2 loại dầu ăn không tốt cho sức khỏe cần hạn chế

Dầu ăn là một trong những nguyên liệu được sử dụng thường xuyên trong nhà bếp. Tuy nhiên, không phải loại dầu nào cũng tốt cho sức khỏe. Một số loại dầu tưởng chừng vô hại lại tiềm ẩn nguy cơ gây viêm, tăng mỡ máu hoặc ảnh hưởng tim mạch nếu dùng thường xuyên. Dưới đây là 2 loại dầu ăn mà các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo nên hạn chế trong chế độ ăn hàng ngày.

1. Dầu ăn nào không tốt cho sức khỏe?

Trước tiên, nói về những loại dầu ăn không tốt cho sức khỏe. Dầu ăn có nhiều acid béo bão hòa và acid béo dạng trans (chất béo chuyển hóa) là hai nhóm cần hạn chế hàng đầu. Trong các loại dầu ăn không tốt cho sức khỏe bạn cần hạn chế là dầu cọ và dầu dừa công nghiệp. Hai loại dầu ăn này khi chiên đi chiên lại nhiều lần sẽ dễ sinh ra acid béo bão hòa cao và các chất oxy hóa có hại.

Dầu cọ và dầu dừa công nghiệp khi chiên đi chiên lại nhiều lần sẽ sinh ra acid béo bão hòa cao và các chất oxy hóa có hại.

Chất béo trans (trans fat) – thường gặp trong các loại dầu chiên rán nhiều lần. Hoặc trong thực phẩm công nghiệp như bánh snack, khoai tây chiên, bánh quy, bơ thực vật (margarine) – là nguyên nhân làm tăng cholesterol xấu (LDL), giảm cholesterol tốt (HDL), làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, bệnh tim mạch.

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới WHO và Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), cần hạn chế tối đa chất béo trans trong chế độ ăn hàng ngày.

Cách chọn dầu ăn tốt

Vậy nên chọn dầu ăn nào? Và dầu ăn tốt nhất hiện nay là gì? Bạn nên ưu tiên dầu thực vật giàu acid béo không bão hòa, như:

Dầu ô liu (đặc biệt là Extra Virgin Olive Oil)
Dầu hạt cải (canola oil)
Dầu đậu nành, dầu hướng dương, dầu gạo
Dầu mè, dầu lạc (nếu dùng ở nhiệt độ vừa phải)

Các loại dầu ăn thực vật giàu acid béo không bão hòa rất tốt cho sức khỏe.

Lý do là các loại dầu này giàu Omega-3, Omega-6 và Omega-9 tốt cho tim mạch, giúp giảm LDL-C và hỗ trợ kiểm soát cholesterol máu.

Để sử dụng dầu ăn đúng cách, tốt cho sức khỏe bạn nên thay đổi, luân phiên nhiều loại dầu: Ví dụ, dùng dầu oliu cho trộn salad, dầu đậu nành để xào, dầu gạo cho chiên nhẹ.

Hạn chế chiên rán ngập dầu
Không dùng đi dùng lại dầu đã chiên
Kết hợp nguồn chất béo từ hạt, quả (như hạt óc chó, hạt lanh, hạt chia, cá béo) để tăng thêm Omega-3 tự nhiên.

2. Có nên ăn mỡ lợn không?

Nhiều người thường thắc mắc mỡ lợn có tốt hơn dầu thực vật? Đây là câu hỏi nhiều người băn khoăn. Thực tế, mỡ động vật như mỡ lợn, mỡ bò… chứa nhiều acid béo bão hòa. Nếu ăn mỡ quá nhiều, lâu dài sẽ làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, bệnh tim mạch, đột quỵ.

Mỡ lợn có thể cung cấp một ít vitamin tan trong dầu nhưng lại không chứa các acid béo không bão hòa thiết yếu.

Tuy nhiên, nếu sử dụng một lượng rất nhỏ, đặc biệt là mỡ lợn tự chế biến sạch (không chiên đi chiên lại), thì cũng không phải cấm tuyệt đối. Bởi mỡ lợn có thể cung cấp một ít vitamin tan trong dầu (A, D). Nhưng không thể so sánh là mỡ lợn "tốt hơn" dầu hạt, đặc biệt với người thừa cân, béo phì, mỡ máu cao hoặc bệnh tim mạch.

Cần nhớ, mỡ động vật không hề chứa các acid béo không bão hòa thiết yếu như Omega-3, Omega-6. Trong khi đó dầu hạt lại có những loại chất này.

Như vậy việc dùng dầu ăn tốt không phải chỉ là chọn đúng loại, mà còn là cách chế biến, cách bảo quản và lượng sử dụng mỗi ngày. Với đa số người Việt Nam, ưu tiên dầu thực vật giàu acid béo không bão hòa, dùng đúng cách, kết hợp thêm các nguồn chất béo tốt từ thực phẩm tự nhiên là lựa chọn an toàn và bền vững nhất cho sức khỏe tim mạch và chuyển hóa.

TS. Lê Thị Hương Giang