Báo chí chuyển đổi số, thích nghi với xu hướng mới

YouTube, Facebook và TikTok là 3 nền tảng chủ lực được Báo và Đài Phát thanh Truyền hình Long An tập trung phát triển trong thời gian qua

Số hóa toàn diện, xu hướng tất yếu của báo chí

Sự bùng nổ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, với tâm điểm là trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và Internet vạn vật (IoT), đã thay đổi tận gốc thói quen tiếp nhận thông tin của công chúng. Độc giả ngày nay không còn thụ động chờ đợi thông tin mà chủ động tìm kiếm tin tức nhanh chóng, đa dạng trên nhiều nền tảng số. Điều này buộc các cơ quan báo chí, từ Trung ương đến địa phương, phải thực hiện CĐS một cách mạnh mẽ.

Tại Long An, cơ quan báo chí chủ lực là Báo và Đài Phát thanh Truyền hình tỉnh đã nhanh chóng nắm bắt xu thế này. Mô hình tòa soạn hội tụ không còn là khái niệm xa lạ mà đang dần trở thành hiện thực. Nội dung được sản xuất không chỉ phục vụ báo in hay sóng phát thanh, truyền hình truyền thống mà còn được tối ưu hóa để phân phối đồng thời trên website, ứng dụng di động và đặc biệt là các nền tảng mạng xã hội phổ biến như YouTube, Facebook, TikTok,... Điều này giúp tin tức địa phương được lan tỏa nhanh chóng, tiếp cận đa dạng đối tượng độc giả, đặc biệt là giới trẻ - những người đang dành phần lớn thời gian trực tuyến.

Phó Trưởng phòng phụ trách Báo điện tử, nội dung số, Báo và Đài Phát thanh Truyền hình Long An - Nguyễn Đăng Châu cho biết: “Nhờ các nền tảng số, thông tin về Long An giờ đây không còn giới hạn trong phạm vi tỉnh mà có thể vươn xa, tiếp cận người dân Long An đang sinh sống, học tập và làm việc xa quê cũng như thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư, du khách tiềm năng từ khắp nơi trên cả nước và quốc tế. Cùng với đó, khả năng tương tác trực tiếp với công chúng thông qua bình luận, khảo sát trực tuyến hoặc các buổi livestream giúp báo chí tỉnh hiểu rõ hơn nhu cầu, mong muốn của độc giả. Điều này không chỉ tạo sự gắn kết mà còn giúp xây dựng một cộng đồng độc giả trung thành, nơi họ có thể đóng góp thông tin, ý kiến, tạo nên dòng chảy thông tin hai chiều sôi động. Với lợi thế của công nghệ số, tin tức không còn gói gọn trong văn bản hay hình ảnh tĩnh. Báo chí Long An có thể truyền tải những câu chuyện, sự kiện bằng các video ngắn, infographic trực quan, podcast âm thanh sống động,...”.

Thách thức song hành cùng cơ hội

Mô hình Tòa soạn hội tụ được tạo bằng AI

Bên cạnh những cơ hội rộng mở, báo chí tỉnh cũng đối mặt với không ít thách thức trong quá trình CĐS. So với các cơ quan báo chí Trung ương hay ở các đô thị lớn, báo chí địa phương như Long An thường gặp khó khăn về tài chính để đầu tư vào kết cấu hạ tầng công nghệ hiện đại.

Cùng với đó, quá trình CĐS đòi hỏi đội ngũ những người làm báo không chỉ giỏi nghiệp vụ mà còn phải có kiến thức và kỹ năng số vững chắc, khả năng sản xuất nội dung đa phương tiện như viết, chụp ảnh, quay video, dựng phim, làm infographic,...

Trong bối cảnh "tin giả" và thông tin sai lệch tràn lan trên mạng xã hội, báo chí chính thống có vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin xác thực, đáng tin cậy, giúp định hướng dư luận xã hội một cách hiệu quả.

Song song đó là áp lực doanh thu, mô hình doanh thu truyền thống từ báo in và quảng cáo truyền hình đang sụt giảm. Trong khi đó, các mô hình doanh thu số như quảng cáo trực tuyến, thu phí độc giả, thương mại điện tử hoặc tổ chức sự kiện trực tuyến vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm và chưa đủ bù đắp.

Việc tìm kiếm các nguồn thu mới bền vững là một bài toán khó. Trong môi trường số, nguy cơ về an ninh mạng, tấn công mạng và việc nội dung bị sao chép, "đánh cắp" bản quyền là rất lớn. Điều này đòi hỏi các giải pháp bảo mật chặt chẽ và cơ chế bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ hiệu quả.

Phó Tổng Biên tập Báo Tuổi Trẻ - nhà báo Lê Xuân Trung chia sẻ về thực tiễn trong việc truyền tải thông tin đến công chúng

Trao đổi tại lớp tập huấn nâng cao kỹ năng viết tin, bài trên báo in, báo điện tử, Phó Tổng Biên tập Báo Tuổi Trẻ - nhà báo Lê Xuân Trung cho biết: “Để vượt qua những thách thức và phát huy tối đa cơ hội, báo chí Long An cần tiếp tục kiên định với lộ trình CĐS, tập trung vào các giải pháp chiến lược, trong đó đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ và hạ tầng số là yếu tố được quan tâm hàng đầu.

Xây dựng hệ thống quản lý nội dung (CMS) hiện đại, ứng dụng AI trong phân tích dữ liệu độc giả để cá nhân hóa tin tức, tối ưu hóa công cụ tìm kiếm để tăng khả năng tiếp cận. Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về báo chí đa phương tiện, kỹ năng số, phân tích dữ liệu cho toàn bộ đội ngũ. Khuyến khích sự sáng tạo và thử nghiệm cái mới.

Bên cạnh tin tức thời sự chính thống, cần khai thác sâu hơn các câu chuyện nhân văn, văn hóa, ẩm thực, du lịch đặc sắc của Long An bằng các hình thức hấp dẫn để thu hút độc giả. Khuyến khích độc giả tham gia vào quá trình đưa tin, tạo ra các diễn đàn mở để thảo luận về các vấn đề địa phương. Biến độc giả thành "cộng tác viên" hoặc "người truyền tin" cho kênh”.

CĐS là một hành trình không ngừng nghỉ, đòi hỏi sự kiên trì, linh hoạt và sáng tạo. Báo chí Long An đang đi đúng hướng và với những nỗ lực không ngừng nghỉ, tiếp tục khẳng định vai trò là kênh thông tin tin cậy, "cầu nối" quan trọng giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân, góp phần đắc lực vào sự phát triển phồn vinh của tỉnh trong kỷ nguyên số./.

Chuyển đổi số là một hành trình không ngừng nghỉ, đòi hỏi sự kiên trì, linh hoạt và sáng tạo. Báo chí Long An đang đi đúng hướng và với những nỗ lực không ngừng nghỉ, tiếp tục khẳng định vai trò là kênh thông tin tin cậy, "cầu nối" quan trọng giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân, góp phần đắc lực vào sự phát triển phồn vinh của tỉnh trong kỷ nguyên số.

Khang Nam