Bài tập phòng và hỗ trợ phục hồi cho bệnh nhân lồng ruột

Lồng ruột là tình trạng một đoạn ruột chui vào bên trong đoạn ruột kế cận làm tắc nghẽn đường ruột, cản trở quá trình tiêu hóa. Lồng ruột là bệnh lý nghiêm trọng cần được can thiệp y tế kịp thời.

Việc tập luyện nhẹ nhàng có tác dụng hỗ trợ phục hồi chức năng tiêu hóa, cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường sức khỏe đường ruột và phòng tái phát cho người mắc hội chứng lồng ruột.

1. Vai trò của tập luyện đối với người mắc hội chứng lồng ruột

Lồng ruột có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn, bao gồm: Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 2 tuổi có hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện, phụ nữ mang thai, người có tiền sử phẫu thuật vùng bụng, người mắc các bệnh lý đường tiêu hóa, người già, thậm chí người trưởng thành,…

Hình ảnh mô tả khối lồng ruột ở trẻ.

Tập luyện có tác dụng tốt trong việc hỗ trợ phục hồi, điều trị và phòng ngừa bệnh lý lồng ruột:

Tăng cường chức năng tiêu hóa: Các bài tập nhẹ nhàng kích thích nhu động ruột, hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn, thức ăn di chuyển dễ dàng hơn qua hệ tiêu hóa.

Giảm nguy cơ tái phát ở người đã từng mắc chứng lồng ruột: Tăng tuần hoàn máu và cải thiện sức khỏe tổng thể giúp giảm nguy cơ tái phát lồng ruột.

Giảm đau và khó chịu: Các bài tập thở và thể dục, yoga thư giãn có thể giúp giảm căng thẳng ở vùng bụng, giảm cảm giác đau và đầy hơi.

Phục hồi cơ thể cho người bệnh: Tăng cường thể lực và tinh thần sau thời gian nằm viện hoặc điều trị.

2. Bài tập phòng và hỗ trợ phục hồi cho người bệnh lồng ruột

Tùy vào từng đối tượng mắc bệnh mà các bài tập cũng có sự khác nhau, cụ thể:

2.1. Bài tập cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, các bài tập này không chỉ giúp kích thích nhu động ruột mà còn giảm tình trạng đầy hơi, khó tiêu, hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn, từ đó giảm nguy cơ lồng ruột.

Bài tập đạp xe chân

Cách thực hiện: Đặt bé nằm ngửa trên giường hoặc thảm mềm. Nâng hai chân bé lên và nhẹ nhàng di chuyển theo động tác đạp xe trên không (luân phiên co duỗi từng chân). Thực hiện trong 5 - 10 phút mỗi lần, từ 2 - 3 lần mỗi ngày.

Tác dụng: Kích thích nhu động ruột, giúp giảm tình trạng đầy hơi và táo bón. Thư giãn cơ bụng, tạo cảm giác thoải mái cho bé.

Massage bụng cho trẻ giảm nguy cơ đầy hơi.

Massage bụng cho trẻ

Cách thực hiện: Đặt trẻ nằm ngửa ở tư thế thoải mái. Sử dụng ngón tay hoặc lòng bàn tay, nhẹ nhàng xoa bóp vùng bụng theo chiều kim đồng hồ. Thực hiện từ 5 -10 phút, 2 - 3 lần/ngày, đặc biệt sau khi bé ăn hoặc khi bé có dấu hiệu khó tiêu.

Tác dụng: Thúc đẩy tiêu hóa hoạt động nhịp nhàng, đẩy khí thừa trong ruột ra ngoài, giảm nguy cơ đầy hơi.

Bài tập nâng đầu và vai

Cách thực hiện: Đặt trẻ nằm sấp trên giường hoặc thảm. Dùng tay đỡ nhẹ vùng ngực của bé, khuyến khích bé ngẩng đầu lên. Thực hiện trong khoảng 2 - 3 phút, 2-3 lần/ngày.

Tác dụng: Kích thích cơ vùng bụng và ruột hoạt động tốt hơn, hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường tuần hoàn ruột.

2. 2. Bài tập cho phụ nữ mang thai và người sau phẫu thuật

Phụ nữ mang thai và người sau phẫu thuật cần tập những bài nhẹ nhàng, tránh áp lực lên vùng bụng nhưng vẫn kích thích tuần hoàn máu và hệ tiêu hóa. Cụ thể:

Bài tập hít thở sâu

Cách thực hiện: Ngồi hoặc nằm ở tư thế thoải mái, lưng thẳng. Hít sâu qua mũi, giữ hơi trong 3 - 4 giây, sau đó thở ra từ từ bằng miệng. Thực hiện từ 5 - 10 phút mỗi lần, 2 - 3 lần/ngày.

