Áo dài Việt giữa trời Âu: Khi dải lụa quê hương tung cánh

Từ "cứu cánh" thành biểu tượng tự hào

Gần 20 năm sinh sống và làm việc tại Paris (Pháp), chị Nguyễn Đức Diane Thu Dung được biết đến với vai trò là Chủ tịch Hội Tôn vinh Văn hóa Việt (APCV) và từ tháng 12/2023 đảm trách thêm vị trí Chủ nhiệm CLB Di sản Áo dài Việt Nam tại Pháp, CLB đầu tiên được thành lập tại nước ngoài.

Chị Thu Dung và ông Eric Pliez, Thị trường Paris quận 20, trong Chương trình kỷ niệm 5 năm thành lập APCV năm 2024 tại Tòa thị chính Paris quận 20.

Với mong muốn có thể lan tỏa các giá trị văn hóa Việt, đặc biệt là trang phục truyền thống Áo dài đến gần hơn với bạn bè quốc tế, chị Dung cùng với những người bạn của mình từng tổ chức thành công rất nhiều hoạt động cộng đồng, đặc biệt là buổi trình diễn Áo dài ở Tòa Thị chính Paris quận 20 nhân kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Pháp - Việt.

"Trên nền nhạc cổ điển và trong không gian sang trọng của Tòa Thị chính, những tà Áo dài Việt Nam mang họa tiết đặc trưng văn hóa Pháp, sải những bước chân đầy kiêu hãnh trước sự tán thưởng nồng nhiệt của khách mời. Đó là một cảm xúc đầy tự hào về cội nguồn của mình", chị Thu Dung không giấu được sự xúc động.

Chị Thu Dung và ông Eric Pliez, Thị trường Paris quận 20, trong Chương trình kỷ niệm 5 năm thành lập APCV

Tự nhận mình là người "lụy Áo dài" và luôn ấp ủ tham vọng tổ chức một "Việt Nam Fashion Show" tại Paris, nơi tà Áo dài Việt sẽ có cơ hội được tỏa sáng tại kinh đô thời trang danh tiếng, nhưng, ít ai biết rằng chị Thu Dung từng là người ngại mặc áo Áo dài, bởi "tính cách đơn giản, đặc trưng của khối kỹ thuật".

Dù vậy, theo như lời chị chia sẻ, công việc kỹ sư nghiên cứu lâm sàng tại các bệnh viện lớn ở Pháp, khiến chị thường xuyên phải tham dự nhiều cuộc họp, hội thảo cùng với các giáo sư, bác sĩ đầu ngành cũng như các tập đoàn dược phẩm hàng đầu trên thế giới.

Việc chọn trang phục như thế nào để phù hợp với "tầm của đối tác" luôn là điều khiến chị phải lo nghĩ, bởi "họ luôn khoác trên mình những bộ cánh đến từ các thương hiệu nổi tiếng với giá lên tới vài ngàn euro". Không muốn biến mình trở thành người lạc lõng trong đám đông, nhưng cũng không đủ tài chính để "chạy đua với các thương hiệu xa xỉ", chị Thu Dung bỗng nghĩ đến Áo dài như một "phương án cứu cánh" giúp chị tự tin hơn trong các cuộc họp.

Kết quả là, Áo dài không những tạo ấn tượng mà còn để lại dấu ấn mạnh mẽ với đối tác sau mỗi lần chị xuất hiện. Nhưng, chính những câu hỏi về nguồn gốc của Áo dài đã khiến chị Thu Dung cảm thấy chạnh lòng.

"Ai cũng khen Áo dài nhưng rồi họ hỏi: đây là áo truyền thống Trung Quốc phải không? Mình giải thích lần đầu, lần thứ hai và rất nhiều lần sau nữa, họ vẫn lầm tưởng Áo dài không phải là trang phục truyền thống của Việt Nam, điều này khiến lòng tự tôn dân tộc của mình bị tổn thương", chị Thu Dung chia sẻ.

Chị Thu Dung và con gái trong tà áo dài mang đậm văn hóa Việt.

Rất nhiều thế hệ cha ông đã ngã xuống để bảo vệ non sông, gìn giữ cội nguồn, để chị và những người bạn của mình được sống trong hòa bình. Vậy mà chị lại thờ ơ, vô cảm với chính nguồn cội của mình. Nghĩ vậy, chị đã quyết tâm cho ra đời APCV với hai mũi nhọn ban đầu là Áo dài và Ẩm thực.

