Yêu cầu cấp bách cho phát triển bền vững

Bắc Ninh đang bước vào giai đoạn tăng tốc thu hút đầu tư với hàng loạt khu công nghiệp mới hình thành, quy mô sản xuất ngày càng lớn, kéo theo nhu cầu điện năng tăng nhanh. Trong bối cảnh đó, bài toán năng lượng không chỉ dừng ở “đủ điện” mà đã chuyển sang yêu cầu cao hơn “đủ điện xanh”.

Thực tế cho thấy, nếu các khu công nghiệp tiếp tục mở rộng trong khi phụ thuộc chủ yếu vào nguồn điện truyền thống, Bắc Ninh sẽ phải đối mặt với áp lực phát thải ngày càng lớn, gia tăng khí nhà kính, nhiệt thải và nguy cơ suy giảm chất lượng môi trường. Khi tỉnh đang thu hút nhiều dự án đầu tư quy mô lớn, mật độ doanh nghiệp cao, việc chậm triển khai điện xanh sẽ khiến bài toán môi trường trở nên phức tạp và tốn kém hơn trong tương lai.

Không chỉ vậy, yêu cầu về sản xuất xanh, giảm phát thải đang trở thành “giấy thông hành” bắt buộc đối với doanh nghiệp tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu. Nếu các khu công nghiệp thiếu nguồn điện xanh, Bắc Ninh có nguy cơ mất lợi thế trong thu hút dòng vốn FDI chất lượng cao - những nhà đầu tư đặt tiêu chí ESG lên hàng đầu. Khi ấy, thiệt hại không chỉ nằm ở môi trường mà còn ở cơ hội phát triển.

Nhằm giải bài toán trên, UBND tỉnh đã ban hành chỉ tiêu khuyến khích doanh nghiệp đầu tư điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ đợt 1 (đến năm 2027) với mục tiêu đến hết năm 2026, tỉnh khuyến khích 217 doanh nghiệp sử dụng điện lớn trên địa bàn, chủ yếu trong các khu công nghiệp, triển khai lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái với tổng công suất định hướng tối thiểu 515 MW, đồng thời khuyến khích lắp đặt vượt mức này. Tỉnh quyết tâm phấn đấu đi đầu cả nước trong phát triển điện mặt trời áp mái tại các khu công nghiệp ngay từ năm 2026. Đây không chỉ là giải pháp bổ sung nguồn điện mà còn là bước đi căn cơ nhằm “xanh hóa” không gian sản xuất công nghiệp.

Để khuyến khích các doanh nghiệp thực hiện chủ trương này, tỉnh đã xây dựng cơ chế triển khai khá linh hoạt. Doanh nghiệp được lựa chọn nhiều hình thức đầu tư điện mặt trời áp mái: Tự đầu tư, thuê hệ thống hoặc hợp tác với nhà đầu tư khác. Đặc biệt, nguồn vốn “tín dụng xanh” từ các ngân hàng thương mại và quỹ đầu tư được xác định là trụ cột quan trọng, với định hướng ưu tiên cho vay và từng bước coi hệ thống điện mặt trời áp mái là tài sản bảo đảm.

Cùng với đó, UBND tỉnh giao Sở Công Thương làm đầu mối hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp, định kỳ đánh giá tiến độ và kịp thời tháo gỡ khó khăn. Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh được yêu cầu đưa tiêu chí sử dụng năng lượng tái tạo, diện tích điện mặt trời áp mái vào tiêu chí khu công nghiệp xanh, khu công nghiệp sinh thái - coi đây là chuẩn mực mới trong phát triển công nghiệp.

Đáng chú ý, cơ chế “luồng xanh 60%” trong giải quyết thủ tục hành chính được áp dụng, cùng với yêu cầu xử lý nghiêm các hành vi gây khó, cản trở doanh nghiệp phát triển điện mặt trời áp mái. Đây là yếu tố quan trọng để chủ trương không dừng lại trên giấy mà đi vào thực tiễn.

Trong bối cảnh Bắc Ninh đang đứng trước áp lực phát triển nhanh và bền vững, việc sớm phủ xanh mái nhà các khu công nghiệp không chỉ giúp bảo đảm an ninh năng lượng, giảm gánh nặng môi trường, mà còn tạo lợi thế cạnh tranh mới trong thu hút đầu tư quốc tế. Điện mặt trời áp mái vì thế không còn là lựa chọn mang tính khuyến khích mà đã trở thành yêu cầu cấp bách nếu Bắc Ninh muốn đi xa trong giai đoạn phát triển mới.

Thành Nam