An Giang: Trồng bưởi da xanh theo công nghệ cao

Vườn bưởi da xanh "hiện đại"

Sáng 23.8, phóng viên Một Thế Giới đến thăm vườn bưởi da xanh Hùng Hạnh được trồng và chăm sóc theo phương thức canh tác công nghệ cao, được đánh giá nhà vườn hiện đại nhất tỉnh An Giang. Chủ vườn Nguyễn Quốc Hùng (70 tuổi) nhiệt tình đón tiếp và chia sẻ về quá trình đầu tư, kinh nghiệm sản xuất, nhất là việc áp dụng công nghệ vào nông nghiệp.

Vườn bưởi da xanh Hùng Hạnh tại xã Óc Eo, tỉnh An Giang - Ảnh: Tô Văn

Ông Hùng và vợ tại vườn bưởi da xanh Hùng Hạnh - Ảnh: Tô Văn

Xuất thân từ gia đình có truyền thống làm nông nghiệp, sau khi lập gia đình, vợ chồng ông Hùng sống chung với gia đình vợ và được cha mẹ vợ cho 3ha đất trồng lúa. Sau 1975, vùng đất Óc Eo hoang hóa, ngập phèn nên canh tác lúa không hiệu quả. Nhiều gia đình đã bán đất để chuyển đi nơi khác, nhưng vợ chồng ông Hùng vẫn chịu khó bám nơi này, quyết không buông cây lúa. Hằng ngày ông Hùng siêng năng cày cấy, bà Hạnh ở nhà nhận may đồ. Cứ thế, thu nhập hằng năm được bao nhiêu ông Hùng dành dụm mua đất.

Những thửa đất xung quanh người dân bán để di cư nơi khác được vợ chồng ông Hùng mua lại. Dần dà, vợ chồng ông có hàng chục hecta đất ruộng liền kề. Trong quá trình trồng lúa, ông được chính quyền và cán bộ nông nghiệp hướng dẫn, chuyển giao khoa học kỹ thuật nên trình độ sản xuất dần nâng cao.

Trồng lúa đến năm 2016, ông Hùng bàn với vợ tạm dừng chuyển sang trồng bưởi da xanh - Ảnh: Tô Văn

Trồng lúa đến năm 2016, ông Hùng bàn với vợ tạm dừng, chuyển sang trồng cây ăn trái để việc chăm sóc nhẹ nhàng hơn. Tìm hiểu nhiều mô hình cây ăn trái, sau chuyến đi tham quan mô hình trồng bưởi da xanh ở Bến Tre, ông Hùng quyết định chọn cây bưởi để chuyển đổi hướng canh tác.

“Bước đầu tôi phải lên thiết kế, có bản vẽ quy hoạch chi tiết từng khu trồng, nhà điều hành, hệ thống đi lại nội bộ, hệ thống tưới nước, khu xử lý rác thải, nhà ở cho công nhân... Xác định ngay từ đầu là sản xuất theo hướng thực phẩm an toàn, áp dụng công nghệ cao nên mọi khâu đều phải đầu tư khá lớn. Ngoài 1 tỉ đồng của gia đình, tôi còn phải vay mượn để kiến thiết vườn, mua sắm máy móc phục vụ canh tác, đến nay đã hơn 3 tỉ đồng”, ông Hùng kể.

Ông Hùng chỉnh sửa hệ thống tưới phun mưa, tưới nhỏ giọt được lắp đặt trong vườn bưởi - Ảnh: Tô Văn

Cùng với quá trình canh tác, những hệ thống tưới phun mưa, tưới nhỏ giọt được lắp đặt trong vườn. Với 5,3ha, nhưng chỉ cần ấn nút là hệ thống tưới hoạt động, thay cho hàng chục lao động nếu bắc vòi tưới thủ công. Nhiều lúc sống cùng gia đình cách vườn bưởi khoảng 10km nhưng ông Hùng vẫn quản lý vườn từ xa qua hệ thống phần mềm quản lý và các kỹ sư phụ trách.

Đáng ghi nhận là vườn bưởi da xanh Hùng Hạnh đã được “số hóa” trong canh tác - một phương thức sản xuất hiện đại tiên tiến trong nông nghiệp trên thế giới. Quá trình sinh trưởng, canh tác, thu hoạch đều được cập nhật vào phần mềm quản lý trên nền tảng internet.

Từng cây bưởi được đánh số định danh, cập nhật lý lịch chăm sóc với đầy đủ thời điểm ra hoa, cho quả, ngày nào bón loại phân gì, thời điểm thu hoạch... Các đối tác thu mua sản phẩm bưởi ở đây có thể kiểm tra, giám sát quá trình canh tác ngay trên mạng internet.

Trái bưởi da xanh Hùng Hạnh được sản xuất theo quy trình VietGAP, từng trái khi bán khỏi vườn còn được dán mã QR về nguồn gốc xuất xứ - Ảnh: Tô Văn

Được công nhận sản phẩm hữu cơ, sản xuất theo quy trình VietGAP, từng trái bưởi khi ra thị trường còn được dán mã QR về nguồn gốc xuất xứ. Đây chính là những cơ sở quan trọng để chủ vườn thực hiện các thủ tục hướng đến xuất khẩu sản phẩm ra nước ngoài.

