Ai đứng sau sân bay 'xanh - thông minh' 196.000 tỷ đồng, đẳng cấp top 10 thế giới sắp xuất hiện ở Việt Nam?

Phối cảnh sân bay Gia Bình

Sân bay Gia Bình tại huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh, đang trở thành tâm điểm chú ý của cả nước khi được khởi công với quy mô thuộc hàng lớn nhất miền Bắc. Cách trung tâm Hà Nội khoảng 40 km, sân bay được định hướng trở thành cửa ngõ hàng không hiện đại, vừa phục vụ dân dụng vừa đáp ứng nhiệm vụ an ninh – quốc phòng.

Chủ đầu tư sân bay Gia Bình là Công ty Cổ phần Tập đoàn Masterise. Chủ đầu tư dự án vừa hoàn tất báo cáo đánh giá tác động môi trường. đồng thời bước vào giai đoạn chuẩn bị các thủ tục đầu tư để triển khai sân bay.

VỐN ĐẦU TƯ KHỦNG 196.000 TỶ ĐỒNG

Theo hồ sơ trình cấp thẩm quyền, cảng hàng không quốc tế Gia Bình được xây dựng tại các xã Gia Bình, Lương Tài, Lâm Thao và Nhân Thắng thuộc tỉnh Bắc Ninh, cách trung tâm thành phố Bắc Ninh khoảng 20 km và cách Hà Nội 45 km.

Đây là sân bay quốc tế lưỡng dụng, chia sẻ vai trò vận chuyển hành khách và hàng hóa với cảng hàng không quốc tế Nội Bài trong bối cảnh quỹ đất mở rộng tại Nội Bài ngày càng hạn chế.

Dự án sử dụng khoảng 1.885 ha đất (không tính phần đất an ninh do Bộ Công an quản lý), trong đó hơn 992 ha là đất trồng lúa, khoảng 170 ha đất ở và gần 125 ha đã hoàn thành giải phóng mặt bằng.

Khi thực hiện dự án có tổng cộng có 5.800 hộ dân và 118 tổ chức bị ảnh hưởng, đòi hỏi công tác bồi thường, tái định cư quy mô lớn và nhiều bước phức tạp. Ngoài ra còn có khoảng 18.800 ngôi mộ cần di chuyển.

Tổng vốn đầu tư cho cả hai giai đoạn của dự án là hơn 196.000 tỷ đồng, trong đó giai đoạn 1 (2025–2030) hơn 141.000 tỷ đồng và giai đoạn 2 (2031–2050) gần 55.150 tỷ đồng. Riêng chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng ước tính hơn 29.500 tỷ đồng.

Báo cáo tác động môi trường và đề xuất đầu tư của Masterise định hướng Gia Bình thành sân bay quốc tế hiện đại, đồng thời đảm nhiệm nhiệm vụ quân sự – an ninh, tiếp nhận chuyên cơ và phục vụ các hoạt động đối ngoại cấp cao. Đây cũng sẽ là cảng hàng không trung chuyển hàng hóa với mục tiêu hình thành trung tâm logistics hàng không mới phía Đông Bắc Hà Nội.

Masterise dự kiến phát triển một trung tâm MRO (bảo dưỡng – sửa chữa tàu bay) tầm khu vực, hệ thống kho vận, dịch vụ phi hàng không và các tiện ích thương mại hiện đại.

Tập đoàn cho biết dự án sẽ được xây dựng theo mô hình sân bay Xanh - Thông minh (Smart - Green Airport), ứng dụng AI, IoT và hướng tới tiêu chuẩn vận hành bền vững.

Bản đồ quy hoạch sân bay Gia Bình

Cũng trong báo cáo, Masterise cho biết, trong khu vực toàn cảng hàng không, địa hình tương đối bằng phẳng, không có đồi núi, phần lớn diện tích đất thuộc khu vực này hiện đang được sử dụng cho mục đích trồng lúa, do đó mặt bằng địa hình có cao độ thấp hơn so với khu vực xung quanh.

