Ảnh hưởng của chính sách IMF đối với ngành dầu khí Indonesia
Bộ trưởng Năng lượng và Tài nguyên Khoáng sản Indonesia, ông Bahlil Lahadalia, mới đây nhận định rằng sự can thiệp của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) trong giai đoạn khủng hoảng tài chính châu Á năm 1998 là một trong những yếu tố có thể đã ảnh hưởng đến sự suy giảm sản lượng dầu khí của Indonesia trong hơn hai thập kỷ qua.
Một công trình dầu khí ở Indonesia. Ảnh AFP
Theo ông Bahlil, trong thời kỳ khủng hoảng, IMF đã khuyến nghị Indonesia điều chỉnh khung pháp lý ngành dầu khí như một phần trong khoản hỗ trợ kinh tế. Ông cho rằng việc thay đổi Luật Dầu khí theo hướng này không mang lại hiệu quả như kỳ vọng, và có thể đã góp phần vào xu hướng giảm sản lượng khai thác dầu tại Indonesia kể từ đó.
“Từ khi chúng ta điều chỉnh luật theo khuyến nghị của IMF, sản lượng dầu khai thác đã giảm dần”, ông phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh về nhân lực tổ chức ngày 3/6/2025 tại JCC Senayan, Jakarta.
Thống kê cho thấy, trong giai đoạn trước khủng hoảng (1996–1998), sản lượng dầu của Indonesia đạt khoảng 1,5–1,6 triệu thùng/ngày, trong đó khoảng 500.000 thùng phục vụ nhu cầu nội địa, phần còn lại được xuất khẩu. Thời điểm đó, Indonesia là một trong những nước xuất khẩu dầu lớn và là thành viên của Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC).
Tuy nhiên, đến năm 2024, sản lượng dầu của Indonesia đã giảm xuống còn khoảng 580.000 thùng/ngày, trong khi nhu cầu tiêu thụ trong nước tăng mạnh lên khoảng 1,6 triệu thùng/ngày, dẫn đến khoảng cách lớn giữa cung và cầu. Theo ông Bahlil, điều này khiến Indonesia phải nhập khẩu phần lớn dầu phục vụ tiêu dùng trong nước.
Từ góc nhìn chính sách, ông Bahlil – cũng là Chủ tịch Đảng Golkar – kêu gọi cần xây dựng định hướng phát triển ngành năng lượng phù hợp với thực tiễn và nhu cầu nội tại, đồng thời giảm sự phụ thuộc vào các khuyến nghị quốc tế có thể không phù hợp với bối cảnh cụ thể của Indonesia. Ông cho biết Chính phủ hiện đang triển khai các biện pháp khôi phục ngành dầu khí, bao gồm thu hút đầu tư và thúc đẩy công nghiệp chế biến sau khai thác.
Ở khía cạnh chuyên môn, chuyên gia kinh tế năng lượng Pri Agung Rakhmanto – nhà sáng lập Viện ReforMiner – cho rằng việc tăng mạnh sản lượng dầu trong ngắn hạn là một thách thức. Theo ông, mục tiêu khả thi hiện nay là làm chậm đà suy giảm sản lượng, và bảo đảm đủ nguồn cung để đáp ứng các chỉ tiêu trong dự toán ngân sách.
“Việc hoàn thành mục tiêu ngân sách vẫn nằm trong tầm tay, vì chỉ tiêu đặt ra không quá cao. Tuy nhiên, nếu muốn thực sự đảo ngược xu hướng suy giảm sản lượng, thì sẽ cần nhiều nỗ lực hơn nữa”, ông nhận định trong cuộc phỏng vấn với báo Tempo vào ngày 14/10/2024.
Ông Pri cũng nhấn mạnh vai trò của Pertamina – tập đoàn dầu khí quốc doanh – trong việc phục hồi sản lượng, đặc biệt tại các mỏ đã được chuyển giao từ các nhà thầu nước ngoài. Ông cho rằng để đạt được điều này, cần có chính sách khuyến khích đầu tư rõ ràng và hấp dẫn nhằm tạo động lực cho hoạt động khai thác.
