Bài 1: Chân dung gã đầu bếp đổi nghề sang buôn người

Cơ quan điều tra làm việc với 2 đối tượng Phạm Xuân Thanh và Đới Quang Lưu (bên trái)

Cả 2 có chung 2 tiền án về các tội "Trộm cắp tài sản", "Cố ý gây thương tích". Sau khi sang Campuchia, đối tượng Phạm Xuân Thanh bỏ nghề đầu bếp, cầm đầu một đường dây mua bán người tại Việt Nam, thu từ 2.000 đến 3.000USD/người sau khi bán các bị hại cho các công ty hoạt động phi pháp, cưỡng bức người lao động ở Campuchia. Lưu là đồng phạm.

Tháng 4/2023, trước sự truy quét mạnh mẽ của Cảnh sát Campuchia với các hoạt động phi pháp tại một số cơ sở, công ty do người nước ngoài làm chủ, quản lý; sử dụng lao động bất hợp pháp, gây mất an ninh trật tự; một số đối tượng phạm pháp đã xuất cảnh, bỏ chạy; trong đó có Phạm Xuân Thanh.

Nhờ sự hỗ trợ, phối hợp của Cục CSHS Bộ Công an (tại TPHCM) và lực lượng An ninh sân bay Tân Sơn Nhất, các trinh sát Phòng CSHS Công an Lâm Đồng xác định kẻ chủ mưu vụ mua bán người đang trên chuyến bay từ Phú Quốc về sân bay Tân Sơn Nhất, nên tổ chức tóm gọn hắn khi máy bay vừa hạ cánh, tạm gác hành trình 8 tháng ròng rã truy theo dấu vết tội phạm.

Người về từ "cửa tử"

Ngày 27/4, Phòng CSHS Công an Lâm Đồng (PC02) chính thức thông tin về chuyên án truy bắt kẻ mua bán người sang Campuchia, hưởng lợi bất chính. Các bị hại của chúng đã phải chịu cảnh cưỡng bức lao động nơi xứ người, tìm mọi cách tháo chạy về Việt Nam.

Hiện đơn vị đã bắt tạm giam 2 đối tượng Phạm Xuân Thanh và Đới Quang Lưu để điều tra, xử lý về hành vi "Mua bán người". Thanh là đối tượng chủ mưu; Lưu là đồng phạm.

Vụ án bắt đầu từ thời điểm tháng 8/2022, dư luận xôn xao trước thông tin 42 thanh, thiếu niên Việt Nam (35 nam, 5 nữ) bất chấp tính mạng, bơi qua sông, trốn khỏi các sòng bạc (casino), các công ty sử dụng lao động hoạt động phi pháp ở biên giới Campuchia để vượt biên trái phép về Việt Nam.

Cuộc tháo chạy có 1 người bị bắt lại, 1 người bỏ mạng trên con sông Bình Di (thuộc H.An Phú, tỉnh An Giang, giáp biên giới tỉnh Kandal - Campuchia) rộng, nước sâu, chảy xiết. Sự khốn cùng trong những chuỗi ngày bị bán sức lao động để đổi lấy những đồng tiền ít ỏi, những trận đòn roi, bị chích điện, áp lực kiếm tiền cho "ông chủ" nơi xứ người, không như mộng tưởng khiến nhiều người thí mạng trốn chạy; may mắn được người dân và Bộ đội biên phòng cửa khẩu Long Bình (An Giang) ứng cứu.

Trong số này có anh Nguyễn Drong Hưng (SN 1993, trú xã Lạc Xuân, H.Đơn Dương - Lâm Đồng) may mắn được cứu thoát. Hưng có mẹ là người Kinh, bố người K'Ho.

Làm việc với các cơ quan chức năng tỉnh An Giang và Cục CSHS (C02) - Bộ Công an, Hưng khai sang Campuchia bằng đường tiểu ngạch, nghĩa là vượt biên trái phép.

Hưng cho biết, trước đó không biết bơi; lợi dụng sơ hở của bảo vệ công ty, đã cùng một nhóm 6 người khác hòa vào nhóm thanh niên người Việt (đến từ nhiều tỉnh, thành trong cả nước - PV) thuộc nhiều dạng lao động ở Campuchia chạy trốn, vượt sông để tìm đường trở về. May được nhóm người đồng cảnh, biết bơi dìu qua sông; sau đó được Bộ đội biên phòng và người dân cứu sống.

