Bên trong quốc gia hạnh phúc nhất thế giới

Năm thứ 7 liên tiếp, Phần Lan trở thành quốc gia hạnh phúc nhất thế giới, vượt qua Đan Mạch ở vị trí thứ hai và Iceland ở vị trí thứ ba.

Đất nước - với thời tiết mát mẻ, xuất hiện hiện tượng cực quang vào mùa đông và Mặt Trời chiếu sáng suốt đêm vào mùa hè - có nhiều điều kiện xã hội phù hợp để người dân "sống hạnh phúc nhất", theo CNN.

John Helliwell, giáo sư danh dự về kinh tế tại trường Kinh tế Vancouver, Đại học British Columbia, đồng thời là biên tập viên sáng lập của Báo cáo Hạnh phúc Thế giới, cho biết cuộc khảo sát yêu cầu mỗi người tham gia chấm điểm toàn bộ cuộc sống, xem xét những gì họ coi trọng.

"Phần Lan khá phong phú về tất cả thứ đó, chẳng hạn ví tiền được trả lại nếu bị đánh rơi trên đường, mọi người giúp đỡ lẫn nhau hàng ngày, các cơ hội giáo dục và y tế chất lượng rất cao và được phân bổ rộng rãi", ông nói.

Trong khi đó, New York Times nhận định “hạnh phúc" của người Phần Lan dường như đến từ chỉnh thái độ hài lòng với cuộc sống.

Hạnh phúc của người Phần Lan dường như đến từ chỉnh thái độ hài lòng với cuộc sống. Ảnh: Julia Kivelä/Visit Finland.

“Tiền cũng không thể mua được"

Theo Conservation, lý do khiến người Phần Lan hạnh phúc nhất nằm ở nhiều yếu tố, bao gồm mức độ bất bình đẳng về thu nhập thấp hơn, hỗ trợ xã hội cao, quyền tự do đưa ra quyết định và mức độ tham nhũng thấp.

Lấy một gia đình có người bố là công nhân xây dựng, người mẹ làm việc trong nhà máy làm minh chứng. Nhờ hệ thống giáo dục mẫu mực, con cái họ có thể lấy được bằng tiến sĩ gần như miễn phí. Tại Phần Lan, trẻ em được tiếp cận với một trong những nền giáo dục tốt nhất thế giới mà gần như không phải bỏ tiền.

Tiếp đến là vấn đề chi phí y tế - điều có thể trở thành gánh nặng tài chính lớn đối với một số gia đình. Cây bút Marja Heinonen của CNN lấy ví dụ gia đình có con nhỏ mắc bệnh xương mạn tính và việc điều trị y tế kéo dài hơn một thập kỷ.

Thế nhưng, gia đình đó chắc chắn sẽ rất biết ơn khi được sống ở Phần Lan - nơi mà chi phí y tế phải chăng và phần lớn được hệ thống y tế công cộng chi trả.

Trên thực tế, họ có thể chỉ phải trả chưa đến 1.000 USD cho những lần con nằm viện, thăm khám bác sĩ cùng 10 chiếc nẹp tùy chỉnh mà cô bé phải đeo trong suốt một thập kỷ để giúp điều chỉnh độ cong của cột sống.

Cũng theo Marja Heinonen, tại Phần Lan, không có sự giàu có hay nghèo đói tột độ - “điều có thể khiến con người dễ rơi vào tình trạng chán nản số phận”.

Nhóm người không may nằm dưới mức nghèo khổ ở đất nước biết rằng có một mạng lưới dịch vụ phúc lợi và viện trợ công sẽ luôn giúp đỡ họ gượng dậy, tự đứng vững trên đôi chân của mình.

Trong 7 năm liên tiếp, Phần Lan giữ vững vị trí quốc gia hạnh phúc nhất. Ảnh: BlueOrange Studio/Shutterstock.

“Không có ‘giấc mơ Mỹ’ nào ở Phần Lan, hứa hẹn sự giàu có sau một đời vất vả. Thay vào đó, tại các quốc gia Bắc Âu, chúng tôi nhận ra bí mật của hạnh phúc nằm ở chủ nghĩa quân bình và sự tin tưởng vào các thể chế. Nó dẫn đến sự gắn kết xã hội và hạnh phúc mà tiền không thể mua được”, Marja Heinonen chia sẻ.