Tác dụng: Tăng cường lưu thông máu đến vùng bụng, hỗ trợ tiêu hóa, giảm căng thẳng.

Bài tập xương chậu

Cách thực hiện: Tư thế nằm ngửa, co đầu gối, hai chân đặt trên sàn. Siết cơ bụng, nhẹ nhàng đẩy xương chậu lên trên, giữ tư thế này trong 3 - 5 giây, sau đó thả lỏng. Lặp lại tương tự từ 8 - 10 lần.

Tác dụng: Kích thích nhu động ruột và tuần hoàn máu ở vùng bụng dưới. Giảm tình trạng táo bón, đau lưng và phòng ngừa lồng ruột cho phụ nữ mang thai, người sau phẫu thuật.

Thở 4 thì kết hợp với thiền giúp giảm căng thẳng sau phẫu thuật.

Bài tập thiền kết hợp thở 4 thì

Cách thực hiện: Tư thế ngồi xếp bằng thoải mái, lưng giữ thẳng. Hít vào trong 4 giây, giữ hơi trong 4 giây, thở ra trong 4 giây, và nghỉ 4 giây trước lần tiếp theo. Lặp lại trong 5 - 10 phút.

Tác dụng: Hỗ trợ tiêu hóa bằng cách kích thích lưu thông máu đến ruột. Thư giãn tinh thần, giảm căng thẳng sau phẫu thuật hoặc trong thai kỳ.

2. 3. Bài tập cho người trưởng thành giúp phòng và hỗ trợ điều trị lồng ruột

Tư thế xoắn cột sống

Cách thực hiện: Tư thế nằm ngửa, co gối lên, hai chân khép sát. Xoay cả hai chân sang bên phải, giữ vai trái chạm sàn. Hai tay dang ngang, mắt nhìn sang bên trái. Giữ tư thế trong vòng 30 giây rồi đổi bên. Tác dụng: Hỗ trợ nhu động ruột, cải thiện tuần hoàn máu và giảm căng tức vùng bụng.

Bài tập gập gối kích thích tiêu hóa (ảnh minh họa).

Bài tập gập gối

Cách thực hiện: Tư thế nằm ngửa, duỗi thẳng hai chân. Co một bên gối lên, dùng tay giữ sát vào bụng, sau đó giữ tư thế trong 10 giây. Đổi chân và thực hiện mỗi bên 10 lần.

Tác dụng: Bài tập gập gối có tác dụng kích thích hệ tiêu hóa, giảm đầy hơi và căng tức bụng.

Massage bụng

Cách thực hiện: Người bệnh nằm ngửa, tay đặt lên bụng. Massage nhẹ nhàng theo chuyển động tròn, từ phải sang trái, trong 5 - 10 phút. Có thể kết hợp day, ấn, bấm các huyệt vùng bụng: Thiên khu, quan nguyên, khí hải.

Vị trí huyệt thiên khu: Nằm ngửa, đo từ rốn ra hai bên, mối bên khoảng hai thốn (1 thốn bằng chiều rộng của một đốt ngón tay cái); huyệt quan nguyên: Dùng ngón tay sao cho ngón tay trỏ chạm rốn, ngón tay út ở phía dưới chính là huyệt quan nguyên; huyệt khí hải: Đặt hai ngón tay sát với rốn, ngón tay trỏ cạnh mép rốn. Vị trí ngón trỏ đặt chính là vị trí của khí hải huyệt.

Tác dụng: Giúp tăng cường nhu động ruột, giảm đầy hơi và cải thiện tiêu hóa.

Vị trí huyệt thiên khu.

Bài tập yoga tư thế đứa trẻ

Cách thực hiện: Người bệnh ngồi quỳ trên thảm, gập người về phía trước sao cho trán chạm sàn. Duỗi hai tay ra trước hoặc để dọc thân. Thở đều và giữ tư thế trong 30 giây đến 1 phút.

Tác dụng: Tư thế này có tác dụng làm thư giãn cơ thể, giảm đau và căng tức vùng bụng.

3. Lưu ý khi tập luyện cho người mắc lồng ruột

Khi tập luyện, bạn cần lưu ý:

Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tập luyện, đảm bảo rằng các bài tập không ảnh hưởng đến vùng tổn thương hoặc quá trình điều trị.

Tránh các bài tập cần vận động mạnh hoặc gắng sức như chạy bộ, nhảy cao. Nếu cảm thấy đau hoặc khó chịu, hãy dừng tập ngay lập tức.

Tập vào lúc bụng không quá no, tốt nhất là sau ăn 2 giờ.

Kết hợp chế độ ăn lành mạnh, bổ sung thực phẩm giàu chất xơ, uống đủ nước và tránh thức ăn khó tiêu.

BSNT. Hương Trà