Cục CSHS nhận định có dấu hiệu của vụ việc tổ chức, môi giới cho người khác xuất cảnh sang Campuchia trái phép, mua bán người, liên quan đến anh Nguyễn Drong Hưng. Ngày 26/8/2022, Cục CSHS có công văn gửi Phòng CSHS Công an Lâm Đồng để giải quyết tin báo vụ việc trên.

Phạm Xuân Thanh

Thủ đoạn của những kẻ mua bán người

Tiếp nhận tin báo, lãnh đạo Phòng CSHS Công an Lâm Đồng, trực tiếp là Thượng tá Đặng Văn Kiên - Trưởng phòng đã báo cáo vụ việc với Đại tá Trương Minh Đương - Giám đốc Công an tỉnh và Đại tá Đinh Xuân Huy - Phó Giám đốc, Thủ trưởng cơ quan CSĐT Công an tỉnh để nhận chỉ đạo điều tra, làm rõ vụ việc. Sau đó, lãnh đạo Phòng CSHS giao Đội Phòng, chống tệ nạn xã hội - Mua bán người (Đội 3) khẩn trương vào cuộc điều tra, làm rõ.

Nhận nhiệm vụ, Trung tá Phạm Đình Thái - Đội trưởng Đội 3 chỉ đạo trinh sát tiếp xúc với anh Nguyễn Drong Hưng. Từ Hưng, trinh sát xác định có 3 thanh niên khác cùng ở Lâm Đồng bị đưa đi cùng đợt với Hưng. Sau đó, 4 người này bị Thanh đem bán cho một công ty do người Trung Quốc làm chủ tại khu "Tam Thái Tử" (Campuchia) để lấy 2.000 - 3.000USD/người, từ tháng 3/2022 đến tháng 8/2022.

Mất nhiều ngày xác minh, truy tìm bị hại, Công an mới tìm ra 3 thanh niên này, bởi sau khi về Việt Nam, số đi nơi khác làm ăn, người thì viện lý do nên bất hợp tác với cơ quan chức năng. Họ và những người thân của họ không có đơn tố cáo hành vi của các đối tượng mua bán người với các cơ quan chức năng.

Các bị hại gồm: Ka Sã Ha Tiến (SN 1986, trú thôn Chơ Ré, xã Đa Quyn, H.Đức Trọng), Kơ Sã Ha Nhiêm (SN 2001, trú thôn Đa Ra Hoa, xã Đạ Nhim, H.Lạc Dương) và Bàn Văn Tâm (SN 1991, trú thôn Đạ Nghịt, xã Lát, H.Lạc Dương).

Thực chất, cả 3 đã bằng mọi cách chạy thoát trở về Việt Nam qua đường mòn biên giới (tiểu ngạch) trong tháng 8/2022, khi Cảnh sát Campuchia truy quét tội phạm tại các casino và các công ty sử dụng lao động bất hợp pháp tại địa bàn giáp ranh biên giới Việt Nam.

Quá trình điều tra, trinh sát xác định, cả 4 người trên (bao gồm cả Nguyễn Drong Hưng), trước đó đều xuất cảnh sang Campuchia bằng đường chính ngạch (xuất cảnh hợp pháp). Vậy lý do gì Hưng lại khai bị đưa đi bằng đường tiểu ngạch (bất hợp pháp)? Sau này Hưng thừa nhận, khai vậy để... trả thù Thanh, để Thanh thêm tội, mau chóng bị bắt.

Mở rộng điều tra vụ án, Phòng CSHS phát hiện thêm 4 thanh niên khác (ở tỉnh Thanh Hóa, cùng quê với Lưu) cũng bị Lưu lừa đưa sang Campuchia và bị Thanh bán cho một công ty lao động, hưởng lợi từ 2.000 -3.000USD/người.

Tuy nhiên, cũng như nhóm bị hại ở Lâm Đồng, 3/4 thanh niên này trước đó đã được Lưu chuyển cho tiền nộp phạt hành chính vì hành vi vượt biên trái phép (lúc họ trốn về Việt Nam qua đường mòn biên giới), được Lưu cho tiền, hứa hẹn; thậm chí có bị hại trước đó và kể cả sau khi bị cưỡng bức lao động ở Campuchia vẫn về làm "đệ tử" của Lưu nên tất cả thống nhất lời khai, không khai ra Lưu hoặc tố cáo Lưu nên việc truy tìm, làm việc, đấu tranh với đối tượng Lưu của Cơ quan điều tra gặp không ít khó khăn.

