Yêu cầu cấp bách hoàn thiện chính sách pháp luật về an ninh mạng

Hợp nhất hai luật là yêu cầu cấp thiết

Theo cơ quan soạn thảo dự án luật, thực tiễn thi hành pháp luật về an ninh mạng ở nước ta thời gian qua cho thấy, công tác bảo đảm an ninh mạng, an toàn thông tin mạng còn tồn tại nhiều vấn đề bất cập. Trong đó nguyên nhân căn bản xuất phát từ sự chồng lấn giữa Luật An toàn thông tin mạng năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2018) và Luật An ninh mạng năm 2018.

Quy định của Luật An ninh mạng năm 2018 và Luật An toàn thông tin mạng năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2018) về quản lý nhà nước về an ninh, an toàn thông tin mạng chưa thống nhất, dẫn tới sự thiếu đồng bộ trong các chiến lược bảo mật; có thể gây gián đoạn hoặc ảnh hưởng đến các biện pháp bảo vệ an ninh mạng hoặc tính sẵn sàng của hệ thống thông tin.

Hiện nay, tại nước ta vẫn chưa có quy định thống nhất về hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia, hệ thống thông tin quan trọng quốc gia. Những hệ thống này khi bị sự cố, xâm nhập, chiếm quyền điều khiển, làm sai lệch, gián đoạn, ngưng trệ, tê liệt, tấn công hoặc phá hoại sẽ tác động, gây hậu quả, thiệt hại nghiêm trọng đến an ninh quốc gia, ảnh hưởng trực tiếp đến sự an toàn, ổn định, phát triển của hệ thống thông tin và chính trị, kinh tế - xã hội của đất nước.

Quốc hội sẽ xem xét thông qua Luật An ninh mạng trên cơ sở hợp nhất hai luật, tại Kỳ họp thứ 10

Bên cạnh đó, hệ thống pháp luật hiện hành chưa có quy định thống nhất về lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng đối với hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia và quy định lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng tại các địa phương. Điều này dẫn đến sự chồng chéo trong các nhiệm vụ và thiếu tính đồng bộ trong việc triển khai các biện pháp bảo vệ an ninh mạng.

Hơn nữa, quy định về trách nhiệm của người sử dụng mạng và hành vi vi phạm pháp luật về an ninh mạng còn tồn tại nhiều mâu thuẫn. Việc triển khai các biện pháp bảo vệ an ninh mạng theo quy định của Luật An ninh mạng 2018 có thể mâu thuẫn với các nguyên tắc bảo vệ thông tin cá nhân, bảo vệ hệ thống thông tin theo quy định tại Luật An toàn thông tin mạng năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2018).

Nguyên nhân phát sinh vấn đề trên cơ bản đến từ việc chưa có sự nhận thức thống nhất trong việc xác định và phân định các khái niệm liên quan đến an ninh mạng và an toàn thông tin mạng, trách nhiệm pháp lý của các bộ ngành. Do đó, việc hợp nhất hai văn bản pháp luật trên là yêu cầu cấp thiết để theo kịp tiến bộ khoa học - kỹ thuật, những công nghệ mới và ứng phó kịp thời với những xu hướng mới của các hành vi trên không gian mạng.

Hoàn thiện thể chế làm nền tảng vững chắc để bảo vệ an ninh

Bộ Công an đánh giá không gian mạng đã và đang làm thay đổi phương thức hoạt động, tổ chức cách thức tiến hành chiến tranh, can dự/can thiệp của các nước; cũng như nhiều khía cạnh khác của hoạt động an ninh, quân sự, tình báo, tội phạm.

Tác chiến mạng đã trở thành một loại hình tác chiến hiến đại; an ninh mạng là ưu tiên hàng đầu trong chiến lược an ninh quốc gia của nhiều nước trên thế giới; thậm chí đã được sử dụng là lực lượng, chiến thuật tiên phong, mở đường cho hoạt động quân sự truyền thống; là vũ khí quan trọng để tiến hành âm mưu, ý đồ cách mạng sắc màu, cách mạng đường phố.

Hoạt động tấn công mạng, gián điệp mạng và lộ, mất bí mật nhà nước tại Việt Nam diễn ra ngày càng phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh quốc gia. Tin tặc sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi, không ngừng nâng cấp, cải tiến các dòng mã độc để tiến hành các chiến dịch tấn công mạng nhằm vào các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp của Việt Nam.

Hàng năm, Bộ Công an phát hiện trên 2.600 trang/cổng thông tin điện tử của Việt Nam (có tên miền “.vn”) bị tin tặc tấn công, thay đổi giao diện hoặc chèn tập tin; hàng chục vụ lộ tài liệu bí mật nhà nước với hàng trăm đầu tài liệu…

Cũng theo Bộ Công an, việc kiểm soát, quản trị và bảo vệ dữ liệu chưa tương xứng với giá trị và mức độ khai thác, sử dụng dữ liệu trong nền kinh tế số, xã hội số. Dữ liệu cá nhân đang được khai thác, sử dụng, tạo ra giá trị thặng dư một cách tự do, thiếu nguyên tắc và sự quản lý, dẫn tới thực trạng lộ, lọt, mua bán, xâm phạm dữ liệu cá nhân diễn ra phổ biến, ngày càng nghiêm trọng, kéo theo gia tăng các loại tội phạm mạng, tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Ngoài ra, hằng năm, Bộ Công an rà soát, phát hiện hàng ngàn nguồn khởi phát thông tin xấu độc, thu hút hơn chục triệu lượt tiếp cận, tương tác thông tin, tập trung công kích, chống phá. Nhiều hội nhóm trên không gian mạng bị các tổ chức phản động lưu vong, các đối tượng xấu chi phối, kích động, tham gia vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội.

Ngoài ra, hoạt động sử dụng công nghệ cao để thực hiện hành vi phạm tội, xâm phạm trật tự, an toàn xã hội diễn ra ngày càng phức tạp, gây bức xúc trong xã hội, gây thiệt hại lớn về tài sản cho người dân, nhất là hoạt động lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, đánh bạc và tổ chức đánh bạc,…

Bối cảnh và tình hình trên đặt ra yêu cầu cấp bách là tiếp tục nhanh chóng hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật làm nền tảng vững chắc để bảo vệ an ninh đối với hệ thống thông tin và hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia; phòng ngừa, xử lý hành vi xâm phạm an ninh mạng; hoạt động bảo vệ an ninh mạng; tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật an ninh mạng; kinh doanh sản phẩm, dịch vụ an ninh mạng; điều kiện bảo đảm an ninh mạng...

Hiếu Minh/VOV.VN