Ấn Độ chính thức đối mặt cú sốc thuế quan lớn

Đòn thuế mới nhất của Tổng thống Mỹ Donald Trump lên Ấn Độ dự kiến đe dọa hơn một nửa giá trị xuất khẩu của Ấn Độ sang thị trường Mỹ.

50% - con số đầy áp lực

Ban đầu, Tổng thống Donald Trump tuyên bố áp 25% thuế lên hàng hóa Ấn Độ, nhưng đầu tháng này ông ký sắc lệnh bổ sung thêm 25% thuế liên quan đến việc New Delhi mua dầu từ Nga. Như vậy, tổng mức thuế mà Mỹ áp lên nước đồng minh này đã tăng lên 50%, mức cao nhất áp dụng với một quốc gia châu Á.

Một công nhân đẩy xe chở tôm đông lạnh đóng gói tại một nhà máy ở ngoại ô Vishakhapatnam, Ấn Độ. Ảnh: CNN

Chính phủ Ấn Độ ước tính mức thuế mới ảnh hưởng đến 48,2 tỷ USD xuất khẩu. Các quan chức cảnh báo việc tác động tới hàng xuất sang Mỹ có thể đe dọa thị trường việc làm và làm chậm tăng trưởng kinh tế.

Theo viện nghiên cứu Global Trade Research Initiative (New Delhi), các ngành thâm dụng lao động như dệt may, đá quý và trang sức, da giày, thực phẩm và ô tô sẽ chịu tác động nặng nề nhất.

Ông Ajay Srivastava, nhà sáng lập Viện - cựu quan chức thương mại, nhận định: “Chế độ thuế quan mới là cú sốc chiến lược, đe dọa xóa sổ sự hiện diện lâu đời của hàng hóa Ấn Độ tại Mỹ, gây thất nghiệp và làm suy yếu vai trò của nước này trong chuỗi giá trị công nghiệp.”

Một số lĩnh vực như dược phẩm và điện tử được Mỹ tạm miễn trừ, mang lại chút nhẹ nhõm cho Ấn Độ do có mức xuất khẩu lớn trong các ngành này.

Tại thành phố Agra, ông Puran Dawar, chủ một doanh nghiệp giày da và Chủ tịch khu vực của Hội đồng Xuất khẩu Da, cho biết ngành này sẽ bị ảnh hưởng nặng nếu không có nhu cầu nội địa và thị trường thay thế. Ông nhấn mạnh Mỹ cũng sẽ chịu thiệt vì người tiêu dùng phải mua hàng đắt hơn.

Trong khi đó, Tổng giám đốc Liên đoàn các Tổ chức Xuất khẩu Ấn Độ Ajay Sahai cảnh báo nhiều sản phẩm “sẽ mất khả năng thương mại chỉ sau một đêm.”

Khả năng chuyển mình của Ấn Độ?

Các đòn thuế có hiệu lực, đồng thời điểm Washington tiếp tục gây sức ép buộc New Delhi mở cửa thị trường nông nghiệp và sữa. Sau 5 vòng đàm phán, Ấn Độ và Mỹ vẫn chưa đạt được thỏa thuận thương mại song phương. Thủ tướng Narendra Modi tuyên bố không nhượng bộ: “Lợi ích của nông dân, doanh nghiệp nhỏ và ngành sữa là ưu tiên hàng đầu. Chính phủ tôi sẽ bảo vệ họ.”

Tuần này, một phái đoàn Mỹ đã hủy kế hoạch đến New Delhi cho vòng đàm phán thứ sáu.

Trong diễn biến liên quan, Chính phủ Ấn Độ đang xúc tiến cải cách để giảm tác động, gồm điều chỉnh thuế hàng hóa và dịch vụ nhằm hạ chi phí bảo hiểm, ô tô, thiết bị gia dụng trước lễ Diwali vào tháng 10; đồng thời bàn thảo hỗ trợ tín dụng ưu đãi cho doanh nghiệp xuất khẩu và mở rộng thị trường sang các khu vực Mỹ Latinh, châu Phi, Đông Nam Á. Đàm phán thương mại với EU được dự báo sẽ khẩn trương hơn.

Dầu mỏ và căng thẳng địa chính trị

Giá dầu giảm mạnh do lo ngại tác động từ thuế quan Mỹ áp với Ấn Độ liên quan tới động thái mua dầu Nga. Cụ thể, dầu Brent duy trì giá ở mức xấp xỉ 67 USD/thùng sau khi giảm hơn 2%, trong khi dầu WTI giao dịch trên 63 USD/thùng.

Ấn Độ vẫn duy trì nhập khẩu dầu từ Moscow ở mức 1,4 - 1,6 triệu thùng/ngày từ tháng 10, so với mức trung bình 1,8 triệu thùng/ngày nửa đầu năm. Bà Vandana Hari, sáng lập công ty phân tích Vanda Insights, nhận định chưa có chỉ thị nào từ New Delhi yêu cầu dừng mua dầu Nga, nên các nhà máy lọc dầu không có lý do để tự cắt giảm.

Giá dầu Brent đã giảm khoảng 10% trong năm nay khi cuộc chiến thương mại do Mỹ dẫn đầu làm dấy lên lo ngại về nhu cầu, trong khi OPEC+ nới lỏng hạn chế nguồn cung. Điều này làm gia tăng lo ngại tình trạng dư cung, trong đó Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) dự báo có thể đạt mức thặng dư kỷ lục vào năm tới. Ngày 26/8, Tổng thống Donald Trump ca ngợi việc giá dầu tiệm cận 60 USD/thùng, đồng thời nói rằng giá dầu thô sẽ “sớm giảm thêm”.

Ông Trump cũng cảnh báo về một “cuộc chiến kinh tế” nếu không "bắc cầu" thành công thỏa thuận hòa bình giữa Nga và Ukraine. Theo giới quan sát, việc Mỹ áp thuế nặng lên Ấn Độ, nhưng chưa thực hiện tương tự với Trung Quốc, cũng là "khách hàng dầu" lớn của Nga, cho thấy đây là một phần trong chiến lược rộng hơn nhằm gây áp lực chấm dứt cuộc xung đột tại Ukraine.

Cẩm Anh