Bệnh viện Nhi đồng 1 thúc đẩy phòng chống đề kháng kháng sinh
Đề kháng kháng sinh xảy ra khi các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus, nấm và ký sinh trùng thay đổi theo thời gian và không còn đáp ứng với thuốc điều trị. Tình trạng này đe dọa sức khỏe người bệnh, làm giảm hiệu quả điều trị, kéo dài thời gian mắc bệnh và tăng nguy cơ tử vong.
Bệnh viện Nhi đồng 1 thực hiện truyền thông phòng chống đề kháng kháng sinh.
Đề kháng kháng sinh là một trong 10 mối đe dọa y tế xã hội lớn nhất toàn cầu. Hằng năm, đề kháng kháng sinh gây ra ít nhất 1,3 triệu ca tử vong trên toàn thế giới. Tại Việt Nam từ năm 2020-2023, có gần 300.000 ca tử vong do đề kháng kháng sinh.
Các nhà nghiên cứu dự báo nếu không có hành động cấp bách, đến năm 2050, đề kháng kháng sinh có thể trở thành nguyên nhân gây tử vong hàng đầu.
Hưởng ứng tuần lễ truyền thông phòng, chống kháng thuốc theo chiến dịch toàn cầu của Tổ chức y tế thế giới (từ ngày 18/11-24/11/2025), Bệnh viện Nhi đồng 1 Thành phố Hồ Chí Minh vừa thực hiện chuỗi hoạt động quan trọng với chủ đề: “Hành động ngay, bảo vệ hiện tại - bảo đảm tương lai” nhằm biến nhận thức về đề kháng kháng sinh thành hành động thường xuyên và bền vững.
Tiến sĩ, Bác sĩ Ngô Ngọc Quang Minh, Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 1, nhấn mạnh: “Tuần lễ không đơn thuần là tuyên truyền mà kêu gọi hành động từ bệnh viện đến gia đình, từ nhân viên y tế đến mỗi phụ huynh để cùng giữ vững hiệu quả của kháng sinh”.
Lãnh đạo Bệnh viện Nhi đồng 1 triển khai nội dung hưởng ứng tuần lễ phòng, chống kháng thuốc.
Cụ thể hóa nội dung này, các y bác sĩ, điều dưỡng, nhân viên y tế đã tham gia diễn đàn trao đổi thực tiễn, chia sẻ kinh nghiệm triển khai quản lý sử dụng kháng sinh.
Bác sĩ Cao Minh Hiệp, Bệnh viện Nhi đồng 1 chia sẻ về giải pháp hỗ trợ kê đơn kháng sinh hợp lý, đặc biệt cho các bệnh nhi bị nhiễm khuẩn đường hô hấp trên. Ông nhấn mạnh việc kê đơn cảnh giác, tránh việc cho kháng sinh khi không cần thiết nhằm giúp giảm nguy cơ kháng thuốc và bảo vệ hiệu quả thuốc lâu dài.
Nguyên nhân chính của tình trạng kháng thuốc xảy ra nhiều hiện nay là do việc sử dụng kháng sinh rộng rãi, không kiểm soát trong cộng đồng, đặc biệt là thói quen tự ý mua thuốc không cần đơn, một vấn đề thật sự nghiêm trọng khi nhiều người dễ dàng mua được kháng sinh tại các nhà thuốc mà không cần chỉ định của bác sĩ.
Đông đảo y bác sĩ tham gia diễn đàn chuyên môn về phòng, chống đề kháng kháng sinh.
Ngoài ra, vẫn còn tình trạng sai lầm khi dùng kháng sinh cho bệnh do virus gây ra, kháng sinh chỉ diệt được vi khuẩn, còn các bệnh thông thường như cảm cúm, cảm lạnh (thường do virus) hoàn toàn không có tác dụng khi dùng kháng sinh, chính việc dùng sai cách này đã làm tăng nguy cơ kháng thuốc.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ Phạm Văn Quang, Trưởng khoa Hồi sức tích cực-chống độc, Bệnh viện Nhi đồng 1 chia sẻ, thực trạng nhiều bệnh nhi nhiễm khuẩn nặng đang được điều trị bằng kháng sinh mạnh. Ông chỉ ra sự cần thiết của việc xuống thang kháng sinh, sau khi tình trạng người bệnh ổn định, cần chuyển dần sang thuốc nhẹ hơn nhưng nhiều nơi chưa tuân thủ chiến lược này.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Văn Quang phát biểu.
Trong khi đó ở góc độ điều dưỡng, Thạc sĩ Nguyễn Thị Cẩm Lệ, Trưởng phòng Điều dưỡng, nhấn mạnh về vai trò quan trọng của điều dưỡng trong quản lý kháng sinh. Điều dưỡng không chỉ thực hiện đơn thuốc mà còn theo dõi, nhắc nhở, hướng dẫn cha mẹ bệnh nhi dùng kháng sinh đúng liều, đúng thời gian. Khi điều dưỡng tham gia sâu vào chương trình quản lý kháng sinh sẽ giúp hiệu quả phòng kháng thuốc được tăng lên.
Theo cảnh cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trong năm 2023, cứ sáu trường hợp nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra trên thế giới thì có một trường hợp kháng thuốc kháng sinh. Không chỉ vậy, từ năm 2018-2023, tình trạng kháng thuốc kháng sinh gia tăng trung bình từ 5-15% mỗi năm.
Các chuyên gia y tế đã chỉ ra sự nguy hiểm đối với người bệnh khi vi khuẩn đã kháng thuốc đó là việc điều trị sẽ thất bại, bệnh không thuyên giảm mà nặng hơn. Thứ hai, thời gian điều trị kéo dài, bệnh nhân thường phải nhập viện lâu hơn, làm tăng gánh nặng y tế, đồng thời còn kéo theo chi phí điều trị tăng khi phải sử dụng thuốc thế hệ mới vừa tốn kém, vừa tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ.
Đề phòng ngừa kháng thuốc, chuyên gia khuyến cáo người dân không được tự ý mua hoặc dùng kháng sinh, cần uống đúng liều và đủ thời gian theo đơn của bác sĩ. Cùng với đó, không dùng lại đơn thuốc cũ, cần chủ động tiêm phòng đầy đủ và giữ vệ sinh, tăng cường sức đề kháng.
Thông tin truyền thông về phòng, chống đề kháng kháng sinh.
Hành động ngay, không còn là khẩu hiệu mà là chiến lược sống còn trong cuộc chiến chống kháng thuốc. Mỗi người từ bác sĩ, điều dưỡng đến bệnh nhân, gia đình cần hành động ngay để bảo đảm kháng sinh vẫn còn hiệu lực, góp phần bảo vệ sức khỏe cho trẻ em.
Theo Tổ chức y tế Thế giới (WHO), mức độ kháng thuốc kháng sinh không đồng đều giữa các khu vực. Tỷ lệ ghi nhận cao nhất là tại Đông Nam Á và Đông Địa Trung Hải, tại đây cứ ba ca nhiễm khuẩn được báo cáo thì có một ca kháng thuốc. WHO cảnh báo, tình trạng kháng thuốc có xu hướng phổ biến hơn và diễn biến nghiêm trọng hơn tại các quốc gia có hệ thống y tế còn hạn chế về năng lực chẩn đoán, điều trị và quản lý sử dụng kháng sinh.