Thu nhập hơn 1 tỉ đồng/năm

Với 3.000 cây bưởi trưởng thành, đã cho thu hoạch từ những năm 2019 - 2021, đến nay vườn bưởi da xanh Hùng Hạnh có sản lượng 80 tấn quả/năm. Theo chủ vườn, những năm gần đây vườn bưởi cho thu nhập khoảng hơn 1 tỉ đồng mỗi năm.

Chúng tôi đã có buổi trải nghiệm vườn bưởi Hùng Hạnh để tìm hiểu các khâu sản xuất sạch theo hướng hữu cơ. Ông Hùng cho biết, suốt quá trình sinh trưởng và phát triển, cây bưởi ở đây hoàn toàn không bị tác động bởi phân hóa học.

“Tôi đã hợp tác với một doanh nghiệp chế biến thủy sản, sau khi phi lê cá, chúng tôi lấy xương cá, lòng cá xay nhỏ và thủy phân để làm phân bón dạng lỏng cho cây. Khâu bón phân cũng được hiện đại hóa bằng cách hòa với nước trong các bể lớn, vận hành hệ thống tưới nhỏ giọt, phân dẫn đến từng gốc cây, tiết kiệm hàng trăm ngày công lao động so với bón phân thông thường.

Ngoài ra, toàn bộ rác thải, chất thải của gia cầm được nuôi trong vườn và phân bò mua từ những hộ dân gần nhà cũng được ủ mục để bón cho cây bưởi. Vận hành theo hướng nông nghiệp tuần hoàn, ông Hùng còn cho thu gom toàn bộ bưởi rụng cùng những quả còi quả sâu trên cây để ủ làm phân bón.

Chúng tôi thắc mắc những trái bưởi nơi đây không lớn như nhiều vườn bưởi ở địa phương khác. Ông Hùng giải thích, dùng phân hóa học, nhất là lân, sẽ kích thích quả bưởi rất to, nhưng các đối tác và siêu thị sẽ không mua. Canh tác theo hướng hữu cơ, trái bưởi tuy nhỏ nhưng cầm có cảm giác rất nặng, vị ngọt hơn nhiều.

“Chúng tôi chỉ nuôi gia cầm dưới tán bưởi để cỏ bớt mọc chứ không phun thuốc trừ sâu độc hại. Đây cũng chính là phương thức trồng cây ăn quả mà nhiều nước nông nghiệp hiện đại đang áp dụng. Phân bón hóa học làm giun và các côn trùng có lợi trong đất quanh vùng gốc bị chết”, ông Hùng lý giải.

Những trái bưởi vườn ông Hùng không lớn như ở nhiều vườn bưởi địa phương khác nhưng chất lượng rất tốt - Ảnh: Tô Văn

Trên những cây bưởi trong vườn, hàng mấy chục quả lúc lỉu trĩu cành, chủ vườn phải dùng gậy chống để không bị gãy. Những múi bưởi được tích đầy đủ dinh dưỡng hữu cơ tự nhiên nên ngọt lịm trên đầu lưỡi, đúng như lời ông Hùng giới thiệu.

“Cây bưởi được bón đầy đủ phân hữu cơ sẽ có sức khỏe, chống chịu sâu bệnh tốt, cho nhiều quả và chất lượng quả sẽ tốt. Một lợi thế khác của trái bưởi nơi đây là không dùng phân hóa học nên có thể để tới 1 - 2 tháng chưa hỏng, trái ngược với những trái bưởi cùng loại ở những trang trại lạm dụng phân vô cơ và chất kích thích cho quả to. Tạo được uy tín thị trường nhờ trung thành với sản xuất sạch theo hướng hữu cơ, sản phẩm bưởi ở đây đã được bao tiêu với các chuỗi cung ứng ở trong tỉnh”, bà Hạnh vợ ông Hùng cho biết.

Thành công là vậy, nhưng ông Hùng không giữ kinh nghiệm cho riêng mình mà luôn mong muốn người dân địa phương thay đổi, cùng sản xuất hiện đại để tạo thành lợi thế cạnh tranh toàn vùng. Hơn chục năm nay, ông Hùng duy trì thuê 7 hộ gia đình làm việc thường xuyên cho gia đình mình trên cánh đồng trồng lúa và vườn bưởi da xanh, cũng như các việc liên quan đến 2 loại nông sản này.

Để các hộ gia đình yên tâm làm việc lâu dài, ông Hùng đã xây sẵn 7 căn nhà kiên cố trên đất gia đình mình cho 7 hộ gia đình nhân công ở. Hằng ngày các thành viên lao động của các hộ được ông Hùng trả tiền công theo giờ. Con cái họ được vợ chồng ông hỗ trợ tiền học phí, tập vở, giấy bút...

Theo lãnh đạo UBND xã Óc Eo, trồng bưởi theo hướng hữu cơ của ông Nguyễn Quốc Hùng chính là cách làm nông nghiệp kiểu mẫu ở xã trong lĩnh vực trồng trọt, đây là khu chuyên canh bưởi với diện tích lớn nhất xã, áp dụng được các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất. Mô hình này tạo được bước đột phá trong cách làm, có sự lan tỏa để nhiều người học tập.

“Với những thành tích lao động, ông Hùng được công nhận là nông dân sản xuất kinh doanh giỏi các cấp nhiều năm liền. Từ năm 2015 đến nay, ông Hùng là nông dân sản xuất kinh doanh giỏi cấp tỉnh. Đặc biệt năm 2021, thêm một lần nữa, ông Hùng nhận danh hiệu Nông dân Việt Nam xuất sắc”, cán bộ xã cho biết.

Tô Văn