Bài học đắt giá cho sản xuất nông nghiệp nhìn từ những sinh vật ngoại lai

Tôm hùm đất

Hiện nay, tôm hùm đất (có tên khoa học là Procambarus clarkii) được bày bán công khai tại các chợ và mạng xã hội với giá trên dưới 400 nghìn đồng/kg. Một số nhà hàng ở các thành phố lớn còn nhập khẩu loại tôm này về bán quanh năm.

Theo các chuyên gia thủy sản, tôm hùm đất có thể trở thành đại họa của ngành nông nghiệp Việt Nam. Đây là loài ăn tạp, thích đào hang sâu và có thể phá hoại mùa màng, làm hỏng hệ thống đê điều, xói mòn sông, suối và tiêu diệt các loài tôm, cá bản địa.

Nguy hiểm hơn, loài vật này là vật chủ lây truyền, phát tán nhiều loại dịch bệnh nguy hiểm, như: bệnh đốm trắng, nấm trên tôm và một số bệnh cho động vật có vú.

Ở Việt Nam, việc mua bán, vận chuyển tôm hùm đất nhập khẩu vào Việt Nam là phạm pháp.

Để kịp thời ngăn chặn và quản lý chặt chẽ việc nhập khẩu mặt hàng tôm hùm đất bảo vệ môi trường và tránh tác động xấu đến sản xuất nông nghiệp, ngày 19-6, Tổng cục Hải quan có Công văn số 2842 gửi Cục Hải quan các tỉnh, thành phố về việc tăng cường kiểm soát tôm hùm đất.

Đây được xem là một biện pháp thiết thực nhằm bảo vệ môi trường và sản xuất nông nghiệp trước nguy cơ xâm hại của tôm hùm đất.

Tác hại từ sinh vật ngoại lai

Trước đây, một số tỉnh như Ninh Bình, Phú Thọ và Hà Nam từng nhập khẩu loài tôm này để nuôi thử nghiệm. Tuy nhiên, trước những tác hại nguy hiểm của tôm hùm đất, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đưa loài này vào danh mục sinh vật ngoại lai cấm nhập khẩu và không phát triển nuôi, nhân giống.

Nếu phát hiện, phải tiêu hủy ngay, đồng thời xử nghiêm các hành vi mua bán, phát tán loại tôm này ra môi trường.

Nhiều quốc gia đã có quy định cấm nuôi, nhân giống tôm hùm đất. Một số nước cho phép nuôi thường vì mục đích kinh tế và có điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, nhưng đi kèm là các quy định quản lý, kiểm soát chặt chẽ.

Không chỉ có tôm hùm đất, trước đây Việt Nam đã từng trả giá khi nuôi những sinh vật ngoại lai gây hại cho môi trường như ốc bươu vàng, rùa tai đỏ, tôm càng đỏ.

Những loài động vật này đều có đặc điểm chung là ăn tạp, sinh sản nhanh, thích nghi với nhiều môi trường sống khác nhau, phá hoại mùa màng, lây nhiễm các dịch bệnh nguy hiểm cho cây trồng, vật nuôi.

Tuy nhiên, loài tôm hùm đất còn nguy hại hơn những sinh vật ngoại lai nêu trên bởi đặc tính bò rất nhanh, phát tán rộng, khó tiêu diệt và khả năng phá hoại mùa màng mạnh hơn ốc bươu vàng nhiều lần.