Bài cuối: Cần giải pháp bền vững

Chủ động quan trắc, ngăn ngừa ô nhiễm khí thải công nghiệp

Quan tâm đầu tư hệ thống quan trắc

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 2 trạm quan trắc môi trường không khí tại Khu Công nghiệp Tằng Loỏng. Đây là khu công nghiệp tập trung các nhà máy sản xuất hóa chất, luyện kim, tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường cao, được Bộ Tài nguyên và Môi trường theo dõi, giám sát đặc biệt. Các trạm thực hiện quan trắc tự động liên tục 11 thông số, gồm: CO, SO2, H2S, NOx, NO, NO2, NH3, O3, bụi PM10 và PM2,5, khí tượng (nhiệt độ, độ ẩm tương đối, áp suất không khí, hướng gió, tốc độ gió, mật độ mưa, độ bức xạ).

Hệ thống quan trắc khí thải tự động của Nhà máy sản xuất phân bón MAP (Công ty TNHH MTV Hóa chất Đức Giang).

Nhằm giảm thiểu nguy cơ sự cố gây ô nhiễm môi trường không khí, UBND tỉnh đã yêu cầu các doanh nghiệp đầu tư, nâng cấp cải tạo công trình bảo vệ môi trường, đồng thời chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường chủ động theo dõi hoạt động phát khí thải của các nhà máy, đặc biệt là trong Khu Công nghiệp Tằng Loỏng nhằm kịp thời phát hiện các dấu hiệu vượt quy chuẩn cho phép. Đến thời điểm hiện tại, tỉnh Lào Cai đã có 11/13 đơn vị lắp đặt hệ thống quan trắc tự động liên tục khí thải với 23 trạm.

Nhà máy sản xuất phân bón tổng hợp (MAP) đóng tại Khu Công nghiệp Tằng Loỏng được đánh giá là đơn vị thực hiện khá nghiêm túc công tác quan trắc môi trường không khí, bởi ngay từ khi hoạt động, chủ đầu tư (Công ty TNHH MTV Hóa chất Đức Giang Lào Cai) đã nhập khẩu hệ thống quan trắc khí thải hiện đại của châu Âu để lắp đặt, liên tục kết nối với Trung tâm theo dõi của Sở Tài nguyên và Môi trường.

Ông Phùng Trọng Tú, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Hóa chất Đức Giang Lào Cai cho biết: Nhận thức được tầm quan trọng của hệ thống quan trắc khí thải trong quá trình sản xuất, đơn vị luôn yêu cầu bộ phận theo dõi hệ thống quan trắc duy trì hoạt động 24/24h để kiểm soát chất lượng không khí, từ đó có các biện pháp kỹ thuật phòng ngừa, hạn chế, giảm thiểu ô nhiễm…

Vận hành hệ thống quan trắc khí thải.

Ông Lưu Đức Cường, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh Lào Cai thông tin: Hiện nay, đối với các đơn vị đã lắp đặt hệ thống quan trắc khí thải tự động, hầu hết đều chấp hành các quy định trong quản lý, vận hành và thực hiện kiểm soát chất lượng khí thải theo quy định. Số liệu quan trắc tự động, liên tục được truyền theo tần suất 5 phút/lần từ Datalogger (thiết bị lưu trữ và truyền nhận dữ liệu từ hệ thống quan trắc môi trường tự động) của các trạm quan trắc cơ sở về Trung tâm theo dõi Sở Tài nguyên và Môi trường. Khi có số liệu quan trắc bất thường hoặc dừng truyền dữ liệu trong thời gian dài vượt quá quy định thì doanh nghiệp phải có văn bản báo cáo nguyên nhân và đưa ra giải pháp, thời gian khắc phục sự cố. Trường hợp báo hiệu số liệu vượt quy chuẩn cho phép, Sở Tài nguyên và Môi trường yêu cầu doanh nghiệp lập tức rà soát, sau đó ban hành văn bản thông báo vượt số liệu, đề nghị báo cáo cụ thể nguyên nhân vượt ngưỡng các thông số khí thải độc hại để xem xét xử lý.

