2 chính sách lớn trong việc nhập và trở lại quốc tịch Việt Nam được trình Quốc hội

Đề xuất thêm nhiều quy định về nhập/trở lại quốc tịch Việt Nam

Trình bày Tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, sau 17 năm triển khai thi hành, Luật Quốc tịch Việt Nam năm 2008 đã thể chế hóa các định hướng, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; Cơ bản đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước về quốc tịch.

Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV sáng 17/5.

Tuy nhiên, trong bối cảnh đất nước chuẩn bị bước vào kỷ nguyên mới, một số quy định hiện hành liên quan đến thủ tục nhập/trở lại quốc tịch Việt Nam chưa thực sự tạo điều kiện cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài có quốc tịch Việt Nam mà vẫn giữ quốc tịch nước ngoài, chưa thu hút được nhiều nguồn nhân lực chất lượng cao đóng góp vào sự phát triển của đất nước.

Về mục đích, quan điểm xây dựng Luật: Tờ trình nêu rõ, nhằm tiếp tục thể chế hóa chủ trương của Đảng nhằm giải quyết nhu cầu chính đáng của người Việt Nam ở nước ngoài liên quan đến quốc tịch; Kịp thời tháo gỡ những vướng mắc, bất cập trong các quy định của Luật Quốc tịch Việt Nam, đặc biệt là quy định về nhập/trở lại quốc tịch Việt Nam; đáp ứng yêu cầu ứng dụng CNTT, đơn giản giá thủ tục hành chính, giấy tờ liên quan đến quản lý dân cư.

Thừa ủy quyền, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh trình bày Tờ trình.

Dự thảo Luật nêu lên 2 chính sách:

Chính sách 1: Sửa đổi, bổ sung một số quy định liên quan đến việc nhập quốc tịch Việt Nam nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các trường hợp có cha đẻ, mẹ đẻ hoặc ông nội, bà nội hoặc ông ngoại, bà ngoại là công dân Việt Nam; nhà đầu tư, nhà khoa học, chuyên gia nước ngoài… được nhập quốc tịch Việt Nam.

Chính sách 2: Sửa đổi, bổ sung một số quy định liên quan đến việc trở lại quốc tịch Việt Nam nhằm tạo điều kiện cho các trường hợp đã mất quốc tịch Việt Nam được trở lại quốc tịch Việt Nam.

Thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao đóng góp vào sự phát triển

Thẩm tra Tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp (UBPLTP) Hoàng Thanh Tùng cho biết, về phạm vi sửa đổi, bổ sung, UBPLTP cơ bản tán thành phạm vi sửa đổi, bổ sung được nêu tại Tờ trình, theo đó "Luật này sửa đổi, bổ sung một số quy định về nhập quốc tịch Việt Nam, trở lại quốc tịch Việt Nam, thôi quốc tịch Việt Nam và nội dung có liên quan".

Mặc dù dự án Luật không phải thực hiện quy trình xây dựng chính sách theo quy định tại khoản 2 Điều 26 của Luật Ban hành VBQPPL, tuy nhiên, để các ĐBQH có đầy đủ thông tin làm cơ sở cho ý kiến và thông qua dự thảo Luật tại 1 kỳ họp, đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát, bổ sung đánh giá tác động đối với một số chính sách khác ngoài 2 chính sách đã được đánh giá tại Tờ trình để bảo đảm bao quát hết phạm vi sửa đổi, bổ sung của dự thảo Luật.

Chủ nhiệm UBPLTP Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo thẩm tra.

Về việc bổ sung quy định "phải là người chỉ có một quốc tịch là quốc tịch Việt Nam", UBPLTP cơ bản nhất trí và cho rằng việc bổ sung quy định này là cần thiết nhằm bảo đảm yêu cầu về an ninh chính trị, lợi ích quốc gia, khẳng định trách nhiệm, mối quan hệ của người được trở lại quốc tịch, người được nhập quốc tịch Việt Nam với Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, bảo đảm đồng bộ với một số luật được Quốc hội ban hành gần đây.

Có ý kiến đề nghị cân nhắc thận trọng hơn việc quy định có ngoại lệ đối với 4 nhóm đối tượng; trường hợp đặc biệt chỉ nên xem xét, áp dụng đối với đối tượng được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh vào các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương và địa phương; người được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại các đơn vị sự nghiệp công lập mà cần phải thu hút, tạo điều kiện để tuyển dụng nhân tài.

Về điều kiện được nhập quốc tịch Việt Nam, UBPLTP cơ bản tán thành nội dung sửa đổi, bổ sung Điều 19 của Luật Quốc tịch Việt Nam như quy định tại khoản 4 Điều 1 của dự thảo Luật nhằm góp phần tăng cường khối đại đoàn kết, thúc đẩy chính sách hòa hợp dân tộc và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao đóng góp vào sự phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới.

Lê Bảo - Dương Tú