Theo quy hoạch, sân bay Gia Bình có cấp 4F theo tiêu chuẩn ICAO, hướng tới trở thành cửa ngõ hàng không mới của vùng đồng bằng sông Hồng. Chủ đầu tư dự kiến xây dựng hai đường cất hạ cánh dài 3.500 m, hệ thống đường lăn, sân đỗ đồng bộ, đài kiểm soát không lưu, đèn hiệu hàng không và các hạng mục kỹ thuật khác.

Nhà ga hành khách T1 được thiết kế quy mô 30 triệu lượt khách/năm; trong giai đoạn đầu, công suất khoảng 15 triệu hành khách, tăng dần lên 30 triệu hành khách sau năm 2030. Hệ thống sân đỗ máy bay cũng được mở rộng theo từng giai đoạn: đến năm 2030 có 65 vị trí đỗ và đến năm 2050 có 99 vị trí, dự trữ đất cho mở rộng trong tương lai.

TRỞ THÀNH SÂN BAY XANH, THÔNG MINH, BỀN VỮNG

Tại chương trình nghị sự Kỳ họp thứ 10, sáng ngày 14/11/2025, Quốc hội nghe báo cáo về chủ trương đầu tư dự án xây dựng cảng hàng không quốc tế Gia Bình.

Trình bày Tờ trình về chủ trương đầu tư dự án xây dựng cảng hàng không quốc tế Gia Bình, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, nhằm thể chế hóa các chủ trương, chính sách của Đảng; huy động và phát huy thế mạnh của tư nhân về vốn, công nghệ, quản trị, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng công trình mang tính biểu tượng quốc gia, thể hiện tầm vóc và vị thế mới của Việt Nam; Đảng ủy Chính phủ đã báo cáo và được Bộ Chính trị chấp thuận về chủ trương đầu tư xây dựng sân bay Gia Bình và cho phép thu hút nhà đầu tư trong nước thực hiện đầu tư kinh doanh theo quy định của Luật Đầu tư.

Đây là dự án có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy cực tăng trưởng mới ở phía Đông Hà Nội; đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng không ngày càng tăng của vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc; giảm tải, hỗ trợ cho sân bay Nội Bài đang quá tải nhưng chưa thể đầu tư mở rộng, nâng công suất.

Dự án này cũng là một trong các công trình hạ tầng được lựa chọn đưa vào khai thác, vận hành để phục vụ Hội nghị Cấp cao APEC 2027. Để đáp ứng yêu cầu nêu trên, Dự án cần có các cơ chế, chính sách đặc thù để rút ngắn thời gian chuẩn bị thực hiện và thủ tục hành chính có liên quan.

Việc đầu tư dự án phù hợp với Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Quy hoạch cảng hàng không quốc tế Gia Bình thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Quy hoạch tỉnh Bắc Ninh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Mục tiêu đặt ra là đầu tư xây dựng sân bay Gia Bình theo các chuẩn mực quốc tế, trở thành cảng hàng không thông minh, xanh, bền vững, thế hệ mới đẳng cấp quốc tế, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, phục vụ khai thác lưỡng dụng đảm bảo hoạt động an ninh - quốc phòng và các sự kiện đối ngoại quan trọng, trong đó có Hội nghị Cấp cao APEC năm 2027.

Đồng thời, đạt tiêu chuẩn dịch vụ cảng hàng không quốc tế 5 sao, thuộc nhóm 10 cảng hàng không 5 sao hàng đầu thế giới theo tiêu chí của Skytrax và nằm trong nhóm sân bay có trải nghiệm hành khách xuất sắc (AQS) theo đánh giá của Hội đồng sân bay quốc tế (ACI).

Hướng tới là cửa ngõ hàng không của miền Bắc, là cảng hàng không trung chuyển hành khách, hàng hóa và cơ sở bảo dưỡng, sửa chữa, đại tu máy bay (MRO) của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.