Cầu nối giữa truyền thống và hiện đại

Không phải ngẫu nhiên mà chị Phan Bích Thiện (Budapest, Hungary) được mệnh danh là "cầu nối văn hóa Á - Âu" và được bầu làm Chủ tịch CLB Di sản Áo dài Việt Nam tại Châu Âu. Bởi, dù đã có gần 40 năm sinh sống và làm việc tại nước ngoài, nhưng đối với chị Bích Thiện, văn hóa và cội nguồn Việt luôn là hơi thở, là nguồn sống và là giá trị cốt lõi mà chị muốn gìn giữ và lan tỏa. Vì vậy, dù là trong các dịp gặp gỡ, hội nghị ngoại giao hay trong đời sống hàng ngày, chị Thiện luôn chọn cho mình tà Áo dài, như một thông điệp lan tỏa những giá trị văn hóa truyền thống của phụ nữ Việt Nam.

Gia đình chị Bích Thiện cùng nguyên Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh trong Nhà Quốc hội Hungary.

Chia sẻ cuộc sống của mình trước khi cùng chồng xây dụng tổ ấm tại Hungary, chị Thiện tự hào kể, tuổi thơ của chị may mắn khi được nuôi dưỡng bởi mùi sen Tây Hồ, bởi tiếng chuông chùa Trấn Quốc, bởi những lời ru của Mẹ và cả những tà Áo dài cứ thấp thoáng trên phố phường và những ngôi chùa cổ kính.

Vì vậy, khi quyết định rời quê hương, chị đã không chần chừ mà "gói" một chút "linh hồn Việt Nam", mang bỏ vào căn nhà nhỏ của mình giữa Budapest cổ kính. Chị Bích Thiện khoe: "Mọi ngóc ngách trong nhà đều phảng phất những nét văn hóa Việt. Đối diện chiếc lò sưởi là ban thờ được chính tay các nghệ nhân ở Đồng Kỵ (Bắc Ninh) chạm khắc, tường được trang trí bằng bộ tranh tứ quý bằng gốm từ làng nghề Bát Tràng. Và, "kho báu" của cả ba mẹ con chính là những chiếc Áo dài, tất cả đều được mình đặt may với những họa tiết mang đậm nét văn hóa Việt".

Chị Bích Thiện cùng 2 con gái trong tà áo dài truyền thống.

Cũng theo chị Bích Thiện, do 2 con gái của chị được sinh ra, lớn lên và học tập trong môi trường đa văn hóa. Vì vậy, để các con không quên một nửa dòng máu trong người mang cội nguồn Việt, ngay từ khi hai con gái ra đời, chị đã chủ động nói chuyện với các con bằng tiếng Việt, đọc cho các con nghe truyện cổ tích Việt Nam.

Đến khi các con của chị lớn hơn một chút, chị cũng chủ động chia sẻ với các con về truyền thống mặc Áo dài của phụ nữ Việt trong các dịp quan trọng, về lịch sử cũng như sự phát triển của Áo dài qua các thời kỳ. Chính vì vậy, mẹ con chị có thói quen cùng mặc áo dài trong các dịp quan trọng.

"Có lần, trong dịp Quốc khánh, cả nhà mặc áo dài đi diễu hành ngoài đường. Mọi người khen đẹp quá rồi các con hào hứng giới thiệu đó là trang phục truyền thống của phụ nữ Việt Nam. Cũng chính các con là người đưa ra ý tưởng may Áo dài kết hợp với họa tiết hoa và màu sắc mang đậm bản sắc văn hóa Hungary để mặc trong dịp khai mạc Diễn đàn Phụ nữ VN tại Châu Âu diễn ra tại Budapest. Điều đó khiến mình vô cùng tự hào, bởi các con chính là cầu nối giữa truyền thống và hiện đại, để Áo dài có thể tự do tung bay giữa trời Âu", chị Bích Thiện chia sẻ.

Các thành viên CLB Di sản Áo dài Việt Nam tại Châu Âu trong ngày thành lập tại Budapest.

"Các con thích mặc áo dài và rất háo hức khi được giới thiệu về truyền thống Áo dài cho bạn của các con. Đi học xa nhà, nhưng trong Vali các con lúc nào cũng có sẵn 1-2 bộ Áo dài để mặc vào các dịp đặc biệt. Mình cảm thấy rất hạnh phúc và may mắn vô cùng khi văn hóa, truyền thống của người phụ nữ Việt Nam đã ngấm vào tâm hồn các con một cách tự nhiên nhất".

Nguyễn Hằng