Bánh tráng làng Tày Đam Rông: Sản phẩm đặc trưng hướng đến phát triển bền vững nhờ nhãn hiệu chứng nhận

Khoa học đồng hành cùng phát triển

Năm 2012, một thanh niên người Nùng sau khi trở về quê hương Lạng Sơn, đã mang theo hương vị bánh tráng quê nhà về lại vùng đất mới Lâm Đồng. Anh quyết tâm dựng nên một cơ sở sản xuất bánh tráng mang đậm bản sắc dân tộc tại xã Phi Liêng.

Từ sáng sớm, bà con làng Tày đã bắt đầu công việc làm bánh tráng.

Ban đầu chỉ là quy mô hộ gia đình, nhưng với đức tính kiên trì, ham học hỏi và mong muốn xây dựng một sản phẩm đặc trưng cho vùng đất mới, chiếc bánh tráng làng Tày dần hiện diện ở các chợ địa phương, rồi lan dần ra Đà Lạt và các tỉnh lân cận.

Từ chỗ chỉ có một hộ sản xuất, đến nay làng Tày (thôn Thanh Bình, xã Phi Liêng) đã có 7 cơ sở hoạt động thường xuyên, với công suất hàng chục ngàn chiếc bánh/ngày, tạo việc làm cho hàng chục lao động địa phương với mức lương trên dưới 10 triệu đồng/tháng. Sản phẩm không chỉ hiện diện tại các chợ quê, chợ Đà Lạt, mà còn len lỏi vào các gian hàng OCOP, hội chợ thương mại và bắt đầu được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh biết đến như một sản vật gắn liền với bản sắc vùng cao Đam Rông.

Không chỉ tăng về lượng, bánh tráng làng Tày còn được đầu tư về chất: quy trình sản xuất khép kín, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, sử dụng nguyên liệu tự nhiên như gạo, bột năng, muối và áp dụng phương pháp phơi nắng bằng nhà kính để giữ màu sắc, mùi vị đặc trưng. Đặc biệt, bánh có hình tròn dày, màu vàng nghệ hoặc nâu cà phê đặc trưng dễ nhận diện và khác biệt trên thị trường.

Phơi bánh.

Với mục tiêu khẳng định giá trị và nâng cao vị thế của bánh tráng làng Tày, đầu năm 2024, UBND huyện Đam Rông đã chính thức phê duyệt triển khai nhiệm vụ khoa học và công nghệ xây dựng nhãn hiệu chứng nhận bánh tráng làng Tày Đam Rông.

Dự án áp dụng một quy trình nghiên cứu khoa học nghiêm ngặt: từ khảo sát thực địa, thu thập thông tin lịch sử nghề bánh tráng làng Tày, đánh giá chất lượng sản phẩm, thiết kế logo nhãn hiệu, lập bản đồ vùng chứng nhận, xây dựng quy chế quản lý nhãn hiệu, đến việc xây dựng hệ thống nhận diện và mã truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Một điểm nhấn khoa học của dự án là việc xây dựng bộ tiêu chí chất lượng sản phẩm dựa trên đặc điểm vùng nguyên liệu, quy trình sản xuất truyền thống kết hợp hiện đại, và phân tích cảm quan, hóa lý. Điều này không chỉ giúp chuẩn hóa sản phẩm, mà còn góp phần bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và khẳng định dấu ấn riêng của bánh tráng làng Tày trong lòng thị trường.

Thu bánh.

Sau nhiều nỗ lực, mới đây, sản phẩm bánh tráng làng Tày Đam Rông đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp văn bằng nhãn hiệu chứng nhận. Đây là niềm tự hào không chỉ của các hộ sản xuất mà còn là thành quả chung của chính quyền và người dân huyện Đam Rông trong hành trình khơi dậy tiềm năng bản địa.

Cánh cửa mở ra kỳ vọng mới

Trong chiến lược phát triển kinh tế nông thôn mới, những sản phẩm mang trong mình bản sắc như bánh tráng Làng Tày Đam Rông chính là hình mẫu đáng quý. Nhãn hiệu chứng nhận chính là cánh cửa để đưa sản phẩm bước ra thị trường lớn, đồng thời cũng là hàng rào bảo vệ lợi ích của cộng đồng sản xuất.

Bánh tráng làng Tày Đam Rông được đóng vào hộp sang trọng, đẹp mắt.

Từ một sản phẩm thủ công truyền thống, bánh tráng Làng Tày đang từng bước chuyển mình để trở thành thương hiệu bản địa, phát triển gắn với công nghệ, tiêu chuẩn và hội nhập. Đây không chỉ là sự phát triển của một nghề, một sản phẩm, mà còn là minh chứng cho việc bản sắc địa phương nếu được khai thác bài bản sẽ trở thành lợi thế kinh tế dài hạn.

Theo các chuyên gia thương hiệu, việc xác lập nhãn hiệu chứng nhận mang đến nhiều giá trị thiết thực, trong đó sản phẩm có căn cứ pháp lý để bảo vệ thương hiệu, ngăn chặn hành vi làm giả, làm nhái. Tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường nhờ sự minh bạch về nguồn gốc, chất lượng và truy xuất thông tin bằng mã QR.

Đồng thời, mở rộng cơ hội tiếp cận hệ thống siêu thị, chuỗi bán lẻ và thị trường xuất khẩu thông qua chuỗi liên kết sản xuất – tiêu thụ sản phẩm. Góp phần thúc đẩy kinh tế nông thôn, giải quyết việc làm, giữ gìn nghề truyền thống và phát huy bản sắc văn hóa cộng đồng dân tộc Tày – Nùng.

Tuy nhiên, cũng theo các chuyên gia, việc xác lập nhãn hiệu chứng nhận bánh tráng làng Tày Đam Rông mới chỉ là bước khởi đầu. Để thương hiệu này thực sự phát triển vững chắc và đi xa, cần những giải pháp đồng bộ. Trong đó, cần tiếp tục truyền thông, quảng bá sản phẩm một cách bài bản thông qua các kênh truyền thông báo chí phù hợp, nền tảng số, hội chợ, sự kiện ẩm thực.

Tăng cường năng lực quản trị nhãn hiệu, kiểm soát chất lượng sản phẩm đầu ra theo bộ tiêu chí đã công bố. Khuyến khích người sản xuất tham gia hợp tác xã hoặc tổ hợp tác, nhằm nâng cao quy mô, giảm chi phí, và dễ dàng tiếp cận chính sách hỗ trợ. Đặc biệt tạo điều kiện thu hút doanh nghiệp đầu tư bao tiêu sản phẩm, phát triển chuỗi giá trị gắn với du lịch cộng đồng tại vùng dân tộc.

Bánh tráng làng Tày Đam Rông lên đường phục vụ thực khách.

Câu chuyện của bánh tráng làng Tày Đam Rông là minh chứng sống động cho một triết lý phát triển bền vững: lấy văn hóa làm nền, lấy khoa học làm công cụ, lấy cộng đồng làm trung tâm. Từ một chiếc bánh của bà con người Tày - Nùng nơi núi rừng Đam Rông, hôm nay nó đã có “danh phận” để đi xa hơn, lan tỏa hơn.

Và trong niềm tin của chính quyền địa phương, doanh nghiệp, nhà phân phối, những người thợ quê chân chất và cả những người tiêu dùng tin yêu hàng Việt, chiếc bánh tráng làng Tày không chỉ là món ăn, mà còn là câu chuyện của một thương hiệu nông thôn bước ra thị trường bằng chính sự tử tế và khát vọng vươn lên.

Viên Hữu - Tâm An