhận đà phục hồi rõ rệt với sản lượng tiêu thụ nội địa và xuất khẩu tăng trưởng mạnh. Trong bối cảnh đầu tư công được thúc đẩy và bất động sản dần ấm lên, các chuyên gia nhận định ngành xi măng sẽ tiếp tục duy trì đà tăng trong quý IV/2025 và mở rộng tốt trong năm 2026.

Ở kênh xuất khẩu, nếu duy trì đà xuất khẩu 3,5 triệu tấn/tháng như mức thực hiện trong tháng 10, 2 tháng còn lại của năm sẽ đạt khoảng 7 triệu tấn, đưa sản lượng xuất khẩu cả năm có thể cán đích gần 37 triệu tấn.

Thương mại xi măng quốc tế đang khởi sắc trở lại nhờ nhu cầu tại nhiều thị trường nhập khẩu tăng cao và các nhà sản xuất trong nước tăng ký kết các đơn hàng xuất khẩu mới, song, thực tế là cạnh tranh xuất khẩu với các quốc gia ngày càng gay gắt hơn với các nước như Thái Lan, Indonesia, Trung Quốc là những quốc gia cũng đang dư thừa sản lượng và tìm cách mở rộng thị phần xuất khẩu.

Cùng với đó, các thị trường xuất khẩu trọng điểm như Philippines, Bangladesh, Malaysia, Đài Loan và Mỹ đang siết chặt các quy định kỹ thuật, áp dụng thuế phòng vệ hoặc rào cản môi trường.

Đơn cử, từ tháng 7 năm nay, Đài Loan đã áp thuế chống bán phá giá với biên độ từ 13,59% đến 23,20% với xi măng Việt Nam. Quyết định này có hiệu lực trong vòng 5 năm, từ tháng 7/2025 đến tháng 7/2030.

Dù vậy, chính sự gia tăng các biện pháp bảo hộ thương mại và chống bán phá giá khiến nhiều doanh nghiệp xuất khẩu phải điều chỉnh chiến lược, giảm thiểu sự phụ thuộc vào một số thị trường, tìm cách bán hàng sang các thị trường tiềm năng, có nhu cầu nhập khẩu lớn.

Trong bối cảnh đó, doanh nghiệp xi măng buộc phải tái cấu trúc thị trường, kiểm soát chi phí, đầu tư vào công nghệ sản xuất xanh và chủ động liên kết để giữ thị phần.

Với công suất toàn ngành khoảng 130 triệu tấn/năm, tình trạng dư cung lớn vẫn hiện hữu. Vì vậy, các doanh nghiệp xi măng linh hoạt duy trì chiến lược tối ưu chi phí, cải tiến công nghệ, đồng thời tiếp tục đẩy mạnh bán hàng theo vùng và tìm kiếm thêm thị trường xuất khẩu để giữ lợi thế cạnh tranh.

Thế Hải