80 năm thông tin liên lạc: Hành trình từ ống tre đến vệ tinh và 5G của Việt Nam

Gian trưng bày "Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số - Động lực đột phá cho phát triển đất nước" do Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, diễn ra từ ngày 28.8 - 15.9 tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Việt Nam (VEC, Hà Nội). Sự kiện thuộc khuôn khổ Triển lãm thành tựu đất nước "80 năm Hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc", thu hút sự tò mò và quan tâm của người dân.

Tại đây, khách tham quan có cơ hội chiêm ngưỡng hàng chục hiện vật quý giá - là minh chứng cho sự đóng góp quan trọng của ngành khoa học, công nghệ, bưu chính, viễn thông trong các giai đoạn lịch sử của đất nước.

Giai đoạn kháng chiến và kiến quốc 1945 - 1954

Máy thu vô tuyến sóng ngắn MK2 do các chiến sĩ cách mạng mang về từ Liễu Châu, Trung Quốc, năm 1943, để phục vụ cách mạng. Bên cạnh là ống đựng công văn, tài liệu bằng tre được sử dụng trong những năm kháng chiến chống Pháp.

Giai đoạn này nổi bật với tinh thần tự lực, tự cường. Triển lãm trưng bày súng Bazooka và súng SKZ do kỹ sư Trần Đại Nghĩa và các cộng sự cải tiến, chế tạo. Tháng 11.1946, kỹ sư Trần Đại Nghĩa đã nghiên cứu và sản xuất đạn Bazooka "made in Vietnam" với sức xuyên tương đương sản phẩm của Mỹ.

Từ năm 1948 - 1949, ông và đồng nghiệp trong Cục Quân giới tiếp tục chế tạo súng không giật SKZ, có trọng lượng 20kg, đầu đạn lõm, có khả năng xuyên thủng bê tông dày. Súng SKZ Việt Nam lần đầu xuất trận trong trận đồn Phố Lu và đã phá hủy nhiều lô cốt địch.

Máy điện báo Huygo nặng 100kg, dùng để truyền những mệnh lệnh cách mạng và mệnh lệnh toàn quốc kháng chiến tháng 12.1946.

Các ký tự trên phím soạn lệnh vẫn còn khá rõ dù nó đã trải qua 80 năm thăng trầm lịch sử.

Những năm đầu đất nước giành được độc lập, trang thiết bị thông tin liên lạc còn lạc hậu, các giao thông viên Sơn La trong kháng chiến chống Pháp đã sử dụng ống đựng công văn bằng các khúc tre. Bộ tem bưu chính in chân dung chủ tịch Hồ Chí Minh năm 1946 cũng được tái hiện tại gian trưng bày.

Giai đoạn xây dựng và phát triển đất nước (1954 - 1986)

Chiếc máy vô tuyến điện do Ban Thông tin R lắp ráp và trang bị cho các đơn vị trên chiến trường miền Nam, bảo đảm thông tin liên lạc phục vụ chiến đấu từ năm 1964.

Trong những năm tháng kháng chiến, Việt Nam nhận được sự hỗ trợ rất lớn từ các quốc gia khác. Trong hình là máy điện thoại đi đường do Trung Quốc viện trợ Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.

Với tinh thần tự chủ, tự lực, Việt Nam cũng tự sản xuất những trang thiết bị phục vụ cách mạng. Đây là tổng đài từ thạch 5 số do Cơ xưởng Bưu điện Trung ương sản xuất năm 1956. Cho đến nay, dù đã qua 69 năm thiết bị vẫn còn khá nguyên vẹn.

Tại triển lãm cũng trưng bày mô hình thu nhỏ của công trình Đài Thông tin vệ tinh mặt đất Hoa Sen 1, do Liên Xô cũ giúp xây dựng được khánh thành và đưa vào sử dụng ngày 16.7.1980.

Thời kỳ đổi mới và hội nhập (1986 đến nay)

Mô hình tên lửa đẩy vệ tinh Vinasat-2, vệ tinh Vinasat-1, vệ tinh viễn thông đầu tiên của Việt Nam. Sau khi phóng thành công vệ tinh Vinasat-1 năm 2012, Việt Nam trở thành quốc gia thứ 4 ở khu vực ASEAN và là quốc gia thứ 36 trên thế giới phóng và sở hữu vệ tinh địa tĩnh quốc gia.

Với quyết tâm đi tắt đón đầu và quyết tâm tự lực tự cường, phát triển ngang tầm quốc tế, các nhà mạng viễn thông của Việt Nam đã góp phần đưa nước ta phủ sóng mạng di động băng rộng tới 99,3% thôn bản; tốc độ internet di động 146,64 Mbps (top 20 thế giới); tốc độ mạng cố định của Việt Nam đạt 203,89 Mbps đứng trong top 26 quốc gia trên thế giới; phủ sóng 5G đạt 26%... Trong đó, đáng chú ý là nhà mạng Viettel của Tập đoàn Công nghệ viễn thông Quân đội nằm trong số 3 mạng di động nhanh nhất thế giới, trong khi VinaPhone đứng thứ 2 về tốc độ 5G...

Nam Phong