Ba 'lát cắt cuộc đời' của nhà văn Pháp nhận Nobel Văn học
Là người 'tự khai thác chính mình', Annie Ernaux đào sâu vào ký ức, cuộc đời của bản thân qua những tác phẩm hồi ký.
Nhã Nam và Viện Pháp vừa phối hợp ra mắt 3 tác phẩm của nhà văn Annie Ernaux: Nỗi nhục, Cơn cuồng si và Một người phụ nữ.
Ba cuốn sách hé lộ những hồi ức sâu thẳm, từ kỷ niệm thơ ấu cho đến bí mật thầm kín nhất của nhà văn, những điều mà có lẽ không phải ai cũng đủ dũng cảm để phơi bày.
Nhà văn Annie Ernaux.
Là nhà văn nữ người Pháp đầu tiên nhận giải Nobel Văn học danh giá, Annie Ernaux có lối viết trung lập, không phán xét, ẩn dụ, so sánh lãng mạn mà khách quan, không đánh giá cao cũng như không hạ thấp giá trị sự thật. Bước ngoặt trong sự nghiệp sáng tác của bà chính là sau khi ra đời tác phẩm Một chỗ trong đời, áp dụng phong cách viết tối giản, thực tế và lạnh lùng kiểu "văn phong phẳng".
Nếu như Nỗi nhục kể lại ẩn ức tâm lý thời niên thiếu thì Cơn cuồng si là câu chuyện về tình yêu bị cấm đoán, không có tương lai, Một người phụ nữ là những hồi ức xa xôi về người mẹ thân yêu đã qua đời.
Các tác phẩm của Annie Ernaux có sức mạnh khơi dậy sự đồng cảm nơi người đọc một cách kỳ lạ.
Tại sự kiện, tiến sĩ văn học Nguyễn Quyên nhận xét: “Annie Ernaux là nhà văn đặc biệt đã sáng tạo ra thể loại cho riêng mình. 3 tác phẩm đầu tay thuộc thể loại tiểu thuyết tự thuật, nhưng từ tác phẩm thứ tư trở đi bà chuyển sang tự truyện xã hội và dành toàn bộ sự nghiệp sau đó viết về thể loại này. Tự truyện của Annie Ernaux không hẳn kể câu chuyện của mình mà cả giai cấp thời đó. Tuy viết ngôi thứ nhất số ít nhưng bà không coi đó là cái tôi đơn lẻ mà mang tính cộng đồng, đại diện cho những người cùng thời, cho những người phụ nữ như bà”.
Nhà văn Hiền Trang nhận định, Annie Ernaux viết và tạo ra niềm kiêu hãnh bảo vệ tầng lớp của mình, nhưng mặt khác lại là nỗi mặc cảm, nỗi xấu hổ không thể xóa nhòa trong văn học của bà.
“Annie Ernaux đã chọn viết văn như một cách xoa dịu, một cách chữa lành cho những tổn thương tồn tại từ thủa thơ ấu”, thầy Hervé Malagola - giáo viên văn học Pháp và Latin nhấn mạnh.
Annie Ernaux, sinh năm 1940 tại Lillebonne (Pháp). Năm 1974, bà xuất bản tác phẩm đầu tay Những ngăn kéo rỗng kể về lần phá thai chui của bản thân. Năm 1983, Một chỗ trong đời ra mắt kể về cuộc đời của người cha và đoạt giải Renaudot. Năm 2008, bà xuất bản Những năm tháng, tác phẩm được coi là sự hoàn chỉnh cả về nội dung lẫn hình thức của thể loại hồi ức tập thể.
Trong suốt sự nghiệp, Annie Ernaux đã được trao tặng rất nhiều giải thưởng: giải Renaudot (1984), giải thưởng về ngôn ngữ Pháp, giải François Mauriac (2008), giải Marguerite Youcenar (2017)… và đặc biệt, giải Nobel Văn học (2022) bởi “với lòng can đảm cùng sự nhạy bén bên trong, bà đã khám phá ra những cội rễ, cách biệt, câu thúc tập thể của hồi ức cá nhân”.
