6 khó khăn với doanh nghiệp nội dung số nếu bị áp thuế suất 10% cho dịch vụ xuất khẩu

Doanh nghiệp xuất khẩu nội dung số đang bị "thuế chồng thuế"

Theo VDCA, dự thảo Luật thuế GTGT cho nhóm dịch vụ nội dung số là một bước quan trọng trong việc hoàn thiện khung pháp lý nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế số và hội nhập quốc tế.

Tuy nhiên, qua quá trình xem xét, một số nội dung trong dự thảo có những điểm cần cân nhắc, điều chỉnh bởi có thể ảnh hưởng bất lợi đến các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất nội dung số và sản xuất phim, đặc biệt là khả năng cạnh tranh quốc tế và sức hấp dẫn của thị trường Việt Nam đối với các nhà đầu tư.

VDCA nêu góp ý rằng việc sửa đổi đề xuất áp dụng mức thuế suất 10% đối với sản phẩm, dịch vụ trên nền tảng số mà không phân biệt trường hợp xuất khẩu hay tiêu dùng trong nước là đồng nghĩa với việc không cho phép hưởng mức thuế 0% cho dịch vụ xuất khẩu.

Do cơ quan thuế gặp khó khăn trong việc phân biệt doanh thu từ dịch vụ được xuất khẩu và tiêu dùng nội địa, gây bất cập trong quản lý. Tuy nhiên, việc áp dụng thuế suất 10% cho cả dịch vụ xuất khẩu sẽ dẫn đến những tác động tiêu cực đối với doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ nội dung số, đặc biệt là khả năng cạnh tranh quốc tế và sức hấp dẫn của thị trường Việt Nam đối với các nhà đầu tư.

VDCA đề xuất có chính sách thúc đẩy ngành công nghiệp sáng tạo và văn hóa tại Việt Nam, góp phần tạo nguồn thu bền vững và quảng bá hình ảnh Việt Nam trên trường quốc tế.

VDCA đã chỉ ra 5 điểm tác động tiêu cực đối với doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ nội dung số:

Thứ nhất, khó khăn về cạnh tranh quốc tế

Việc phải chịu thuế suất 10% khi xuất khẩu dịch vụ trên nền tảng số xuyên biên giới có thể làm giảm khả năng cạnh tranh của các nhà cung cấp Việt Nam so với các quốc gia khác, nơi thường áp dụng mức thuế suất 0% cho dịch vụ xuất khẩu, kèm theo đó là hoàn thuế đầu vào, giúp doanh nghiệp giảm thiểu chi phí.

Thứ hai, thuế gián thu và tính bất hợp lý khi người tiêu dùng không chịu thuế

Nguyên tắc của thuế GTGT là thuế gián thu, mà người chịu thuế phải là người tiêu dùng cuối cùng.

Tuy nhiên, đối với sản phẩm số, người tiêu dùng ở đây là người xem (không trả tiền) nên doanh nghiệp không thu được tiền thuế Giá trị gia tăng.

Việc áp thuế với sản phẩm trên vô hình chung đánh trực tiếp vào doanh thu của doanh nghiệp. Điều này tạo gánh nặng tài chính lớn cho doanh nghiệp vì họ không thu được thuế từ người tiêu dùng (là người nước ngoài xem nội dung trên các nền tảng xuyên biên giới) nhưng vẫn phải chịu và nộp thuế GTGT cho Nhà nước.

Dẫn ví dụ doanh nghiệp có doanh thu từ nền tảng số (được các nền tảng số chia sẻ) 100 USD. Trường hợp áp theo quy định, doanh nghiệp ngay lập tức phải chịu tiền thuế là 9.09 USD (thuế GTGT), VDCA chỉ ra, thực chất khoản doanh thu trên là do nền tảng số chia sẻ với doanh nghiệp và doanh nghiệp Việt Nam không thu được từ người tiêu dùng.

Thứ ba, thuế GTGT chưa phù hợp với nguyên tắc điểm đến

Theo nguyên tắc điểm đến, (tiêu dùng ở đâu đánh thuế ở đó), Quy định thuế suất 0% nhằm nhường lại quyền đánh thuế GTGT cho quốc gia tiêu thụ dịch vụ. Đây là thông lệ quốc tế mà các quốc gia đều tuân theo. Việc áp thuế 10% làm cho dịch vụ của chúng ta bị tính chồng thuế (vừa bị nộp thuế ở Việt Nam tại khâu nhập khẩu, vừa bị nộp thuế tại quốc gia tiêu thụ dịch vụ đó).

Thứ tư, dịch vụ cung cấp trên nền tảng số thực chất đang bị chồng thuế

Theo phân tích của VDCA, với những nhà sáng tạo nội dung không cư trú tại Mỹ, họ đã bị khấu trừ từ 24-30% thuế thu nhập cho các lượt xem từ Mỹ trước khi nhận thanh toán. Khi thu nhập về Việt Nam, các cá nhân và doanh nghiệp này tiếp tục phải chịu thêm 7-30% thuế nữa (bao gồm thuế GTGT và thuế thu nhập doanh nghiệp hoặc cá nhân).

Chẳng hạn, doanh nghiệp A có doanh thu 100 USD từ Mỹ, sẽ bị khấu trừ 30% tại Mỹ và 10% tại Việt Nam trên khoản sau thuế, tổng khấu trừ lên đến 37% doanh thu, khiến doanh nghiệp chỉ nhận lại 63 USD, chưa tính thuế thu nhập doanh nghiệp.

Thứ năm, việc áp thuế suất 10% làm giảm động lực phát triển ngành văn hóa

Văn hóa là một phần phát triển không thể thiếu trong lộ trình phát triển của đất nước.

Chính phủ cũng đã có ban hành chủ trương thúc đẩy nền công nghiệp văn hóa của Việt Nam. Tuy nhiên, trên thực tế Việt Nam vẫn chưa hình thành được nền công nghiệp văn hóa như mục tiêu, bởi việc đầu tư cho các sản phẩm văn hóa gặp nhiều rủi ro, trên thực tế rất ít sản phẩm văn hóa tạo ra lợi nhuận.

Văn hóa giúp cho bạn bè năm châu biết đến Việt Nam tạo cơ hội giao thương, trao đổi với các nước. Việc áp mức thuế quá cao với sản phẩm văn hóa là rào cản lớn, giảm động lực của các doanh nghiệp tham gia vào phát triển các sản phẩm văn hóa cũng như sáng tạo ra các sản phẩm mới.

Vì thế, VDCA đề xuất Bộ Tài chính xem xét quy định: Các trường hợp không áp dụng thuế suất 0% gồm: Sản phẩm nội dung thông tin số thuộc nhóm giải trí, trò chơi điện tử, phim số, ảnh số, nhạc số, quảng cáo số cung cấp trên nền tảng số mà cơ sở kinh doanh không cung cấp được hồ sơ, tài liệu chứng minh việc tiêu dùng ở ngoài Việt Nam hoặc ở trong khu phi thuế quan theo quy định của Chính phủ.

Anh Lê