Theo kết quả điều tra của Công an, tháng 2/2022, Đà Lạt lúc này dịch bệnh Covid-19 còn diễn biến khá phức tạp, Phạm Xuân Thanh bị thất nghiệp. Y lên mạng xã hội Facebook, vào trang "Hội người Việt tại Campuchia" để tìm việc làm, thấy 1 công ty đăng bài đang tuyển đầu bếp với mức lương 700USD/tháng tại casino ở Campuchia. Sau đó Thanh đến cửa khẩu quốc tế Mộc Bài - Tây Ninh làm thủ tục xuất cảnh sang Campuchia, đến địa chỉ đã đăng bài tuyển dụng và ký hợp đồng 6 tháng làm nhân viên phụ bếp với mức lương 700USD/tháng.

Đới Quang Lưu

Nơi Thanh làm việc là một khu riêng biệt rộng lớn nằm ở trong trung tâm thủ đô Phnôm Pênh, nhà nhiều tầng, xung quanh có tường xây cao, rào chắn, có lập nhiều chốt bảo vệ, những người lao động không được ra ngoài, mọi sinh hoạt chỉ trong khuôn viên...

Làm việc được một thời gian ngắn, Thanh thấy công việc áp lực, thu nhập lại thấp, nên Thanh đi tìm hiểu công việc ở các bộ phận khác trong casino. Thanh thấy có nhiều bộ phận làm công việc nhẹ nhàng, lương cao, đồng thời khi đó lại có nhiều nhân viên người Việt Nam hết hợp đồng về nước nên Thanh nhờ phiên dịch người Việt chuyển Thanh vào bộ phận chăm sóc khách hàng để có thu nhập cao hơn.

Làm việc được một thời gian tại bộ phận chăm sóc khách hàng thì người chủ của casino nói với Thanh (qua thông dịch viên) nội dung: Casino đang thiếu nhân viên, Thanh mở một đội riêng để làm việc cho casino, khi đưa một người vào casino làm việc thì Thanh sẽ nhận được thù lao từ 2.000 đến 3.000USD/người.

Vào khoảng đầu tháng 3/2022, Thanh liên lạc qua Facebook với bạn thân của mình là Nguyễn Thanh Quang (trú TP Đà Lạt) và nói với Quang việc Thanh đang làm công ty casino ở Campuchia, đang mở 1 đội làm riêng và nhờ Quang tìm những anh em nào thất nghiệp, biết đánh máy tính, giới thiệu cho Thanh, lương tháng 700USD/tháng, chưa "hoa hồng" và thưởng; ký hợp đồng 6 tháng, sau 6 tháng lương thưởng cao hơn. Còn nếu trong thời gian làm việc hủy họp đồng thì bồi thường. Cần có sổ hộ khẩu, căn cước công dân để làm thủ tục xuất cảnh và phải tiêm 3 mũi vacxin.

Quang sau đó trao đổi nội dung trên với Đới Văn Lưu (thường trú xã Quảng Hải, H.Quảng Xương - Thanh Hóa; tạm trú đường Tô Vĩnh Diện, P.7 - TP Đà Lạt). Lưu sau khi ra trại, làm nghề tự do, có hoạt động cho vay lãi để mưu sinh. Ở cùng phòng trọ với Lưu có Ka Sã Ha Tiến. Sau khi nghe Lưu nói, Tiến rủ bạn là Kơ Sã Ha Nhiêm, Bàn Văn Tâm và Nguyễn Drong Hưng đi sang Campuchia lao động.

Nghe tin Quang báo tìm được 4 người. Thanh báo lại cho quản lý casino biết và được hướng dẫn cách thức đưa họ sang Campuchia. Mọi chi phí làm giấy tờ, đi lại, ăn ở, Thanh nói Quang ứng ra cho mượn, sau Thanh trả lại.

Ngày 6/3/2022, Quang thuê taxi đón 4 người ra xe Thành Bưởi để đi TPHCM, sau đó, đưa xuống cửa khẩu Mộc Bài - Tây Ninh và xuất cảnh sang Campuchia.

Tại cửa khẩu biên giới, vì dịch Covid-19, tránh tập trung đông người, Thanh dùng xe ô tô mua trả góp ở Campuchia lần lượt đến đón 4 thanh niên trên đưa đến thủ đô PhnômPênh, từ ngày 11 đến 13/3, sau đó Thanh bán họ cho công ty “Tam Thái Tử” do người Trung Quốc làm chủ...

(Còn tiếp...)

Ngọc Hà