ĐỘNG LỰC TĂNG TRƯỞNG MỚI

Các chuyên gia cho rằng, sân bay Gia Bình được kỳ vọng sẽ giải tỏa áp lực ngày càng tăng tại Nội Bài, đồng thời tạo ra một trung tâm hàng không – logistics mới cho toàn vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc.

Với khả năng xử lý hàng triệu tấn hàng hóa mỗi năm, sân bay Gia Bình sẽ trở thành đầu mối vận chuyển quan trọng trong chuỗi cung ứng của Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Dương và Hà Nội. Đây là khu vực tập trung hàng loạt nhà máy của các tập đoàn điện tử lớn, vốn có nhu cầu vận chuyển hàng không rất cao.

Các chuyên gia dự báo, việc xuất khẩu linh kiện, thiết bị công nghệ cao sẽ thuận lợi hơn rất nhiều khi có một sân bay quốc tế nằm ngay trong vùng sản xuất, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào Nội Bài như hiện nay.

Bắc Ninh cũng định hướng phát triển sân bay Gia Bình thành trung tâm MRO – bảo trì, sửa chữa máy bay phục vụ cả khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Điều này không chỉ giúp đa dạng hóa nguồn thu mà còn đưa Bắc Ninh trở thành một điểm sáng trong mạng lưới công nghiệp hàng không quốc tế, nơi yêu cầu trình độ kỹ thuật cao và khả năng thu hút nguồn nhân lực chất lượng.

Theo đánh giá của truyền thông quốc tế, sân bay được xem như một phần trong chiến lược gia tăng năng lực cạnh tranh của Việt Nam, chuẩn bị cho giai đoạn tăng trưởng mới sau khi nhiều sân bay lớn trong khu vực đã đạt hoặc vượt ngưỡng công suất thiết kế.

Diện tích đất làm dự án Sân bay Gia Bình

Hạ tầng kết nối vùng là một yếu tố quan trọng khác. Một tuyến đường rộng 120m, 10 làn xe, kết nối trực tiếp Hà Nội và Gia Bình đã được đề xuất nhằm bảo đảm khả năng tiếp cận nhanh, giảm tải cho các tuyến quốc lộ hiện hữu và hình thành trục phát triển kinh tế, đô thị hoàn toàn mới giữa Thủ đô và Bắc Ninh. Các doanh nghiệp thuộc Sun Group cũng tham gia lập phương án đầu tư cho tuyến đường này, cho thấy sự gắn kết giữa hạ tầng sân bay và hệ sinh thái giao thông phụ trợ đang dần hình thành với quy mô rất lớn .

Không chỉ là dự án hạ tầng, sân bay Gia Bình còn tạo ra một làn sóng phát triển kinh tế – xã hội mới cho toàn huyện Gia Bình và các khu vực lân cận. Ngay sau khi dự án được công bố, thị trường bất động sản đã ghi nhận sự chuyển động mạnh, giá đất tại nhiều khu vực tăng đáng kể, đặc biệt là những nơi có tiềm năng trở thành vùng dịch vụ, trung tâm logistics hoặc đô thị phụ trợ của sân bay. Điều này phản ánh niềm tin của thị trường vào triển vọng bứt phá mạnh mẽ mà sân bay mang lại cho địa phương trong thời gian tới .

Cùng với biến động bất động sản, dự án còn hứa hẹn tạo ra hàng chục nghìn việc làm mới, từ lao động xây dựng trong giai đoạn đầu cho tới lao động kỹ thuật cao trong vận hành, dịch vụ hàng không, thương mại và lưu trú sau khi sân bay đi vào hoạt động. Bắc Ninh vốn là một tỉnh có tốc độ đô thị hóa nhanh; sự xuất hiện của sân bay sẽ càng thúc đẩy quá trình này, mở ra nhu cầu lớn về trường học, y tế, dịch vụ và hạ tầng xã hội cho cư dân mới.

Ngọc Duy