"Hạnh phúc là biết đủ"

Việc Phần Lan trở thành quốc gia hạnh phúc nhất thế giới có lẽ không phải vì họ hạnh phúc hơn so với người dân nước khác, mà vì họ đặt kỳ vọng cho hạnh phúc của bản thân ở mức vừa phải hơn.

Có một câu tục ngữ Phần Lan có vẻ phù hợp trong hoàn cảnh này: Onnellisuus on se paikka puuttuvaisuuden ja yltäkylläisyyden välillä (tạm dịch: Hạnh phúc nằm ở nơi giữa ranh giới của quá ít và quá nhiều).

Arto O. Salonen, giáo sư tại Đại học Đông Phần Lan, giải thích người dân nước này hài lòng với cuộc sống bền vững. Họ coi thành công tài chính là khả năng xác định và đáp ứng các nhu cầu cơ bản.

“Nói cách khác, khi bạn biết thế nào là đủ, bạn sẽ hạnh phúc”, ông cho hay.

Lối sống tích cực và luôn tìm thấy điều hạnh phúc trong cuộc đời đã giúp người Phần Lan vượt qua những mùa đông khắc nghiệt, kéo dài tới tận 6 tháng.

Họ luôn sống theo “tinh thần sisu”, tức là luôn kiên cường, dũng cảm đương đầu với những thử thách trong cuộc sống.

Katja Pantzar, tác giả cuốn sách The Finnish Way: Finding Courage, Wellness, and Happiness Through the Power of Sisu, nhận định đây là "yếu tố then chốt dẫn đến hạnh phúc" ở quốc gia Bắc Âu.

"Sisu có nghĩa là đối phó với mùa đông dài tối tăm, lạnh giá bằng cách tham gia các hoạt động như bơi lội, ngâm mình trong nước lạnh, hồ hoặc biển khi nhiệt độ bên ngoài dưới mức đóng băng", Pantzar nói.

Bí quyết của hạnh phúc tại Phần Lan là biết đủ, hài lòng với cuộc sống của mình. Ảnh: David Lees/Bloomberg.

"Điều ngạc nhiên lớn đối với nhiều người lần đầu tiên thử bơi vào mùa đông là cảm giác sảng khoái sau khi ngâm mình. Những người bơi lội cảm thấy tràn đầy sinh lực và hồ hởi, vì việc ngâm mình trong làn nước lạnh giá sẽ giải phóng cái gọi là hormone hạnh phúc. Chúng bao gồm endorphin, dopamine và oxytocin", bà chia sẻ thêm.

Theo Pantzar, khi kết hợp các loại hoạt động tái tạo sức sống này "với một xã hội khá bình đẳng, mạng lưới an sinh xã hội vững mạnh bao gồm giáo dục tiểu học, trung học và đại học hầu như miễn phí và nền văn hóa đáng tin cậy", bạn đã có những thành phần cơ bản cho cuộc sống cân bằng, vui vẻ.

Phần Lan cũng nổi tiếng với sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống riêng. Sau 17h, phần lớn văn phòng ở Helsinki đã tan làm, chỉ còn lác đác vài người.

Chuyên gia tâm lý De Paola cho biết người Phần Lan được xã hội hóa và được dạy từ khi còn nhỏ rằng không chấp nhận điều kiện làm việc tồi tệ. Ngay cả khi mất việc làm ở Phần Lan, chính phủ sẽ giúp đỡ người đó cho đến khi họ tìm được công việc mới, trong khi phúc lợi xã hội của họ không thay đổi.

“Được trả lương xứng đáng, nghỉ ngơi phù hợp, giờ làm việc hợp lý và có được công việc phù hợp với khả năng là điều mà người Phần Lan nào cũng mong đợi”, bà nói.

Hơn 3 triệu phòng xông hơi ở Phần Lan được cho là yếu tố quan trọng giúp nước này trở thành quốc gia hạnh phúc nhất thế giới suốt nhiều năm liên tiếp. Ảnh: Guardian.

Minh An