Báo động mất an toàn từ thực phẩm đường phố

Cảnh báo nguy cơ cho sức khỏe

Các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, thức ăn đường phố ngày càng phổ biến với nhiều hình thức đa dạng, đặc biệt tại các thành phố lớn nơi tập trung nhiều loại hình dịch vụ ăn uống, thức ăn đường phố, các món ăn rất đa dạng như: thịt nướng, xiên que, đồ ăn nhanh, thu hút đông đảo người dân và du khách. Thực phẩm, đồ ăn được cung cấp bởi các hàng quán vỉa hè luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn thực phẩm do điều kiện bảo quản, chế biến chưa đảm bảo, sử dụng nguyên liệu không rõ nguồn gốc. Ngoài ra, thực phẩm này cũng mang nhiều nguy cơ nhiễm vi sinh vật, hóa chất độc hại.

Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đề nghị Sở Y tế Hà Nội tổ chức kiểm tra, giám sát việc tuân thủ quy định về an toàn thực phẩm, kiểm soát chặt chẽ nguồn nguyên liệu, phụ gia thực phẩm, dầu mỡ chiên rán thực phẩm, đặc biệt đối với các mặt hàng thịt nướng, xiên que, đồ ăn nhanh…

Các đơn vị chức năng tổ chức kiểm tra, giám sát việc tuân thủ quy định về an toàn thực phẩm, kiểm soát chặt chẽ nguồn nguyên liệu, phụ gia thực phẩm, dầu mỡ chiên rán thực phẩm, đặc biệt đối với các mặt hàng thịt nướng, xiên que, đồ ăn nhanh... tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, thức ăn đường phố, thức ăn xung quanh trường học. Các trường hợp vi phạm quy định về an toàn thực phẩm cần được xử lý nghiêm.

Bên cạnh đó, các đơn vị đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức an toàn thực phẩm, các biện pháp bảo đảm an toàn thực phẩm và phòng, chống ngộ độc thực phẩm cho chủ cơ sở, người kinh doanh dịch vụ ăn uống, thức ăn đường phố.
Đồng thời, huy động sự tham gia của các cấp chính quyền, đoàn thể và các tổ chức chính trị - xã hội trên địa bàn tuyên truyền cho người tiêu dùng đặc biệt là học sinh, sinh viên lựa chọn quán ăn sạch sẽ.

Trước đó, Cục An toàn thực phẩm đã đưa ra cảnh báo về nguy cơ mất an toàn thực phẩm trên đường phố, đặc biệt là các hàng quán không đảm bảo quy chuẩn vệ sinh như các hàng “xiên bẩn” ven đường tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc thực phẩm, nhiễm khuẩn và tích tụ độc tố lâu dài cho người tiêu dùng.

Việc tiêu thụ thực phẩm kém vệ sinh, đặc biệt là nướng “xiên bẩn” tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm cho sức khỏe như ngộ độc thực phẩm gây đau bụng, tiêu chảy, nôn ói cấp tính; nhiễm khuẩn đường ruột từ các vi khuẩn như E.coli, Salmonella, tụ cầu khuẩn, dẫn đến rối loạn tiêu hóa kéo dài; tích tụ độc tố lâu dài do dùng dầu chiên nhiều lần dễ tạo ra các chất gây ung thư. Cùng với đó, những nguyên liệu như thịt không được nướng chín kỹ hoặc nguyên liệu từ động vật nhiễm bệnh có thể bị nhiễm ký sinh trùng.

Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo người tiêu dùng cần ưu tiên những nơi có khu vực nướng sạch, người bán có sử dụng bao tay để đảm bảo vệ sinh; không mua đồ của các hàng quán có xiên nướng màu sắc bất thường, mùi hôi hoặc dầu chiên đen sậm, nhiều cặn; hạn chế ngồi ăn hoặc mua đồ ăn tại các khu vực bụi bặm, nhiều xe cộ, khói bụi, không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh - nguyên giảng viên Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội:

Thực phẩm hè phố đang mất kiểm soát

PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh.

