Bảo tồn, phát huy giá trị di tích lịch sử cách mạng

Di tích cấp quốc gia đặc biệt Căn cứ Bộ Chỉ huy Quân giải phóng miền Nam Việt Nam (Căn cứ Tà Thiết, ở xã Lộc Thành) trở thành địa điểm về nguồn của các tầng lớp nhân dân. Ảnh: CT.V

Song song đó, công tác bảo tồn, trùng tu, tôn tạo di tích lịch sử cách mạng trên địa bàn tỉnh thời gian qua được Đồng Nai quan tâm, góp phần gìn giữ, phát huy giá trị di sản, lan tỏa tinh thần yêu nước đến thế hệ trẻ.

Trùng tu, tôn tạo nhiều di tích lịch sử cách mạng

Đồng Nai là địa phương sở hữu hệ thống di tích lịch sử cách mạng phong phú. Nhiều hạng mục tại một số di tích đã trải qua thời gian dài sử dụng, xuống cấp.

Trong đó, Di tích Địa điểm thành lập Đoàn 125 - tiền thân của Lực lượng vũ trang đoàn kết cứu nước Campuchia (ở xã Cẩm Mỹ) được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng năm 2011. Với những hạng mục xuống cấp của di tích như: Nhà đón tiếp, phần trần thạch cao mái hiên đã thấm dột, các thiết bị văn phòng đã hư hỏng…, ngành văn hóa đã phối hợp với các sở, ngành, địa phương tiến hành khảo sát, đang rà soát các hạng mục đề xuất chủ trương trùng tu, tôn tạo theo đúng quy định.

Khu Bảo tồn Thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai là một trong những địa điểm có nhiều di tích lịch sử cách mạng được công nhận là di tích cấp quốc gia như: Căn cứ Trung ương Cục miền Nam 1961-1962 (ở xã Phú Lý), Căn cứ Khu ủy miền Đông Nam Bộ và Địa đạo Suối Linh (ở xã Trị An). Trong đó, công trình tu sửa cấp thiết một số miệng hầm và giao thông hào tại Di tích địa đạo Suối Linh thời gian qua được Khu Bảo tồn Thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai đề xuất, đồng thời có báo cáo kinh tế - kỹ thuật trình UBND tỉnh phê duyệt.

Theo Phó Chủ tịch UBND phường Bình Long Trần Văn Tuấn, thời gian qua, UBND thị xã Bình Long (cũ) đã chú trọng đầu tư, tu bổ các di tích xuống cấp như: Di tích Trường Quốc Quang (năm 2023), Mộ 3.000 đồng bào An Lộc bị đế quốc Mỹ tàn sát ngày 3-10-1972 (năm 2024); đồng thời tổ chức nhiều chương trình biểu diễn di sản văn hóa, cuộc thi tìm hiểu về di sản văn hóa thị xã Bình Long (cũ). Hiện nay, địa phương đang đẩy mạnh chuyển đổi số, thực hiện liên thông dữ liệu số quốc gia về di sản, quảng bá di tích, thắng cảnh thông qua fanpage, trang thông tin điện tử; đề xuất thực hiện mô hình Số hóa di tích địa chỉ đỏ phường Bình Long thực hiện vào năm 2026.

Tại phường Bình Phước, tỉnh Đồng Nai hiện có Di tích cấp quốc gia Địa điểm Chiến thắng Đồng Xoài. Vào các năm 2020, 2021 và 2024, thành phố Đồng Xoài (cũ) đã thực hiện sửa chữa, chỉnh trang một số hạng mục xuống cấp, hư hỏng của Di tích. Hay tại xã Tà Lài có Di tích cấp tỉnh Địa điểm ghi dấu sự kiện vượt ngục Tà Lài. Qua nhiều năm chịu sự ảnh hưởng của thời tiết và tác động điều kiện tự nhiên, hiện di tích đã có dấu hiệu xuống cấp. UBND xã đã tiến hành triển khai rà soát, khảo sát để đánh giá công trình di tích nhằm thực hiện tu bổ, tôn tạo trong thời gian tới.

Giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ

Không chỉ dừng lại ở việc trùng tu, tôn tạo cơ sở vật chất, các địa phương trong tỉnh còn chú trọng khai thác giá trị di sản trong giáo dục truyền thống thông qua nhiều hoạt động tham quan, trải nghiệm, về nguồn. Nhiều đơn vị, trường học, đoàn thể tổ chức cho học sinh, đoàn viên, cựu chiến binh… tham quan, tìm hiểu lịch sử tại các “địa chỉ đỏ”, qua đó giúp người trẻ hiểu hơn về tinh thần kiên cường, ý chí đấu tranh của các thế hệ cha ông.

Hiện các di tích như: Căn cứ Bộ Chỉ huy Quân giải phóng miền Nam Việt Nam (Căn cứ Tà Thiết), xã Lộc Thành; Địa điểm thành lập Chi bộ Đông Dương Cộng sản Đảng ở Phú Riềng (xã Thuận Lợi); Địa điểm Chiến thắng Chốt chặn Tàu Ô (xã Tân Khai); Nhà lao Tân Hiệp (phường Tam Hiệp); Địa điểm Chiến thắng Đồng Xoài (phường Bình Phước); Di tích Nhà xanh (phường Trấn Biên)… hoạt động tham quan, dâng hương và nghe kể chuyện truyền thống nhân dịp kỷ niệm 81 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam thu hút đông đảo nhân dân tham gia.

Chị Nguyễn Thái Kiều Tiên, quản lý Trường mầm non Lá Xanh (ở phường Trấn Biên) cho hay: Hoạt động tham quan, về nguồn tại Bảo tàng Đồng Nai và các di tích lịch sử cách mạng trên địa bàn phường được nhà trường tổ chức thường xuyên. Mặc dù các con ở độ tuổi mầm non nhưng thông qua các hoạt động kể chuyện lịch sử, tham quan, bước đầu hình thành sự quan tâm, biết trân trọng truyền thống của dân tộc. Với cách truyền tải nhẹ nhàng, sinh động, không chỉ giúp trẻ hứng thú mà còn “gieo” những “hạt mầm” về lòng yêu nước, bồi đắp nhận thức về lịch sử quê hương từ sớm.

Việc trùng tu, tôn tạo gắn với khai thác và phát huy giá trị các di tích lịch sử cách mạng không chỉ góp phần bảo vệ những chứng tích quý báu mà còn tạo nên môi trường giáo dục sinh động, hun đúc lòng tự hào và trách nhiệm của thế hệ trẻ với quê hương, đất nước.

My Ny