Việc lắp đặt các trạm quan trắc khí thải tự động là một trong những giải pháp quan trọng giúp cơ quan chức năng quản lý, giám sát hiệu quả hơn hoạt động sản xuất, phát thải chất thải của các cơ sở sản xuất.

Tăng cường kiểm tra, giám sát

Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý khí thải phát sinh tại các cơ sở sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là tại Khu Công nghiệp Tằng Loỏng, Sở Tài nguyên và Môi trường đã triển khai nhiều giải pháp nhằm kiểm soát ô nhiễm môi trường không khí.

Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Sở Công Thương, Ban Quản lý Khu kinh tế, Phòng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường (Công an tỉnh) tổ chức kiểm tra, rà soát hoạt động sản xuất, phát thải, công tác vận hành hệ thống quan trắc tự động liên tục tại các cơ sở sản xuất. Qua kiểm tra cho thấy vẫn còn một số doanh nghiệp không thường xuyên kiểm định, hiệu chỉnh thiết bị quan trắc tự động theo quy định; hồ sơ ghi chép vận hành hệ thống không đầy đủ; một số thiết bị hỏng không thay thế, sửa chữa; có doanh nghiệp không lắp đặt hệ thống quan trắc tự động liên tục, thậm chí chây ỳ với lý do Chính phủ cho phép giãn tiến độ lắp đặt trong giai đoạn bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 và theo quy định tại Nghị định số 08/2022/NĐ-CP ngày 10/1/2022 quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường (thời gian lắp đặt hoàn thành hệ thống quan trắc tự động liên tục xong trước ngày 31/12/2024).

Việc quan trắc khí thải tự động sẽ góp phần kiểm soát nguy cơ ô nhiễm môi trường không khí.

Ông Vũ Đình Thủy, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh cho biết: Trước thực tế đó, sở đã yêu cầu các cơ sở sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh rà soát, thống kê các nguồn khí thải phát sinh để tổng hợp xem xét, hướng dẫn thực hiện các quy định của Luật Bảo vệ môi trường; tăng cường theo dõi, giám sát hoạt động phát thải qua phần mềm Envisoft nhằm kịp thời phát hiện và ngăn chặn các hành vi xả thải vượt quy chuẩn cho phép. Cùng với đó, với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước, sở cũng thường xuyên đôn đốc các doanh nghiệp tiếp tục lắp đặt hệ thống quan trắc khí thải tự động liên tục.

Trong thời gian tới, Sở Tài nguyên và Môi trường tiếp tục tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động phát thải khí thải của các cơ sở sản xuất công nghiệp; đồng thời đề nghị UBND tỉnh sớm phê duyệt nhiệm vụ xây dựng kế hoạch quản lý chất lượng môi trường không khí. Đây sẽ là căn cứ, cơ sở để đề xuất giải pháp tổng thể về quản lý các nguồn khí thải phát sinh trên địa bàn tỉnh.

Trung tâm theo dõi hệ thống quan trắc không khí của Sở Tài nguyên và Môi trường hoạt động liên tục 24/24h để kiểm soát nghiêm ngặt khí thải của các nhà máy trên địa bàn tỉnh.

Để tăng cường hiệu quả trong kiểm soát ô nhiễm môi trường không khí, đặc biệt tại các khu công nghiệp, Sở Tài nguyên và Môi trường cũng đề xuất Bộ Tài nguyên và Môi trường có thêm các văn bản hướng dẫn cụ thể, yêu cầu tích hợp quan trắc cả hình ảnh và số liệu tại các trạm quan trắc; đề xuất tỉnh đầu tư thêm các trạm quan trắc (do Nhà nước đầu tư và quản lý), đồng thời tổ chức tập huấn thường xuyên về kỹ thuật, chuyên môn cho cán bộ kỹ thuật vận hành hệ thống quan trắc tự động này…

Lào Cai đang hướng đến mục tiêu tăng trưởng xanh, phát triển nhanh, bền vững theo đúng quan điểm chỉ đạo chung của tỉnh về “Không đánh đổi môi trường lấy phát triển kinh tế”. Trong quá trình này, hệ thống các trạm quan trắc tự động được ví như những “lá chắn” góp phần bảo vệ môi trường.

>>> Bài 1: Nâng cao vai trò của doanh nghiệp