Ẩm thực kể chuyện: Khi vlog nấu ăn hóa thành 'phim điện ảnh'

Khoảng hai năm trở lại đây, một số nhà sáng tạo nội dung Việt chọn cách dựng video ẩm thực như phim tài liệu ngắn, thể hiện bằng cách như quay chậm, ánh sáng tự nhiên, âm thanh thật, lồng ghép ký ức và sự gần gũi trong đời sống.

Qua đó, khán giả không chỉ học cách nấu món ăn, mà còn được dẫn dắt bằng câu chuyện mẹ và con, bữa cơm đầu mùa, ký ức tết xưa hay đời sống miền quê. Từ đó, một dòng vlog mang tên "ẩm thực kể chuyện" ra đời, nhẹ nhàng nhưng cuốn hút.

Kênh Ẩm thực mẹ làm do anh Đồng Văn Hùng mở từ năm 2019 (hiện đã vượt hơn một triệu người theo dõi trên YouTube và TikTok), trở thành một trong những kênh đầu tiên định hình phong cách "ẩm thực kể chuyện". Trong các video của mình, anh Hùng để mẹ mình nấu những món ăn quen thuộc vùng trung du Bắc Bộ như rau dền luộc, canh cua, cà pháo muối, bánh chưng, đậu hũ làm thủ công...

Không gian thôn quê Bắc bộ gần gũi, mộc mạc được tái hiện trong kênh Ẩm thực mẹ làm. Ảnh chụp màn hình

Điểm đặc biệt của kênh là cách dàn dựng chỉn chu như một bộ phim tài liệu: khung hình đẹp, ánh sáng tự nhiên, âm thanh sống động từ tiếng gió, tiếng nước, tiếng bếp củi lách tách. Không có nhạc nền rộn ràng, không thoại nhiều, người xem lắng nghe bằng cả thị giác và cảm giác.

Năm 2024, Forbes Asia đưa anh Đồng Văn Hùng vào danh sách "30 Under 30", cho rằng anh là người "góp phần tái hiện đời sống nông thôn Việt Nam qua góc nhìn ẩm thực cảm xúc". Dù nổi tiếng, anh Hùng vẫn giữ nguyên cách làm nội dung chậm rãi, chân thành.

Diễn viên Huỳnh Anh Tuấn là gương mặt quen thuộc trong các vở kịch sân khấu và phim truyền hình, nay anh lại nổi tiếng trên TikTok nhờ loạt video nấu ăn miệt quê. Tài khoản của anh thu hút hơn một triệu lượt theo dõi với phong cách gần gũi: khung cảnh là căn nhà gỗ giữa vườn ở Long An, các món ăn là đặc sản miền Tây như cá lóc nướng trui, canh chua bông điên điển, lẩu mắm...

Kênh ẩm thực của diễn viên Huỳnh Anh Tuấn truyền tải những món ăn miền Tây Nam bộ. Ảnh chụp màn hình

Từng chia sẻ trên báo chí, ban đầu anh chỉ muốn ghi lại khoảnh khắc cuộc sống sau sân khấu. Nhưng khi video "canh khổ qua cá thác lác" đạt hàng trăm ngàn lượt xem trong vài ngày, anh nhận ra người xem yêu thích sự chân thành hơn là kỹ xảo cầu kỳ. Anh không dùng thoại, không dùng nhạc nền, chỉ để tiếng bếp, tiếng chim và tiếng rổ rau lọc nước làm nhạc nền tự nhiên. Một số clip còn xen lẫn hình ảnh anh đọc thơ hoặc hát dân ca.

Thêm nữa, anh còn thường xuyên chia sẻ kiến thức văn hóa ẩm thực vùng miền, góp phần gìn giữ giá trị truyền thống qua hình thức hiện đại trong mỗi video.

Sinh năm 1995, người dân tộc Dao, sống tại Hà Giang, chị Lý Thị Thủy bắt đầu sáng tạo nội dung trên TikTok vào năm 2022 với mong muốn giới thiệu sản vật địa phương. Nhưng chính chất liệu cuộc sống giản dị cùng góc nhìn thôn quê vùng cao khiến kênh Ôlala Đồ Vùng Cao trở thành hiện tượng mạng xã hội.

Theo đó, chị Thủy không học quay phim hay dựng video chuyên nghiệp, chị chỉ dùng điện thoại, chọn khung cảnh thật như nương rẫy, suối đầu bản, gian bếp gỗ rồi dựng clip theo mạch đời sống thật. Mỗi video là một phần công việc thường ngày: đi rừng hái măng, trồng bắp cải, nướng gà bọc đất, làm cơm lam...

Một góc thường nhật ở kênh Ôlala Đồ Vùng Cao, chia sẻ về cuộc sống, món ăn của đồng bào dân tộc vùng cao. Ảnh chụp màn hình

Điều đặc biệt là video của chị Thủy không có nhạc nền, thay vào đó là tiếng tự nhiên của suối chảy, tiếng chân bước trên lá khô, tiếng dao chặt thịt... Nhờ đó, clip có chất liệu âm thanh gần như ASMR (phản ứng kích thích cảm giác tự động), tạo cảm giác thư giãn, dễ chịu cho người xem.

Nội dung của chị truyền cảm hứng về lòng tự hào dân tộc, gìn giữ văn hóa và mời gọi sự trân trọng với lao động nông nghiệp của người miền núi, điều hiếm gặp trong môi trường TikTok vốn nhiều hiệu ứng và trào lưu nhanh thoái trào.

Có thể nói, TikTok, YouTube hay Facebook không còn là nơi chỉ chia sẻ video giải trí thuần túy. Trong làn sóng sáng tạo nội dung mới, ẩm thực không chỉ là món ăn mà là một hình thức kể chuyện, nơi mỗi nồi cơm, tô canh, thố cá kho… trở thành miền ký ức của nhiều người. Thành công của một số nhân vật như anh Đồng Văn Hùng, anh Huỳnh Anh Tuấn hay chị Lý Thị Thủy cho thấy người Việt vẫn yêu những điều chân phương. Khi người làm nội dung chọn đi chậm, đi sâu vào nội dung văn hóa ẩm thực Việt với sự mộc mạc, gần gũi thì rất dễ chạm đến cảm xúc và sự gắn bó của người xem.

Tổng hợp

Phúc An