Nhiều người bán thức ăn đường phố thiếu kiến thức về vệ sinh an toàn thực phẩm, không rửa tay bằng xà phòng, không đeo găng tay, không cắt móng tay sạch sẽ khi chế biến thực phẩm thì nguy cơ vi khuẩn từ tay người vào thực phẩm là rất lớn. Việc sản xuất và bày bán thức ăn tại nơi thiếu hạ tầng cơ sở và vệ sinh môi trường như cung cấp nước sạch, xử lý rác, chất thải... cũng là nguyên nhân dẫn đến mất vệ sinh an toàn thực phẩm.

Bên cạnh đó, thực phẩm chiên rán ở nhiệt độ cao, dầu mỡ chiên đi chiên lại nhiều lần không chỉ không giữ được chất dinh dưỡng mà còn tăng hàm lượng chất béo chuyển hóa, là nguyên nhân gây loạt bệnh máu nhiễm mỡ, gan nhiễm mỡ, xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, cao huyết áp... Không những thế, chất Acrolein trong dầu mỡ cháy tăng cao không chỉ gây ngộ độc, ảnh hưởng trực tiếp đến hệ hô hấp, tiêu hóa mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ung thư, béo phì...

Tình trạng mất an toàn thực phẩm từ các hàng quán vỉa hè hiện nay rất khó kiểm soát. Nhiều cơ sở đặt lợi nhuận lên hàng đầu, chưa chú trọng đến sức khỏe người tiêu dùng. Do đó, các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra các điểm kinh doanh nhỏ lẻ, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền để nâng cao ý thức trách nhiệm của người bán đối với cộng đồng.

PGS.TS, bác sĩ Nguyễn Anh Tuấn - Bệnh viện Trung ương Quân đội 108:

Vi khuẩn sẽ nhân lên khi vào đường tiêu hóa

PGS.TS, bác sĩ Nguyễn Anh Tuấn.

Khi sử dụng các thực phẩm không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, vi khuẩn sẽ nhân lên khi vào đường tiêu hóa và gây bệnh ngay tại đây. Các độc tố vi khuẩn có thể gây tình trạng ngộ độc tức thì ngay sau khi ăn. Những tổn thương trên đường tiêu hóa sẽ gây ra các triệu chứng như nôn, đau bụng dữ dội, tiêu chảy; tiếp theo là tình trạng nhiễm độc toàn thân, rồi sốt, mệt mỏi, rối loạn đa chức năng thậm chí tử vong.

Những sản phẩm như xiên que thường chế biến thức ăn ngay tại chỗ, bày bán tràn lan tại các cổng trường học đều không có xuất xứ và nguồn gốc rõ ràng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn gây bệnh. Các sản phẩm này chưa được các cơ quan kiểm chứng và không đủ điều kiện đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

PGS.TS Nguyễn Thanh Phong - nguyên Cục trưởng Cục An toàn Thực phẩm (Bộ Y tế):

Trách nhiệm từ cơ quan quản lý đến gia đình, nhà trường

PGS. TS Nguyễn Thanh Phong.

Thức ăn đường phố là một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực Việt Nam, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ về an toàn vệ sinh thực phẩm nếu không quản lý chặt chẽ về nguồn gốc, chất lượng.

Để giảm thiểu rủi ro về an toàn thực phẩm, cần áp dụng các biện pháp từ cá nhân, nhà trường, gia đình đến cơ quan quản lý. Phụ huynh cần giải thích rõ về nguy cơ ngộ độc thực phẩm để con em nhận thức được vấn đề. Từ đó, học sinh nên tránh mua đồ ăn vặt tại các quầy bán không rõ nguồn gốc hoặc mất vệ sinh. Bên cạnh đó, nhà trường cần tổ chức các buổi tuyên truyền về vệ sinh an toàn thực phẩm, nhấn mạnh nguy cơ từ thực phẩm đường phố, dẹp bỏ các quầy bán xiên que không đảm bảo vệ sinh gần cổng trường.