Bản vùng cao vào vụ thu hoạch dong riềng

Dong riềng được giá

Chúng tôi trở lại thôn Phja Phạ vào một ngày chớm đông, cũng là thời điểm dong riềng đang bước vào vụ thu hoạch. Giao thông đến thôn vùng cao nơi có 100% đồng bào dân tộc Dao sinh sống đã trở nên dễ dàng khi tuyến đường bê tông mới được Nhà nước đầu tư kiên cố. Càng lên đến trung tâm thôn, chúng tôi càng nghe rõ hơn tiếng máy nổ hòa cùng tiếng cười nói rôm rả bên những nương dong riềng. Không khí nhộn nhịp từ hoạt động thu hoạch dong riềng như phá tan sự tĩnh lặng vốn có nơi rẻo cao.

Hoạt động sơ chế củ dong để sản xuất tinh bột của người dân.

Năm nay, gia đình ông Đặng Phù Vạng huy động tới 4 nhân lực để sơ chế tinh bột dong ngay trên nương. “Trước đây, gia đình tôi sơ chế củ dong thành tinh bột theo phương pháp thủ công. Cách đây khoảng 3 năm, tôi đã đầu tư máy móc để rửa củ, chế biến tinh bột để giải phóng sức lao động và nâng cao năng suất. Do máy móc không quá cồng kềnh nên đến kỳ thu hoạch, chúng tôi sơ chế ngay tại nương, bã dong cũng dùng làm phân bón cho vụ sau luôn. Vụ dong năm nay, tổng thu trên dưới 40 tấn củ. Hiện nay, thương lái thu mua tinh bột tươi với giá 21.000 đồng/kg”, ông Đặng Phù Vạng chia sẻ.

Niềm vui của người dân khi vào mùa thu hoạch củ dong riềng.

Thời điểm này đôi vợ chồng trẻ Triệu Thị Nhung đang tất bật đóng bao củ dong để chở về tập trung gần máy sơ chế tinh bột. Đôi tay thoăn thoắt gom những củ dong đã được cắt rễ, bỏ sạch đất, chị Nhung cho hay: “Diện tích đất này là ruộng lúa một vụ, cứ một năm trồng dong riềng thì năm sau tôi lại trồng lúa. Năm nay giá bán củ dong tăng hơn so với mọi năm nhưng năng suất không cao. Nhờ trồng dong riềng mà nhiều gia đình trong thôn đã có thêm khoản thu để mua xe máy, làm nhà.

Chị Triệu Thị Nhung mong giá thu mua củ dong tăng cao hơn để năm sau mở rộng diện tích.

Từ năm 2018 đến nay, gia đình anh Đặng Tà Dất trồng khoảng 2ha dong riềng, nhiều nhất thôn. Anh Dất cho biết: "Để giảm công sức trong việc chế biến tinh bột, gia đình đầu tư máy móc. Ngoài phục vụ gia đình, tôi còn thu mua củ dong cho bà con không có máy. Từ đầu vụ đến nay, nhà tôi đã thu mua được hơn 20 tấn củ với giá 2.700 đồng/kg, đây là giá cao nhất từ trước đến nay".

Dong riềng được giá giúp người dân Phja Phạ có thêm nguồn thu nhập.

Liên kết để canh tác bền vững

Thôn Phja Phạ có 38 hộ dân thì có tới 35 hộ trồng dong riềng, với tổng diện tích khoảng 35ha. Từ nhiều năm nay, người dân chỉ xuất bán tinh bột. Mặc dù giá cả chưa thực sự ổn định nhưng cây dong riềng vẫn được các hộ dân duy trì, phát triển. Sau mỗi vụ dong riềng, bà con lại tiếp tục trồng rồi chế biến thành tinh bột, còn vấn đề giá cả và tiêu thụ chưa được tính toán cặn kẽ. Năm nào dong riềng được giá thì có lãi, năm nào tư thương thu mua thấp thì hòa vốn.

Cây dong riềng được xã Phúc Lộc xác định là một trong những cây trồng mũi nhọn, góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân. Năm 2024, toàn xã có hơn 100ha dong riềng, vượt kế hoạch giao, diện tích trồng tập trung ở các thôn vùng cao.

Lãnh đạo xã Phúc Lộc mong muốn cây dong riềng tại địa phương có doanh nghiệp liên kết bao tiêu để sản xuất bền vững.

Người dân sửa máy để bước vào vụ sơ chế tinh bột.

Rời Phja Phạ mang theo niềm vui dong riềng được giá nhưng chúng tôi vẫn nhớ lời tâm sự của đôi vợ chồng trẻ nơi đây: “Chỉ mong củ tinh bột dong được bao tiêu sản phẩm, giá cả ổn định để bà con yên tâm gắn bó. Ở vùng cao này, nguồn thu nhập chỉ phụ thuộc vào cây ngô, cây dong riềng".

Thực tế cho thấy, dịch vụ chế biến củ dong thành bột dong của anh Đặng Tà Dất rất thiết thực, vừa nâng cao thu nhập cho chính mình, vừa tạo điều kiện thuận lợi cho bà con trong khu vực tiêu thụ dong riềng, góp phần tạo việc làm và giảm nghèo bền vững./.

Hà Nhung - Minh Vũ